2012-2019 döneminde 850 bine yakın konut üreten ve 2023 yılında bu rakamı 1 milyon 200 bine taşımayı planlayan TOKİ, dar ve orta gelirli ailelere yönelik projeleriyle öne çıkıyor. 1 Nisan 2019’da göreve gelen Ömer Bulut başkanlığındaki güçlü ekip, çıtayı yükselterek, 2023’e kadar 125 bini kentsel dönüşüm olmak üzere 250 bin sosyal konut daha üretmek için çalışmalarına hız verdi. Mesaisinin büyük bir kısmını şantiyelerde geçiren Ömer Beye merak ettiğimiz konularda sorular sorup cevaplarını aldık. ’’TOKİ, esas itibari ile iyilik üreten bir kamu idaresidir’’ diyen Bulut, Mehmet Canıtatlı’ya dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
16 YILDA 845 BİNİ AŞKIN KONUT ÜRETTİK
2003 yılında fiilen başlattığımız konut üretimi Ağustos 2019 başı itibarı ile 845 bin 972 konut rakamına ulaşmıştır. Bu konutların yüzde 86’sı sosyal konut, yüzde 14’lük kısmı ise gelir getirici konutlardan oluşmaktadır. Ayrıca eğitim, sağlık, güvenlik ve spor gibi kamunun ihtiyaç duyduğu hizmet binaları başta olmak üzere toplamda 14 bin 775 donatı inşa edilmiş veya edilmektedir.
İSTANBUL 160 BİN KONUTLA LİDER
Doğal olarak nüfus yoğunluğu itibari ile İstanbul en çok konut yaptığımız bölgelerin başında gelmektedir. İştiraki şirketlerimiz ile birlikte İstanbul’da inşaatı devam edenlerle birlikte inşa ettiğimiz konut sayısı yaklaşık 160 bin rakamına ulaşmıştır. 50 bin sosyal konut kampanyası kapsamında da İstanbul’a 6 bin 300 konut daha inşa ediyoruz. Bu yıl içinde 32 bin 807 konutu da vatandaşlarımıza teslim ettik.
EMEKLİLERE AYRI BİR ÖNEM VERİYORUZ
Satılması planlanan konut sayısından daha fazla talep olması durumunda başvuranlar arasında kura çekilişi yapmak suretiyle konut alıcılarını belirliyoruz. Bunların içinde şehit aileleri ve dul ve yetimleri, en az yüzde 40 engeli olan vatandaşlarımız, bir de emekli olan vatandaşlarımız için kontenjan ayrılmaktadır, yani öncelik tanınmaktadır. Diğer bir ifade ile Sosyal Konut kapsamında üretilen konutların yüzde 25’i kura esnasında emekli vatandaşlarımıza ayrılıyor. Bu da emekli vatandaşlarımıza verilen önemin bir göstergesidir.
50 BİN SOSYAL KONUTTA TESLİMLER BAŞLADI
5 Mart 2019 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından başlatılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın koordinasyonunda yürütülen 67 ilde 140 projeyi kapsayan 50 bin konut kampanyası çerçevesinde bütün kuralar çekildi ve hak sahipleri belirlendi. Bu süre içerisinde yaklaşık 40 projenin ihalesi de yapıldı. Bunların teslimleri ihalelerin yapılıp inşaatların bitimi sonrasında olacak. Bu da projelere göre değişiklik göstermekle birlikte genel olarak 36 ayda konutlar teslim edilmiş olacak. Bunun ilk adımını Ankara’da attık. Ankara Kuzeykent’te bulunan 809 konutun teslim süreci 26 ağustos pazartesi gününden itibaren başladı.
ANKARA’DA 100 BİN KONUTA DOĞRU
Ankara’da inşa ettiğimiz 94 bin 994 konutun 85 bin 979’unu tamamlayarak vatandaşlara teslim ettik. Kuzeykent Projesi kapsamında yapılan konutlarda yaklaşık 40-50 bin nüfus yaşayacak. Açık satışla konut satışları da devam ediyor. Arzu eden vatandaşlar satışta olan konutları gezebilirler ve satış ofisindeki yetkililerden bilgi alabilirler. Ayrıca Mamak’ta kentsel dönüşüm çalışmalarımız hızla devam ediyor.Afet riskinin ve çarpık kentleşmenin yoğun olduğu yerlerde, farklı ihtiyaçları ve değişimleri göz önüne alarak sürdürülebilir dönüşümü esas alan, sosyal adaleti, sosyal bütünleşmeyi, yerel kalkınmayı, tarihi, kültürel mirası ve doğal çevreyi koruyan bütünleşik bir yaklaşım ile projeleri geliştiriyoruz. Başkentte ayrıca, 7 hastane, 30 lise, 60 ilkokul, 5 kütüphane, 13 sağlık ocağı, 56 cami, 77 engelsiz yaşam binası, 22 spor salonu ve 61 ticaret merkezi inşa ettik.
