Afganistan Kentsel Gelişim Bakanı Sadat Mansoor Naderi, beraberindeki heyetle birlikte Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’ni (TOKİ) ziyaret etti. TOKİ projeleri ve finansman modeli hakkında konuk Bakana bilgi veren TOKİ Başkanı M. Ergün Turan, şehirlerin gelişim süreci ile birlikte oluşan kentsel gelirin konut üretiminde değerlendirilerek, ev almakta zorlananlar için konut üreten bir model geliştirildiğini söyledi. Konuk Bakan Naderi de TOKİ’nin yapısına oldukça ilgi duyduklarını, Afganistan’a aktarılabilecek bir yapı olup olmadığını incelemek istediklerini ifade etti.
Çeşitli temaslarda bulunmak üzere Türkiye’ye gelen Afganistan Kentsel Gelişim Bakanı Sadat Mansoor Naderi, TOKİ’nin Bilkent’teki yerleşkesinde TOKİ Başkanı M. Ergün Turan’dan bilgi aldı. Heyetler arası görüşmede M. Ergün Turan, TOKİ’nin 1984 yılında kurulduğunu ancak asıl atılımı 2002 yılından itibaren gerçekleştirdiğini ifade etti. Turan, 2002 yılından Kasım 2015 tarihi itibariyle teslim edilmiş ya da inşa aşamasında olan 700 bin konut bulunduğunu söyledi.
8 bine yakın sosyal donatı
Turan, “Sadece konut değil, bir yaşam alanı inşa ediyoruz. Konutlarla birlikte, okul, cami, hastane gibi sosyal donatıları da yapıyoruz. Sağlık Bakanlığı’na, son dört yıl içinde değişik evsafta 266 ilave hastane inşa ediyoruz. Kamunun ihtiyacı olan yapılarla birlikte 8 bine yakın sosyal donatı inşa edilmiştir.” dedi.
Yüzde 85’i sosyal konut
İnşa edilen 700 bin konutun yaklaşık yüzde 85’inin sosyal konut olduğuna dikkat çeken, yoksul vatandaşlar için ve alt gelir grubuna yönelik üretilen konutlarla ilgili de bilgi veren TOKİ Başkanı, 100 dolar ile 250 dolar arasında değişen taksitlerle ev alma imkânı sağlandığını kaydetti. Türkiye’nin tamamında çalışma yürütüldüğünü ifade eden TOKİ Başkanı Turan, son 13 yılda gerçekleştirilen yatırımların toplam değerinin 40-45 milyar dolar olduğunu belirtti.
TOKİ’nin ticari bir kuruluş olmadığına dikkat çeken TOKİ Başkanı Turan, İdarenin Hazine’den kaynak almadan kaynağını kendisinin ürettiğine dikkat çekti. TOKİ’nin kamuya ait kıymetli arsa ve arazileri kıymeti karşılığında alıp, üzerlerinde gelir getirici projeler geliştirdiğini söyleyen M. Ergün Turan, şehirlerin gelişim süreci ile birlikte oluşan kentsel gelirin konut üretiminde değerlendirildiğini, konut almakta zorlananlar için konut üreten bir model geliştirildiğini anlattı.
'TOKİ’nin başarı hikâyelerini dinlemek istiyoruz'
Afganistan Kentsel Gelişim Bakanı Sadat Mansoor Naderi de Afganistan’ın çok hızlı kentleştiğine dikkat çekerek, kentsel sektörün öncelik listesinde yer alan bir konu olduğunu söyledi. Türkiye ile Afganistan arasında çok ciddi bağlar olduğuna dikkat çeken Naderi, “Tarihi ilişkilerin de ötesinde bütün İslam Dünyası için Türkiye mükemmel bir rol model konumundadır. Özellikle bu durum Afganistan için de geçerlidir.” şeklinde konuştu.
Gerçekleştirdikleri ziyaret ile TOKİ’nin deneyimlerinden istifade etmek istediklerini dile getiren konuk Bakan, sözlerini şöyle sürdürdü, “TOKİ’nin başarı hikâyelerini dinlemek istiyoruz. Bunların yanı sıra hızlı şehirleşmenin getirdiği güçlükler nedeniyle karşılaştığınız kötü deneyimleri de duymak dinlemek, TOKİ, modelini görmek, incelemek istiyoruz. İlgi duymanız halinde Afganistan’da kurumlarımızdan teşebbüslerimizden biri ile yapılacak inşaat işlerine de dâhil olma fırsatını sizler için mümkün kılmayı arzu etmekteyiz.”
'Tünel kalıp sisteminin yaygınlaştırılmasını istiyoruz'
Afganistan’da faaliyet gösteren bazı inşaat firmalarının tünel kalıp sistemiyle inşa ettikleri binaların depremde hiçbir hasar almadığına vurgu yapan Bakan Naderi, bu teknolojinin yaygın bir şekilde kullanılmasını amaçladıklarını belirtti. Bakan Naderi, Afganistan’da 2 milyon civarında konut açığının bulunduğunu, konutla ilgili sorunun çözülmeden kalkınmanın gerçekleşmeyeceğini kaydetti.
Bakan Naderi sözlerini şöyle sürdürdü, “TOKİ yapısının Afganistan’a aktarılabilecek bir yapı olup olmadığını incelemek görmek istiyoruz. Türkiye ve Afganistan farklıdır. Ancak bir model arayışımız da olmalı” dedi.
TOKİ ekibini Afganistan’a davet eden Bakan Naderi, “Gelip bakıp neler yapabileceğimizi, TOKİ’nin bize hangi alanda destek sağlayabileceğini hangi alanda tavsiyelerde bulunabileceğini değerlendirmek faydalı olacaktır.” dedi.
