Cushman & Wakefield’ın hazırladığı 8’inci ‘İstanbul Alışveriş Caddeleri Raporu’na göre, 2021 yılının ilk yarısında hafta sonu sokağa çıkma yasakları ve pandeminin olumsuz etkilerinin perakende üzerindeki baskısı devam ederken yılın ikinci yarısı itibariyle kısıtlamaların tamamen kaldırılması ve aşı olan kişi sayısının artması ile pandeminin perakende üzerindeki olumsuz etkisi giderek azalmış ve sektör ivme kazanmıştır. Bir önceki yıl tüm caddeler toplamında boş olan 86 mağazanın 2021 yılında 55 tanesi kiralanmıştır. 2020 yılında gerçekleşen yeni kiralama işlemlerinin %27’si yeme-içme sektörüne aitken, 2021 yılında bu oran işlemlerin %30’una denk gelerek en çok işlem gören sektör konumunda olup, giyim ve ayakkabı kategorisinde ise bir önceki yıla kıyasla %36’dan %28’e düşüş kaydedilmiştir.
Pandeminin etkileri azaldı, perakende sektörü kaldığı yerden devam ediyor..
Küresel gayrimenkul danışmanlık şirketi Cushman & Wakefield’ın, Avrupa yakasında İstiklal Caddesi ve Rumeli, Teşvikiye, Vali Konağı ve Abdi İpekçi’yi kapsayan Nişantaşı Bölgesi ile Anadolu yakasındaki Bağdat Caddesi olmak üzere İstanbul’un 3 ana caddesini inceleyen sekizinci ‘İstanbul Alışveriş Caddeleri’ raporunu yayımladı. Rapora göre toplam kiralama hacmi, hem işlem sayısı hem de metrekare bazında artış göstermiştir: Üç ana cadde toplamında kiralama işlemleri sırasıyla; 2018 yılında 139, 2019 yılında 112, 2020 yılında 128 ve 2021 yılında 137 olarak gerçekleşmiştir.
Hafta sonu ziyaretçi sayısında en fazla artış gösteren cadde Bağdat Caddesi..
Cushman & Wakefield’ın raporunda, hem İstanbul’un en uzun hem de Anadolu Yakası’nın en gözde alışveriş caddesi olma özelliklerini bir arada barındıran Bağdat Caddesi’nde, 2021 yılında bir önceki yıla göre benzer seviyede kaydedilen perakende arz sayısı 346 olan caddede, kentsel yenileme çalışmaları alışveriş caddeleri arasında en yoğun seyretmeye devam ederken, bu sayı geçen seneye kıyasla %20 oranında düşüş göstermiştir. Bağdat Caddesi’nde, boş mağaza sayısı normalleşme adımlarının ardından bu yıl da azalan eğilimini korumuş ve boşluk oranı geçen yıla oranla %17’den %13’e düşmüştür. Böylelikle Bağdat Caddesi son beş yıldır gittikçe azalan boş mağaza sayısıyla caddeler arasında öne çıkmaktadır. 2021 yılında diğer caddelerde olduğu gibi Bağdat Caddesi’nde de ziyaretçi sayılarında artış kaydedilmiş ve hafta içi ziyaretçi sayısı bir önceki yıla göre %30 artmıştır. Ayrıca pandemi öncesi dönem olan 2019 yılı ile karşılaştırıldığında hafta içinde %12’lik artış gözlemlenirken, hafta sonu 2 katından fazla bir oranla artış olması dikkat çekmektedir. Böylece, Bağdat Caddesi 3 ana cadde arasında 2019 yılına oranla hafta sonu ziyaretçi sayısında en fazla artış gösteren cadde olmuştur. Bir önceki yıl yükselişe geçen yeme-içme sektörü Bağdat Caddesi’nde devamlılığını korurken bu kategorideki mağaza sayısında önemli ölçüde artış kaydedilmiştir. Ayrıca, ev eşyası, hediyelik eşya, telekomünikasyon ve eczane gibi tüm kategorilerde artış yaşanmış olması dikkat çekmektedir. Bunun yanı sıra, giyim-ayakkabı ve aksesuar-kozmetik kategorilerinde durağanlaşma gözlemlenmektedir. Genel olarak bakıldığında ise caddedeki mağaza sayılarında artış kaydedilmiştir.
Bağdat Caddesi’nde 2021 yılında kiralama işlem sayısı aynı kalmasına karşın, metrekare bazında geçen yıla kıyasla büyük işlemler gerçekleşmiştir. Kiralama işlemlerinin toplamında bir önceki yıllara oranla ciddi bir artış kaydedilmiştir. Kaydedilen bu işlemlerin büyük çoğunluğu yeni kiralama anlaşmalarından oluşurken, geçen sene Bağdat Caddesi özelinde %30 oranında kaydedilen yer değiştirme projeleri bu yıl %10 oranıyla sınırlı kalmıştır.
Bağdat Caddesi üzerinde bir önceki yıla kıyasla giriş yapan markalar yeme–içme, giyim ve ayakkabı, başta olmak üzere tüm kategoriler genelinde ulusal ve uluslararası markalarda dengeli bir dağılım kaydedilirken, lüks marka sayısı bir önceki yıla göre az da olsa azalırken, uluslararası marka sayısı ise neredeyse aynı kalmıştır.
İstiklal Caddesi’ndeki toparlanma ivme kazandı..