SOSYAL KONUTLARIN FİYATLARI MERAK EDİLİYOR
En çok merak edilen konulardan birisi de envanterimizdeki en ucuz ve en pahalı daireler. Mesela 50 bin konut kapsamında üretilecek konutların tamamı sosyal konut olacak. Biz, Türkiye’nin dört bir yanında üretim yapıyoruz. Ağrı Suçatağı projesinde 2+1 tipi sosyal konutların birim konut maliyeti 116 bin 500 liradır. Yine aynı proje içinde bulunan 3+1 tipi dairelerin fiyatı 170 bin 720 liradır. İstanbul Kayabaşı projesinde ise 2+1 tipi konutlar 238 bin lira olup, 3+1 tipi konutlar 399 bin liradır.
SOSYAL SORUMLULUKTA DA İDDİALIYIZ
Toplu Konut İdaresi esas itibari ile iyilik üreten bir kamu idaresidir. Piyasa şartlarında konut sahibi olamamış vatandaşlarımız için az peşinat, düşük taksit ve uzun vadeler ile kira öder gibi konut sahibi olmalarını sağlamaktır. TOKİ’nin inşa ettiği konutlarda yaklaşık 3 milyon kişi oturmaktadır. TOKİ, projelerinde yeşil kentsel alanların oluşturulmasına ve ağaç dikimine özel bir önem ve değer verilmektedir. Mesela, 2003-2019 yılları arasında projelerimiz içinde çevre düzenlemeleri kapsamında yaklaşık 60 milyon metrekare yeşil alan düzenlemeleri ve 25 milyon adet ağaç dikimi ve çalı peyzajı yapılmıştır. Şuanda inşaatları devam eden 13 Millet Bahçesi’nde toplamda 637 bin 849 metrekare yeşil alan bulunmakta ve buralara 794 bin 860 adet ağaç ve çalı dikimi yapılmaktadır. Bunun dışında okullar, ibadethaneler, spor salonları, yurtlar inşa edilmektedir.
1083 OKUL, 19 ÜNİVERSİTE İNŞA ETTİK
TOKİ yerleşim alanlarının tüm ihtiyaç unsurlarını dikkate alarak özel bir önem veriyor. Şimdiye kadar 23.876 derslikli 1083 okul inşa ettik. Bu okulların 578’inin maliyeti bizzat TOKİ tarafından karşılanmış ve projelerimiz içinde yapılmıştır. Diğer 505 okul da, Milli Eğitim Bakanlığı veya Özel İdareler ile yapılan protokoller kapsamında inşa edilmiştir. Bu okulların kapsamında ayrıca 993 adet spor salonu bulunmaktadır. Ayrıca protokoller kapsamında üniversitelerin binalarını inşa ediyoruz. Şimdiye kadar 19 üniversitenin hizmet binalarını inşa ettik ve ediyoruz. Önümüzdeki süreçte de projelerimiz içinde ilk ve orta dereceli okullar inşa etmeye devam edeceğiz. Ayrıca Bakanlığımızın veya valiliklerin talep etmesi halinde de bunlar da karşılanacaktır.
KAYNAKLARIMIZI KENDİMİZ OLUŞTURUYORUZ
Sosyal konut üreten ve ürettiği konutları da az peşinat, küçük taksitler ve uzun vadelerle piyasaya sunan bir kamu idaresiyiz. Dar gelirli konutları maliyetine veriyoruz. Bazı kentsel dönüşüm projelerinde projenin selameti için sübvanse yapıyoruz. Bütün bunları yaparken de Genel Bütçeden pay almadan yapıyoruz. Yani kendi kaynağımızı, kendimiz oluşturmak zorundayız. Bu nedenle elimizde bulunan ve sosyal konut yapılamayacak arazilerimizi satarak yine sosyal konutların yapımına kaynak oluşturuyoruz. Sonuç itibari ile TOKİ, milletimizin ihtiyaçlarını gidermek için çalışan ve amacı kar elde etmek olmayan bir kamu idaresidir.
