Acarlar Şirketler Topluluğu Pazarlama ve Satış Grup Başkanı Bilge Özdemir; 2020 yılı gayrimenkul satışlarını farklı bir bakış açısı ile emlakdream.com‘ a özel değerlendirdi ve önerilerde bulundu.
Yılın ikinci çeyreğinde; yaşam / sağlık mücadelesi verirken… yılın ikinci yarısında; can derdinden mal derdine düştüğümüz bir pazar/piyasa yapısı yaşıyoruz.
Ortada bir başarı öyküsü var. Bu değişimi sağlayanları kutluyorum. Ancak; Gayrimenkul satışlarını 2 ana başlık altında Bilge’ce bakış açısı ile değerlendirmek ve bazı konulara dikkat çekmek istiyorum.
TÜRKİYE GENEL GAYRİMENKUL SATIŞ RAKAMLARI
Milyon ve üstü rakamlar ile 2013 yılında tanıştık. 1,150,000 ile 1,400,000’ler arasında yıllardan beri denge sağlamaya çalışıyoruz. Salgın süreçi ile son yılların en dip seviyeleri 42 binleri gördük. Ben bu seviyelerin anormal bir durum olmadıkça yaşanmasını öngörmüyorum. Endişem adetsel ralliye 1. El pazarının arzu edilen düzeyde katılamamasıdır. Bununla birlikte 2. El pazarında emlak organizasyonlarının “fiyatlar çok yükseldi” yaklaşımı pazarda alımları erteletebilmektedir. Tüm bu olumsuzluklar altında ben; 1,075,000 – 1,300,000 bandında yıl geneli gayrimenkul satışlarının gerçekleşmesini öngörüyorum.
RAKAMLARIN SÖYLEYEMEDİKLERİ
2015 yılında %52’ler seviyesinde olan 1. El gayrimenkul satışları 2018 yılındaki %47’ler seviyesinden 2019 yılında keskin düşüşle %38’lere bu yılın ilk yarısında ise %30’lara gerilemiştir. 2019 yılında başlayan bu süreç proje geliştiriciler için tehlike sinyalidir. Buradan 2. El pazarı satışları yanlış anlaşılmasın ancak pazarın sağlığı açısından 1. ve 2. El pazarının dengeli hatta üretici tarafının dengede ağır basması önerilir.
İkinci El pazarı referans niteliğindedir, bu pazarın hareketliliği; satıcı – emlak organizasyonu – kredi kullanılıyor ise banka/finans sektörü ve harçları ile kamuya fayda sağlamaktadır.
Oysaki 1. El pazarı istihdam, yan sanayi, kamu, finans ve hizmet sektörleri ile top yekun canlanma demektir. Burada üzerinde düşünülmesi ve çözülmesi gereken bir sorun vardır.
Bu sorun kamu öncülüğünde geliştirilen projelerde ve kamu bankaları ile uygulanan “düşük peşinat – birkaç yıl ödemesiz – düşük faiz“ ile aşılmaya çalışılmaktadır.
Ancak 2020 yılı başında projeler için açıklanan 1,000,000 adet stok, 1,000,000 adet inşaat aşamasındaki gayrimenkul adetlerinden 1,000,000 adet stoku değerlendirdiğimizde yaklaşık 700,000 stok ile 2020 yılı 2. yarısına hazırlanıyoruz demektir.
ÖNERİLERİM
Kamu bankaları öncülüğünde başlatılan metropollerde 750 bin TL konut kredisi desteği, özel sektör desteği ile lüks – marka konut projelerini kapsayabilecek limitlere yükseltilmelidir,
Konut kredi kullanım oranı %100 seviyesine taşınabilmelidir,
Yatırım amaçlı talebi tekrar projelere çekebilmek için vergisel istisnalar ve yeni düzenlemeler getirilmelidir,
Stoktaki konutlara yönelik bankalar ile düzenlenebilecek birkaç yıl ödemesiz alternatifler “kiracı ve yatırımcılara“ kuyruk oluşturabilecektir,
KDV ve Harçlarda oransal değişiklikler ve muafiyetler Psikolojik olarak gayrimenkul alım kararları üzerinde pozitif etki yaratmaktadır.
DİKKAT ÇEKİYORUM!
Yabancıya pasaport vatandaşlığına yönelik yeni düzenlemelere ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.
250,000-$ seviyesi adet artışına vesile olmakla birlikte; 150,000-$’lar seviyesine gerileyen kişi başı ortalama satış rakamı karşımıza çıkmaktadır. Yabancıların adetleri artarken; kaliteleri düşmektedir.
Çözüm; 250 bin dolar uygulamasının 2020 yılı sonunda değiştirilmesi, biriken – bekleyen – düşünen yabancı talebe hız kazandıracaktır.
2021 yılında metropollerde pasaport vatandaşlığı bedelinin minimum 500 bin dolar olarak düzenlenmesi ve kapsamının tekrar değerlendirilmesi yabancı kalitesini ve döviz girdisini artıracaktır.
