Başbakan Binali Yıldırım, Türkiye genelinde her yıl 500 bin konutta deprem dönüşümü yapılması ve 7,5 milyon yapının bu kapsamda ele alınması gerektiğini bildirdi.
Antalya Belek’teki Limak Atlantis Otel’de düzenlenen Antalya Kentsel Dönüşüm ve Stratejik Yaklaşımlar Kurultayı’na katılan Yıldırım, yatay mimarinin daha insani olduğunu ve insanların kaynaşmasını sağladığını söyledi.
Yıldırım, kültür dokusunun korunmasını, şehircilik ve kentsel dönüşümün olmazsa olmaz önceliği olarak gördüklerini anlatarak, yaşlılara, kadınlara, engelli, engelsiz bütün vatandaşların ihtiyacına cevap verecek şekilde planlama yapılması gerektiğini vurguladı.
“Her yıl 7 buçuk milyon yapı elden geçirilmeli”
Türkiye’de 100 yılda meydana gelen 56 yıkıcı depremde 80 binden fazla insanın hayatını kaybettiğini dile getiren Yıldırım, “Deprem öldürmüyor da depreme hazırlıksız olmak öldürüyor. Depreme hazır olmak için de çok ama çok sıkı çalışmamız lazım. Zaman çok geniş değil. Depremin ne zaman olacağını bilmiyoruz ama mutlaka olacak. İstatistikler bunu gösteriyor. Her yıl 500 bin konutta deprem dönüşümü yapmamız gerekiyor. Her yıl 7,5 milyon yapının bu kapsamda ele alınması gerekiyor.” diye konuştu.
Kentsel dönüşüm için çalışma içinde oldukların aktaran Yıldırım, “Bizim yapmamız gereken bir yandan TOKİ, bir yandan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Emlak Konut, belediyeler, bunu gerçekleştirmemiz gerekiyor. Son 5 yılda 52 ilde 212 riskli alan, 25 ilde 72 rezerv alan, 110 kentsel dönüşüm ve proje gelişim alanı belirlendi. Bu alanlara dönük çalışmalar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ ve belediyelerce sürdürülüyor. 81 ilde deprem dönüşümüne tabi tutulması gereken yapıların tespiti büyük oranda tamamlandı. Şu anda 54 ilde, 7,5 milyon metrekare alanda toplam 191 kentsel dönüşüm ve şehir yenileme projesi devam ediyor.” şeklinde konuştu.
“Kentsel dönüşümde vatandaşın rızası alınmalı”
Başbakan Binali Yıldırım, kentsel dönüşümdeki temel prensibin yerinde dönüşüm olduğunun altını çizerek şöyle devam etti:
“Vatandaşın içine sinmeyen, rızası alınmamış, dayatma çözümlerle biz bir yere varamayız. Vatandaş diyecek ki ‘Bu iş benim için, geleceğim için, emniyetim için, çoluğum çocuğum için iyi bir iştir.’ Vatandaşı bu noktaya getirmeden, emrivakiyle ‘Hadi kardeşim, çık dışarı. Biz buraları yıkacağız, daha güzelini yapacağız.’ dediğiniz zaman vatandaş ondan anlamaz. Çünkü hayal satmak zordur. Önündeki evi görüyor, içine sinmese de ‘Bir evim var, acaba yerine yenisini mi gelir yoksa ortada mı kalırım.’ Kentsel dönüşümün iki yolu var, ya vatandaşın her halükarda rızasını alacağız, yerinde dönüşüm yapacağız, bütün teknik nizamına, evsafına uygun dönüşümü gerçekleştireceğiz veya hiç vatandaşın evine, barkına değmeyeceğiz. Bir rezerv alanda dönüşümü yapıp, götürüp göstereceğiz. Diyeceğiz ki ‘Bak, böyle bir şey yaptık. Sen o evini bırak, gel buradan istediğin evi al. Seninkine muadil bir evi al.’ Bunu yapınca iş daha kolay oluyor ama bunu her yerde yapma şansımız yok.”
Büyük şehirlerde her tarafın bina dolu olduğunu anımsatan Yıldırım, onun için tek tek dönüşüm yerine, alan dönüşümü yapılması gerektiğini kaydetti.
Başbakan Yıldırım, ada bazında dönüşüm yapmanın da önemine değinerek, dönüşüm içinde sadece binayı depreme dayanıklı, mimarisi, estetiği, ruhu olan bir bina yapmakla kalmayacaklarını, aynı zamanda buranı bir yaşam alanına dönüşeceğini ifade etti.
“Kentsel dönüşüme özel faiz tarifesi uygulanacak”
Önümüzdeki yıldan itibaren kentsel dönüşüme yönelik çok özel bir faiz tarifesini devreye alacaklarını açıklayarak, “Ayrıca bundan böyle kamu idareleri kendi aralarında işbirliği protokolüyle kentsel dönüşümü gerçekleştirebilecek. Belediyelerimiz birbirleriyle çalışabilecekler. Kredilendirme noktasında, İller Bankasından kredi alacak, limitleri dolmuş, kentsel dönüşüm için kredi alamıyor. Bunu hariç tutacağız. Zaten bunun kendi içinde teminatı var. O teminat, onu karşılıyor. Dolayısıyla ayrıca İller Bankası borçlanma sınırlarına bunu dahil etmenin bir anlamı yok.” ifadelerini kullandı.
Yıldırım, kentsel dönüşüm yapan belediyelere finans ve kaynak desteğinin öngörüldüğünü belirterek, “Kentsel dönüşümdeki bürokrasinin de azaltılması için çalışma başlatıldı. Bina ve parsel bazlı dönüşümden alan bazlı dönüşüme geçiş teşvik edilecek. Yaşayan şehirlerin, yaşayan mahallerin yapılması ve ruhu olan dönüşümün gerçekleştirilmesi gerekiyor. Binada ruh olmazsa, o binada yaşayanın da ruhu sıkılır. Hiçbir şey bilmiyorsak ecdadımızın yaptıklarına dönüp bakalım. Onlardan ders alalım.” değerlendirmesinde bulundu.
