İstanbul, kentsel dönüşüm projeleriyle birlikte şantiyeye dönüşmüş durumda. İstisnasız her ilçede, her semtte, hatta her mahallede birbiri ardına inşaatlar yükseliyor. Özellikle büyük ölçekli inşaatlarda da devasa vinçler çalışıyor. Öyle ki başınızı nereye çevirseniz bir vinçle karşılaşıyorsunuz. Peki megakentte halihazırda aktif olan kaç vinç var? Habertürk'ün Vinç İşletmecileri Derneği’nden aldığı bilgilere göre; kentte şu anda 4000-4500 adet vinç çalışıyor. İnşaatlarda kullanılan bu kule vinçler, 2 ile 10 ton arasında kaldırma kapasitesine sahip. Yani basit bir hesapla, vinçler İstanbul’da her gün 8 bin ton ile 45 bin ton arasında inşaat malzemesini kaldırıyor. Gelelim vinçlerin güvenliklerine… Yine Vinçder’in verilerine göre; güvenlik önlemlerini firmalar kendileri alıyor. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre her firmanın bir iş güvenliği uzmanı bulunmak zorunda. Vinçler de bu iş güvenliği uzmanı tarafından denetleniyor.
Kule vinçlerin birçok tipi var. Kendi başlarına ayakta durabildikleri gibi bina yükseldikçe onunla beraber yükselirler. Yapıya çeşitli aralıklarla atılan bağlantı ankrajlarıyla sabitlenirler. Kule vinçler yükseltilmek istendiğinde orta kısımlarında bulunan ekleme bölümünün vinci ortadan ayırıp yükseltir, bu oluşan yeni boşluğa vinç dışarıdan gelen ek parçayı kaldırıp yanaştırır. Yanaşan parça içe alınıp monte edilir ve bağlanır. Kule vinçleri, kule vinç operatörleri yönetir. Gövde ile bomun kesiştiği yerde bulunan kabinde çalışırlar. Kule vinçler 2 ton kaldırma kapasitesinden 10 tona kadar farklı ihtiyaçları karşılayabilirler. Kule vinçler güvenlik açısından saatte 50 km hızla esen rüzgârda çalıştırılmamalıdır.
Geçen yıl daha fazlaydı
İstanbul’da şu anda en az 4 bin vinç çalışıyor ancak bu sayı geçen yıl daha da fazlaydı. Vinçder’in verilerine göre; 2014 yılında yüzde 30’luk büyüme sağlayan vinç sektörü 2015’te yüzde 15’lik büyümede kaldı. Zira kentteki inşaat sayısı da geçen yıla göre düştü. TÜİK verilerine göre; 2014’ün ilk 6 ayında İstanbul’da 80 bin 395 bina ruhsatı verilmişken bu sayı 2015’in ilk 6 ayında 58 bin 388’e düştü.