2016 yılında inşaat sektörü ve gayrimenkul faaliyetlerinden elde edilen GSYH'da yüzde 5 büyüme öngördüklerini, sektörün istihdamdaki payının da yarım puan artışla yüzde 8'lere yükselmesini beklediklerini belirten Konutder Başkanı Ömer Faruk Çelik: "İnşaat ve gayrimenkul sektörü, imalat sanayinin ardından Türkiye'nin en büyük ikinci sektörü haline gelmiş durumda. Ekonominin lokomotifi konumunda" dedi.
Çelik, öngörülen büyümede hem kamunun altyapı projelerinin, hem de özel sektör tarafındaki projelerin etkili olacağını söyledi. Toplantıda verilen bilgiye göre, inşaat ve gayrimenkul faaliyetlerinden 2015 yılında 269 milyar liralık gelir elde ettiği; sektörün GSYH'dan aldığı payın yüzde 14.2 seviyesinde gerçekleştiği tahmin ediliyor. Sektörde yaklaşık 2 milyon kişi istihdam ediliyor. Çelik:"İnşaat sektörü ve gayrimenkul faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi yurtiçi hasılada 2016'da yüzde 5 büyüme bekliyoruz. Sektörün toplam istihdamdaki payının da yüzde 8'e çıkacağını düşünüyoruz." diye söyledi.
Konut satışında yüzde 5 artış öngörülüyor
Sektörün lokomotifi konumundaki konut satışlarındaki ivmenin 2016'da sürmesini beklediklerini söyleyen Çelik, "2015 yılında 600 bin adet olan birinci el konut satışının yüzde 7 artışla 640 bine ulaşmasını bekliyoruz. Birinci ve ikinci el toplam konut satışlarındaki artışın ise yüzde 5 seviyesinde gerçekleşeceğini düşünüyoruz" dedi. Birinci ve ikinci el toplam konut satışları 2015 yılında 1.29 milyon adet olarak gerçekleşmişti. Öngörülen yüzde 5 artış, 2016 için 1.35 milyon adet civarı konut satışı beklentisine işaret ediyor.
Yabancıya konut satışında ise agresif bir büyüme beklediklerini söyleyen Çelik, "Beklentimiz geçen yıl 5 milyar dolar olan yabancılara yönelik konut satışları cirosunun iki katına çıkarak 10 milyar dolara ulaşması" diye konuştu. Çelik, bu artışı nasıl sağlayacakları ile ilgili soru üzerine ise, "Yabancıya konut satışımız henüz emekleme döneminde. Hâlâ çok büyük bir potansiyel var. Mevcut pazarların yanı sıra İran, Azerbaycan ve Kazakistan gibi ülkelere konut satışımızda ciddi artış potansiyeli var" dedi ve ekledi:
"Özellikle İran'a satışta ciddi artış bekliyoruz. İran, yabancıya konut satışında bu yıl ilk beş ülke arasına girebilir görünüyor."
2015 yılında 22 bin 991 adet konut yabancıya satıldı
Yabancılara 2015 yılında 22 bin 991 adet konut satılırken; konut satışında Irak 4 bin 228 konutla ilk sırada yer aldı. Irak'ı 2 bin 704 konutla Suudi arabistan, 2 bin 130 konutla Kuveyt, 2 bin 36 konutla Rusya ve 1 bin 054 konutla İngiltere izledi. İran ise 744 adet satışla sekizinci sırada yer aldı. Çelik, petrol fiyatlarındaki düşüşün Ortadoğu ülkelerinde likidite ve alım gücü anlamında yaratacağı baskının sektöre olası etkisi ile ilgili soru üzerine ise şöyle konuştu: "Petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisi bizim sektöre henüz yansımadı. Bu ülkelerde hâlâ ciddi bir para var. Belki beş yıl sonra bir yansıması olabilir ama şu anda kesinlikle pazar kapandı diyemeyiz." Çelik, önümüzdeki dönemde Çin'in de yabancıya konut satışı açısından önemli hale gelmesini beklediklerini söyledi.
Vergi ve harçlar düzenlenirse konut fiyatları ucuzlar
Sektörün daha fazla büyümesinin önünde bazı engeller olduğuna dikkat çeken Çelik, yüksek dolaylı vergi ve harç yükünün hem fiyatları artırdığını hem de pazarı baskıladığını söyledi. Çelik, "Beklentimiz konutlarda KDV oranının eski duruma döndürülmesi veya en azından üst sınırın yüzde 8 olması. Arsalarda TOKİ ve emlak Konut GYO'nun tabi olduğu uygulamanın bizim için de geçerli olması ve KDV oranının projelendirilen konutun KDV'si ile aynı tutulması " dedi ve ekledi:
"Damga vergisi kanununda yer alan üst sınırın bir gayrimenkul projesi için yapılan tüm sözleşmeler için ayrı ayrı değil, toplu olarak uygulanması. Ayrıca tapu harçlarının belediyelerce takdir edilen ve gerçeği yansıtmayan emlak vergisi değerlerinin yerine, lisanslı değerleme şirketleri tarafından tespit edilen rayiç değerleri üzerinden alınması."
Bu önerilerin uygulamaya konulması halinde, nihai konut fiyatlarının da ucuzlayacağını belirten Çelik, "Sadece vergi yükü yüzde 12 seviyesinde. Kurumlar vergisini ödemek zorundayız. Ama onun dışında bu konuların hepsi düzenlenirse, tüketicinin alım fiyatı yüzde 8-10 ucuzlar" diye konuştu. Konut fiyatlarında bir balon bulunmadığını; ancak daha ucuz konut isteniyorsa arsa maliyetlerinin düşmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, "Bir konutun satış fiyatının minimum yüzde 40-50'si arsa maliyeti. Bu fiyatı yönetemeden ucuz konut üretemezsiniz" dedi ve ekledi: "Metrekaresi 2,000-3,000 TL'ye konut üretmek istiyorsanız, arsa girdisinin maksimumum yüzde 20 seviyelerinde kalması lazım. Bunun yolu da inşaat yapılabilir araziler üretip piyasaya sunmak. Bunun için de TOKİ'nin nevinin değişip arsa ofisi haline gelmesi lazım. TOKİ dar gelirliye, orta gelirliye arazi üretecek yapıya gelmeli."