Raporda, İstanbul’un en önemli kültür, turizm ve ticaret merkezlerinden biri olmaya devam eden İstiklal Caddesi’nde, 2021 yılında pandeminin fiziksel perakende pazarında yarattığı olumsuz etkinin öncesinde değişen ziyaretçi profili doğrultusunda oluşan ön yargı ile caddenin popülerliği olumsuz etkilenmiştir. Fakat normalleşme adımları, ön yargının giderek azalması ve tamamlanan kentsel yenileme çalışmaları ile cadde tekrar sosyalleşme mekanı fonksiyonuyla ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu ibareler doğrultusunda caddenin pozitif yönlü bir toparlanma süreci içerisinde olduğu gözlemlenmektedir.
Öte yandan, pandeminin olumsuz etkisinin kademeli olarak ortadan kalkması ardından perakendede yaşanan canlanma ile İstiklal Caddesi’nde mağaza arzında hafif bir artış kaydedilmiştir. Özellikle; bir önceki yıl güç kaybeden yeme – içme ve aksesuar – kozmetik kategorilerinde önemli artışlar görülürken, giyim ve ayakkabı kategorisinde kaydedilen kısmi düşüş 2021 yılında da devam etmiştir. Ayrıca cadde üzerindeki boş mağaza sayısı geçen yıla oranla %40 azalmıştır.
Kiralama işlem hacmi; 2021 yılından önce son üç yıldır, metrekare ve sayı bazında azalma kaydetmiştir. 2021 yılında ise kiralama işlem hacmi sayı bazında pandemiye oranla artış göstermiş olsa da; metrekare bazında pandemi öncesindeki seviyeleri henüz yakalayamamıştır. Artış hızında pandeminin etkisiyle duraksama dönemine giren toplam arz, tamamlanan inşaat çalışmalarının ardından yükselmiştir. Yine pandeminin etkileri doğrultusunda artış kaydeden boşluk oranı; 2021 yılında artan arz doğrultusunda hafif bir artış göstermiştir. Kiralama işlem hacmi ve sayısı önemli ölçüde artarken, boş mağaza sayısında düşüş kaydedilmiştir. Cadde üzerinde, 2021 yılında toplam 35 kiralama işlemi gerçekleşirken, boş mağaza sayısı 14’e düşmüştür.
Yeni nesil kahve işletmeleri ve restoranlar Nişantaşı bölgesini cazip kılıyor..
Raporda, Avrupa Yakası ve İstanbul’un en önemli lüks perakende merkezi olan Nişantaşı Bölgesi’nde pandeminin etkisiyle önemli bir düşüş gösteren yaya trafiği, tüm caddelerde olduğu gibi Nişantaşı Bölgesi’nde de artış göstermiş ve bu artış hafta içi %50 oranında gerçekleşmiştir.
Perakende arzı bu yıl az bir düşüşle 372 mağaza olarak kaydedilen Nişantaşı Bölgesi’nde, geçtiğimiz yıl boş olan 27 mağazanın yarısından fazlası kiralanmıştır. 2021 yılında kiralama hacmi sayı bazında azalma kaydetse de metrekare bazında incelendiğinde pandemi öncesi dönemden bile fazla bir artış göstermiştir. Bu bağlamda son 3 yıldır %7 olan boşluk oranı bu yıl düşerek %5 kaydedilmiştir.
Nişantaşı Bölgesi’nde, tüm kategoriler incelendiğinde sektör dağılımında önemli bir farklılık görülmezken, bir önceki yıl giyim ve ayakkabı kategorisinde görülen düşüş bu yıl değişerek, yükselişe geçmiştir. Aksesuar ve kozmetik sektöründe geçen sene pandemiye rağmen devam eden yükselme trendi bu sene de sürekliliğini korumaktadır. Yeme – içme sektörüne ait mağaza sayısında bu senede önemli bir değişim kaydedilmezken, pandemiyle duraklamaya giren yeme–içme kategorisinde kiralama işlemleri bu yıl da Nişantaşı Bölgesi’nde dengede kalmıştır.
2020-2021 yılları içerisinde toplamda 55 kiralama işlemi, 18’i Abdi İpekçi’de, 12’si Rumeli Caddesi’nde, 11’i Vali Konağı’nda, ve 14’ü Teşvikiye’de olmak üzere gerçekleşmiştir. 2021 yılında Nişantaşı Bölgesi’nde kiralama işlem sayısında bir önceki yıla kıyasla 2 katına çıkan Teşvikiye öne çıkarken, diğer caddelerde kiralama işlem sayısında kayda değer bir değişiklik gerçekleşmiştir.
E-ticarette yaşanan büyüme, fiziksel perakendeyi dönüştürüyor..
Cushman & Wakefield Yönetim Kurulu Başkanı Tuğra Gönden, verileri şu sözlerle değerlendirdi:
“Pandemi sonrası doğan sosyalleşme, açık havaya erişim ihtiyacı ve özlemi beraberinde fiziksel perakendenin senelerdir süren toparlanma evresini geride bırakarak, yükseliş dönemine girdiğini ve perakendeciler üzerindeki baskının azaldığını görüyoruz. Özellikle, açılışları gerçekleşen yerli ve yabancı firmaların yeni yatırımlarının İstanbul’un alışveriş caddeleri cazibesinin artışındaki etkisi yadsınamaz. Ayrıca pandemiyle beraber ön plana çıkan e-ticaret sonrasında, fiziksel perakende sektörü kendini yenileyerek deneyim mağazacılığı konseptini merceğine almıştır. 2021 yılı içerisinde birçok deneyim mağazacılığı açılışına ev sahipliği yaptığını görüyoruz ve bu konseptin önümüzdeki dönemde de popülerliğini sürdüreceği çok açık.”