TOKİ DÜNYA MARKASI OLDU
Dünyada en çok sosyal konut üreten kamu kuruluşlarından biriyiz. TOKİ bir dünya markası oluşmuştur. Özellikle kamu finansmanı kullanmadan gerçekleştirdiği projeler dolaysıyla gelişmekte olan ülkelerin ilgi duyduğu bir modeldir. Bu konuda başta Afrika ve Asya olmak üzere birçok ülkeden işbirliği talebi geldi. TOKİ de bu konuda ağırlıklı olarak teknik destekte bulundu, bazı ülkelerde ise TOKİ benzeri kuruluşların kurulmasına katkı sağlandı. TOKİ tarafından şimdiye kadar yurtdışında yapılan uygulamalar devletimizin bir hibesi olarak gerçekleştirildi. Bu da ağırlıklı olarak afetler sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’nin bir insani yardımı olarak ele alınmış ve toplanan bağışlar ve insani yardımlar vasıtasıyla TOKİ resmi görevlendirme doğrultusunda uygulama birimi olarak çeşitli yapım işlerini gerçekleştirdi. Bu kapsamda; Endonezya, Sri Lanka, Pakistan ve Somali’de konut, hastane, okul, kamu hizmet birimleri, ibadethaneler yapıldı ve ilgili devletlere teslim edildi.
ARSA ÜRETİMİ VE SİSTEMATİĞİMİZ
TOKİ, üzerinde üretim yaptığı arsaları çoğunlukla Hazine’den, kamu kurumlarından, belediyelerden bedelsiz veya düşük bedellerde devir almaktadır. Konut üretimi de Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilmekte olup, yapım ihalelerini kazanan özel sektör firmaları aracılığıyla inşaatlar yapılmakta, denetimi ise müşavir firmalar ve TOKİ uzmanları tarafından gerçekleştirilmektedir.
AFRİKA RADARIMIZDA
TOKİ’nin 97 ülke ile işbirliği var. Bazı ülkeler ile de işbirliği mutabakat zabıtları imzalandı. En son Fildişi Sahili İnşaat ve Konut Bakanı ile geçtiğimiz ay içinde Çevre ve Şehircilik Bakanımız tarafından bir iyi niyet mutabakatı imzalandı. Türk müteahhitlerinin özellikle Afrika’da inşaat yapımı konusunda TOKİ’nin bir öncü olması anlamında bir çalışma ve araştırma yapıyoruz. Yakında bölgeye bir heyet göndereceğiz.
MALİYETLER ARTSA DA FİYATLARIMIZ UYGUN
Üretim cephesinden baktığımızda yeni konutların maliyeti bir önceki yıla kıyasla artıyor. Resmi verilere göre ifade edecek olursak; Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) haziran ayında açıkladığı verilere göre bina inşaatı maliyet endeksi yüzde 26,59, malzeme endeksi yüzde 26,75, İşçilik endeksi yüzde 26,23 arttı. Konut fiyatlarındaki artış ise 5 Ağustos 2019 tarihli verilere göre 12 aylık ortalamaya göre yüzde 18,42 olarak gerçekleşti. TOKİ ise bu tablo karşısında fiyatlarda yüzde 10,25 oranında bir güncelleme yaptı.
SATIŞTA OLAN ARSAMIZ DA VAR KONUT TA..
Şu anda 2 bin 214 konutumuzun satışta olduğunu söyleyebilirim. Bu konutların içinde alt gelir grubuna yönelik konutlar da bulunuyor. Vatandaşlarımız rahatlıkla bu projelerden konut satın alabilirler. Ayrıca ülke genelinde 20 ayrı şehirde bulunan, yaklaşık 2 milyon 426 bin 58 metrekare büyüklüğüne sahip 212 arsayı açık arttırma yöntemi ile satışa sunduk. Ankara, Antalya, Balıkesir, Bitlis, Çanakkale, Diyarbakır, Edirne, İstanbul, İzmir, Karabük, Kırşehir, Kocaeli, Manisa, Muğla, Sivas, Siirt, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van illerindeki arsalar toplam 1.117.733.343 TL muhammen bedel üzerinden satılacak. Açık Arttırma, 12 Eylül Perşembe günü, saat 13:30’da TOKİ’nin Ankara Bilkent’teki merkezinde gerçekleştirilecek ve söz konusu yerler yüzde 25 peşin 48 ay vade ile satılacak.
Mehmet CANITATLI
