GYODER’in Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı “GYODER Gösterge Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2017-4. Çeyrek Raporu”na göre geçen yıl ilk el satılan konutlarda bir önceki yıla göre yüzde 4.4, ikinci el satılan konutlarda ise yüzde 5.6 oranında artış yaşandı.
Rapordaki verilere göre ilk el satılan konutlarda, üçüncü çeyreğe kıyasla dördüncü çeyrekte yüzde 1.4’lük bir artış görülürken, ikinci el satışlarda 1.6 seviyesinde daralma gerçekleşti. İpotekli satışlar ise yüzde 6.7 oranında azaldı.
Yapı izin belgesi azaldı
Yüz ölçümü bazında yapı ruhsatı sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32, yapı kullanma izin belgesi tanesi ise yüzde 3.3 azaldı. Daire sayılarına göre yapı ruhsatı miktarı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 40.1 azalırken, yapı izin belgesi miktarı ise yüzde 2.1 oranında artış gösterdi.
Endeks azaldı, senetli satış arttı
Rapor, 2017 yılı ikinci çeyreği ile birlikte konut fiyat endeks artışının fark edilir şekilde yavaşlama trendine geçtiğini ve üçüncü çeyrekte de bu durumun artarak devam ettiğini ortaya koydu. Buna göre Nisan ayında yüzde 13.13 olan konut fiyat endeksi yıllık artışı Ekim ayında yüzde 11,7’ye kadar geriledi.
Tüketiciler en fazla senet kullanımını tercih ederken, son çeyrek dönemde stok erime hızı yüzde 3.5 oranında gerçekleşti. Markalı konut projelerinde gerçekleştirilen satışların yüzde 3.7’lik oranı yabancı yatırımcılara yapıldı.
Geçen yıl yabancıların gayrimenkul yatırımlarında en çok tercih ettiği il İstanbul oldu. Buna göre Almanya vatandaşları tarafından yapılan gayrimenkul yatırımlarında, yaklaşık yüzde 100’den fazla, kişi adedi olarak ise yüzde 26 oranında artış meydana geldi.
Konut kredisi hacmi 186 milyar lirayı aştı
Kullanılan konut kredisi miktarı 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine yüzde 24 artarak 16,3 milyar TL’ye ulaştı. Bununla birlikte 2017 yılı ilk çeyreğinde 18,8 milyar TL, ikinci çeyrekte 17,8 milyar TL olan ‘kullanılan yeni konut kredisi miktarı’ 2017 yılı 3. çeyreğinde de düşüş trendine devam etti. Toplam konut kredisi hacmi ise 2017 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla 186 milyar TL’yi aştı. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine göre artarak yüzde 38,1 oldu.
Konut kredisi faiz oranlarında 2017 yılı ikinci çeyreğinden itibaren artarak, aylık faiz oranı yüzde 1,08, yıllık bileşik faiz ise yüzde 13,78 seviyesine yükseldi.
Geçen yılın dördüncü çeyreğinde toplam 331 bin 616 metrekare yeni ofis alanı tamamlanarak, toplam arz 5,79 milyon metrekare oldu. Aynı dönemde gerçekleşen kiralama işlemi 74 bin 52 metrekare olup, 2017 yılının toplam kiralama işlemini 300 bin 651 metrekareye çıkardı. 2017 dördüncü çeyrekte ofis boşluk oranı yüzde 24,03 oldu.
2016’da 390 olan AVM sayısı 429’a ulaştı
Türkiye genelinde 2016 yıl sonu itibarıyla 390 olan toplam AVM sayısı, 2017 yıl sonu itibarıyla 429’a ulaştı. En fazla AVM’ye sahip iller sırasıyla; 124 adet ile İstanbul, 36 adet ile Ankara, 26 adet ile İzmir oldu. 2017 yılında açılacağı deklare edilen 57 AVM’den, 39’unun açılışı gerçekleşebildi. Bu arada yıl sonu itibarıyla yaklaşık 12 milyon 611 binmetrekareyi bulan toplam kiralanabilir alan stokunun, 2018 yılında 15 milyon metrekareyi geçmesi bekleniyor.
Turist sayısı arttı, harcamaları azaldı
Gelen turist sayıları bir önceki yıla göre yüzde 20’nin üzerinde arttı. Türkiye’de otellerin doluluk oranları yüzde 60,3 iken, İstanbul’daki doluluk oranları yüzde 62,6 oldu. Türkiye genelinde ortalama oda fiyatı, 67,62 Avro, İstanbul’da ise 76,89 Avro seviyesinde gerçekleşti.
Ayrıca yılın ilk 9 ayında yabancı turistin yaptığı harcamalar kişi başı 614 Dolar oldu. 2016 yılında bu rakamın 633 Dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda, kişi başı harcamalarda düşüşler yaşanması dikkat çekti.
GYO’ların toplam değeri 25,8 milyar TL
Üçüncü çeyrek bazında açıklanan GYO piyasa değeri verilerine göre; toplam 31 GYO’nun, Türk Lirası bazlı değerinin 25,8 milyar TL, Dolar bazlı değerinin ise 7,2 milyar Dolar seviyesinde olduğu ve geçen senenin aynı çeyreğine göre düşüş gösterdiği ifade edildi.
