2014’e girerken geçmiş ve gelecek arasında ufak bir ufuk turu yapmadan önce hemen şimdi aktarmak istediğim, belki de tüm sektörler için bir özeleştirim olacak:2014’te daha fazla analiz yapmalı ve detay çalışmalıyız. Ülke olarak sorunlarımız acil çözümler istiyor ve hacimleri de büyük ama tüm sektörlerde daha ince çalışılması gerektiğini düşünüyorum. Daha gelişmiş ekonomilerde pek çok işi daha sindire sindire bir kerede ama tam olarak yapıyorlar. Biz tezcanlı olduğumuz için çabuk hareket ediyoruz. O yüzden sindirerek karar almak ve daha detaylı çalışmak lazım.
Evet 2013 yılı gayrimenkul sektörü nasıl geçti? Bu yıl için beklediğimizden bir miktar daha iyi geçti diyebiliriz. St Petersburg’ta G 20 Zirvesi’nde Putin tarafından Suriye meselesinin belli bir yere getirilmesi, ardından Mısır’a Batılı ülkelerin ciddi bir müdahalesinin olmayacağının anlaşılması ile birlikte İran’la ilgili esen barış rüzgarları doğal olarak Batılı ekonomileri olumlu etkiledi. Tüm bunların üstüne ABD’nin bütçesinin tutması neticesinde bütün dünyada bir iyiserlik havası yayıldı. İşte biz de bunu sonuçlarını yaşadık açıkcası. 2014’ün de benzer şekilde geçeceğini düşünüyoruz.
Yani 2013 ağırlıklı olarak beklentikleri karşıladı. Türkiye’nin ve gayrimenkul sektörünün büyümesiyle ilgili beklentiler tutturuldu. Konut sektöründeki büyüme beklenin üzerinde oldu. Burada en önemli etkenlerden biri senenin başında uluslar arası kuruluşların Türkiye’nin notıunu artırmaları oldu. Çünkü bu beraberinde faiz düşüşünü de getirdi. Türkiye 2013’ü %4 büyüyerek ve %7.5 enflasyon seviyesinde kapatacak gibi gözüküyor. Sektörümüz ilk üç çeyrekte 750 bin dolayında ruhsat gerçekleştirdi; seneyi 1.000.000 ruhsatla kapatacak gibi gözüküyor. Bu yıl, mülk alan yabancıya 1 yıllık oturma izninin verildiği yıl oldu. 2012 yılında yürürlüğe giren Mütekabiliyet Yasası öncesi satışların %2-4’ü yabancılaraydı. Artık %5-10 hatta bazı projelerde %20-30 mertebesine ulaştı. Ekonomideki istikrar ve izlenen olumlu çizgi, Türkiye’de yatırıma yönelik güçlü bir talebi de başlattı.
Bu sene gayrimenkul sektöründe en çok konuşulan konu kentsel dönüşümdü. Artık Türkiye’de herkes kentsel dönüşümün bir zorunluluk olduğunu bilincinde. Çünkü kentsel dönüşümün yapılma amacı çok net: Deprem. Kentsel dönüşümü gerçekleştirirken nasıl daha iyi uygulamaların yapılabileceğinin tartışıldığı bir yıl oldu. İkincisi Tip Yapım Yönetmeliği güncellendi. Konut sahibi olan yabancılara 1 yıllık oturma izni verilmesi mütekabiliyet konusunda atılan olumlu bir adımdı.
2014’e gelince…
Geçtiğimiz yıllarda hayata geçirilen mütekabiliyet ve kentsel dönüşüm yasaları Türkiye ekonomisi ve sektör açısından çok önemli adımlardır. Bu adımların olumlu yansımalarını 2014’ten itibaren önümüzdeki yıllarda da göreceğimizi düşünüyoruz. Yabancı sermayenin memleketimize giriş yapması için yatırım ortamında daha fazla şeffaflık, kurumsallık ve uzmanlık şarttır. Müktesep hak, yasal altyapı ve uzmanlaşma gibi konular önümüzdeki dönümde gündemimizde olacak konulardır.Burada KDV artışıyla ilgili görüşlerimi de aktarmak isterim. Bir kere şunu belirtelim bizim devam eden tüm projelerimiz %1 KDV taahhüdüyle satılıyor. Orta gelir grubuna hitap eden konutlardan yüzde 1 KDV alınması gerekirken, arazi değeri esas alındığı için bu oran yüzde 8, hatta bazı yerlerde yüzde 18 baremine takılabilir. Bu da konut alıcısına ekstra bir yük getireceğini düşünüyoruz. 2014’te Maliye Bakanlığı’nın bu konuyu tekrar ele alacağını düşünüyoruz.
Şu anda 50 milyar dolar büyüklüğünde sektör var. Biz sektörün yasal çerçevede desteklenmesiyle 5 yılda kendini ikiye katlayacağını düşünüyoruz. Mütekabiliyet ve Kentsel dönüşüme, 3. Havaalanı, 3. Köprü, iki şehir gibi projelerin eklenmesiyle bu rakamlara ulaşmak zor değil. 2014’te sektörün %7 mertebesinde büyüyeceğini ön görüyoruz. Yeni yılda konut fiyatlarının ortalama enflasyon oranında artacağını düşünüyorum. Tabii ki bu oran lokasyona, hedef kitleye, firmanın marka gücüne, projenin fonksiyonlarına vb hususlara göre her projede değişecektir. Ayrıca %18 olarak belirlenen KDV oranında Maliye Bakanlığı revizyon yapmazsa, bu durum fiyatlara yansıyacaktır.
Soyak 2014’te neler yapacak?
Soyak olarak 2013 yılında da var olan projelerimizle devam ettik. Yani gayrimenkul alanında İzmir’de yer alan Soyak Siesta ve Soyak Mavişehir Optimus projeleri ile İstanbul’da Soyak Evostar, Soyak Park Aparts ve Soyak Soho projelerinin satışına devam ettik. Geçtiğimiz Eylül ayında lansmanını gerçekleştirdiğimiz Soyak Siesta projemizin 4. Etabı LEED Sertifikası adayı Soyak Siesta Blue’nun satışına başladık. Soyak Siesta’nın 5. Etabı olan ve yine LEED sertifikası adayı Soyak Siesta Oxygen’in de lansmanını Aralık 2013’te İzmir’de gerçekleştirdik. 600 konutluk bu projemizde 1000 ön talep aldık.
2014’te yukarıda sözünü ettiğim İzmir’deki yaklaşık 600 konutluk Soyak Siesta Oxygen projesinin inşası ve satışları devam edecek. İstanbul’da Bahçeşehir’de 300 konutluk yeni bir projeye daha başlayacağız. 2014’ün sonunda 5000 konutluk Hadımköy’de başka bir projemiz daha olacak. Bir de yıl sonuna doğru İstanbul’un Avrupa yakasında 4000 konutluk kentsel dönüşümüz projesini hayata geçirmeyi planlıyoruz.
2014’te de her sene olduğu gibi sürdürülebilir yaşam yaklaşımıyla faaliyetlerimize devam edeceğiz. Her alanda enerji tasarrufu ve enerji verimliliği konularında faaliyetlerimizi sürdürmeye devam edeceğiz. 2014’te enerji verimliliği üstüne ilköğretim öğrencilerine yönelik bir KSS projemizi başlatacağız. Çok önemsediğim bu proje, memleketimiz ve kurumumuz için çok önemli olacak. İkinci ve üstünde önemle durduğum başka bir konuda Soyak Yapı’da sıfırdan bir reorganizasyon çalışmasına başlamamız olacak.
