İnşaat sektöründe KDV iadeleri firmalar için büyük sıkıntı yaratmaya devam ediyor. Maliye’den alacakları KDV’ler milyon liralara ulaşan firmalar sorunun çözülmesi için de farklı öneriler ortaya koyuyor
Son yıllarda neredeyse ekonomiyi sırtında taşıyan inşaat sektörü bir taraftan da sektör içi sorunlarla baş etmeye çalışıyor. Bu sorunlardan biri ise hiç kuşkusuz KDV iadeleriyle ilgili. Gayrimenkul sektöründeki firmalar konut satışlarında genellikle yüzde 1 KDV oranı uygularken, bu konutları inşa etmek için malzeme alırken ise yüzde 18 KDV ödüyorlar. Aradaki yüzde 17’lik fark ise Maliye tarafından oldukça geç ve bazı kesintilerle iade ediliyor. Bu ise kayıt altında çalışan inşaat firmalarını katlanmak zorunda oldukları ilave maliyetlere ve haksız rekabete neden oluyor. Çünkü firmalar KDV iadelerini birkaç yıl gecikmeli ve eksik olarak alıyor.
Sorunun çözülmesini bekleyen sektör temsilcilerinin KDV’den alacakları miktar ise çok yüksek rakamlara ulaşıyor. Sektörün önde gelen firmalarından Dumankaya İnşaat’ın 60 milyon lira, Yeşil GYO’nun ise 40 milyon liraya ulaşabiliyor. Sadece bu iki firmanın rakamları bile binlerce firmanın faaliyet gösterdiği sektörün toplam alacağı tutarı göstermesi bakımından dikkat çekici.
KDV iadesi vergiden mahsup edilmeli
Mehmet Okay Ant Yapı Yön. Krl. Başkanı
İnşaat malzemelerine yüzde 18 KDV ödemenin büyük bir külfet getirdiğini ifade eden Mehmet Okay, “Bugüne kadar alacaklarımızı nakit olarak tahsil etme imkânı bulamadık” dedi. Bu alacakların vergilerden mahsup edilebileceğinin altını çizen Okay, iade miktarının tespitinde de ciddi sorunlarla karşılaştıklarını ifade etti. Okay, Özellikle net 150 metrekarenin hesaplamasında bir standart oluşturulmaması sebebiyle müteahhitlerle Maliye arasında görüş ayrılıkları olduğunu belirterek, “Yaptığımız yer altı otoparkların da net metrekare hesabı içine katılması gibi mevzuat dışı bir takım uygulamaları gösterebiliriz” diye konuştu. Okay, inşaat bittikten sonra en geç bir yıl içinde bu bedelin mahsup edilmesinin, mahsup imkânı yok ise kalan bedelinin ödenmesinin sağlanması gerektiğini vurguladı.
Firmalar zararına çalışmaya başlıyor
Şaadet Temel Ankayapı Yön. Krl. Başkanı
İnşaat sektöründe kâr marjının yüzde 20’yi geçmediğini dile getiren Şaadet Temel, “Yüzde 17'lik KDV 2-3 yıl alınamadığı taktirde bu firmalar zararına çalışmaya başlıyor” dedi. Maliye’nin bu alacakları nakit olarak değil de alt taşeronların SSK ve vergi ödemelerine mahsup etmesi gerektiğinin altını çizen Temel, bu durumda hem vergi iadelerinin zamanında alınacağını hem de iş alanı yaratan firmaların zor durumda kalmayacağını söyledi. Temel, ayrıca banka teminat mektubu ile de KDV iadesi ödemesi yapılarak ekonomiye canlılık getirilebileceğini öne sürdü.
Üç ayda bir avans şeklinde ödenebilir
Altan Elmas Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
Türkiye’de binlerce konut üretildiğini ve KDV iadelerinin firmalar için çok büyük yük oluşturduğunu ifade eden Altan Elmas, “Bin konutluk bir projede yaklaşık 20 milyon lira KDV iadesi oluşuyor” dedi. Konut teslimi yapılmadan KDV iadesinin talep edilemediğini ve toplamda 3 yıl gibi bir sürede KDV yükünün taşındığını anlatan Elmas, “Geçici vergi beyanı gibi KDV iade beyanı ile teminat mektubu karşılığı KDV iadeleri üç ayda bir avans şeklinde ödenebilir. İş sonunda artı eksi hesaplaşılır. Buradan doğan atıl kaynak artı değer ve istihdam olarak yine ülke ekonomisine yansıyacaktır” önerisini dile getirdi.
Konut fiyatları yüzde 10 ucuzlar
Kürşat Tuncel Ukra İnşaat CEO’su
Kürşat Tuncel, inşaatın iki yıl sürdüğünü ve iade süresinin de yaklaşık 1 yıl olduğunu belirterek, “Fark şirket tarafından 3 yıl boyunca finanse edilmesi gerekiyor. Bu da toplam KDV alacağından en az yüzde 30-40’ını kaybetmeniz anlamına geliyor” dedi. İnşaat firmalarının, sosyal tesisler, ortak alanlar ve güvenlik duvarları gibi bazı yerleri maliyet olarak gösteremediğini dile getiren Tuncel, “Bu durumda da KDV iadesinin yüzde 15-20’si kaybedilebiliyor. İade alabileceğiniz efektif tutar toplam KDV iadenizin yarısına inmiş oluyor. Bunun sonucunda da şirkete nihai olarak yüzde 8-9 oranında KDV kaynaklı ek maliyet yaratılıyor” diye konuştu.
Tuncel, KDV ile ilgili problemin çözülmesi durumunda vatandaşların yaklaşık yüzde 10 daha ucuza konut sahibi olabileceklerinin altını çizdi.
Maliyetleri net olarak ifade etmek gerekiyor
Özen Kuzu Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi
KDV geri ödemeleri konusunun esas itibariyle inşa edilen konutların maliyetlerini bire bir ilgilendirdiğini ve bu nedenle hesaplamada tüm maliyetlerin esas alınması gerektiğini ifade eden Özen Kuzu, “Gayrimenkullerde maliyet bedelinin neyi ifade ettiğinin net olarak açıklanması gerekiyor. Bu konuda mevzuatta bir takım belirsizlik ifadeleri vardır” dedi. Kuzu, bir binada yer alan çatı sistemi ve pergola, yangın tertibatı ve merdiveni, asansör tertibatı gibi harcamaların da KDV iadesi kapsamanı alınması gerektiğini vurguladı.
Değişik formüllerle sorun çözülebilir
Işık Gökkaya Yeşil GYO Genel Müdürü
Işık Gökkaya da, KDV iadelerinin sektörü zor durumda bırakacağını ve ekstra maliyet yarattığını belirterek, “Değişik formüllerle daha kısa zamanda vergi iadelerinin tahsil edilebilmesi için, toplam tutarın bir kısmına bloke konulabilir ve firmalardan alınacak teminat mektuplarına karşılık belirli periyotlarda ödemelerini alabilirler” dedi.
Konut satıldıkça ödeme yapılsın
Yusuf Şimşek Ofton İnşaat Eş Başkanı
Mevcut uygulamada konutların 150 metreye kadar yüzde 1 KDV uygulamasının satış anlamında kolaylık sağladığını ifade eden Yusuf Şimşek, “Ancak inşaat maliyetlerinden kalan yüzde 17’lik oranın alınması konusunda uygulanan prosedürler ve gecikme birçok firmayı sıkıntıya sokuyor” dedi. Burada tüm satışların tamamlanmasından sonra maliyenin ödeme yapması konusundaki uygulamanın değişmesi gerektiğini vurgulayan Şimşek, “Daire satıldıkça, maliye daire fiyatına oranla bir tutarı geri ödeyebilir. Bu da aradaki zaman farkı sorununu giderir” diye konuştu.
Malzemelerin KDV’si yüzde 1’e düşsün
Ali Coşkun AC Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
KDV iadesinin çok geç yapılması nedeniyle sektörün sıkıntıya girdiğini belirten Ali Coşkun, bu durumun firmaların finansman yükünü artırdığını ve nakit akışını zorladığını dile getirdi. Coşkun, inşaat firmasının en çok zorlandığı noktanın KDV iade işlemleri sırasındaki bürokratik süreç olduğunu altını çizerek, “Bu süreci hızlandıracak bir yöntem geliştirilmesinin tüm sektörü rahatlatacağı kanısındayız. Konunun kesin çözümü ise malzeme alımındaki KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesi, böylelikle iade sürecinin ortadan kaldırılması şeklinde olmalıdır” dedi.
Firmaların kârları Hazine’de bekliyor
Levent Ünal Özyurtlar İnşaat Genel Müdür
Mal ve hizmet alımlarında ödenen yüzde 18’lik KDV’nin ciddi bir finansal yük oluşturduğunu ifade eden Levent Ünal, “KDV iadeleri eskisinden de uzun sürmekte ve bu da yeni bir mağduriyet yaratıyor. İnşaat firmalarının projelerden beklediği karların KDV İadesi olarak Hazine’de beklemekte olduğunu söylemek yanlış bir saptama olmayacaktır” dedi.
Ünal, sıkıntının çözümüyle ilgili mevcut sistemle ilgili iyileştirmeler yapılabileceği gibi yapısal ve köklü değişiklikler getirilebileceğinin de ifade etti.
Sektör kırmızı alarm vermeye başladı
Uğur Dumankaya Dumankaya İnş. Yön. Krl. Üy.
KDV iadelerinin inşaatta kâr marjlarının azalması ile birlikte sektör için çok önem taşıdığını ifade eden Uğur Dumankaya, “Artık sektör KDV iadeleri konusunda kırmızı alarm vermeye başladı. Sektörün KDV iadeleri o kadar büyük boyutlara ulaştı ki içeride bekleyen KDV geri ödemeleri ile her şirketin yeni bir proje geliştirmesi söz konusu” dedi. Dumankaya, KDV iadesi için ancak satışına başladıkları projenin teslim tarihinden sonra geri ödemede başvuru yapabildiklerini belirterek, “Bu da projeye göre 3-4 yıllık bir zaman dilimine tekabül edebiliyor” diye konuştu. Dumankaya, ayrıca kapalı otopark, sosyal tesisler gibi alanların KDV’sinin de iade edilmediğini vurgulayarak, “Ödediğimiz yüzde 18’lik KDV diliminin sadece yüzde 10-11’lik bir kısmını geri alabiliyoruz” dedi.
Milliyet
