Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin öncülüğünde düzenlenen Kartepe Zirvesi 2019, özel oturum ve paneller ile devam ediyor. Zirvenin ikinci gününde “Tarih, Siyaset ve Kültür Üçgeninde Şehir” başlığıyla gerçekleştirilen ilk panelde, İstanbul Şehir Üniversitesi’nden Dr. Ahmet Okumuş, şehirlere yönetsel olarak bakılması gerektiğini vurgulayarak “Antik dönemde yerleşim yeri büyüyüp şehir olduğunda isim verilmez sadece “şehir” olarak adlandırılırdı. Antik dönemlerden günümüze hiyerarşik olarak üst sınıflar şehirlerde yaşamıştır. Şehirler, insanın ruhsal olarak olgunlaşabileceği ve insan melekelerinin gelişebileceği bir yer olarak görülmüştür. Şehir, insanı terbiye eder. Siyaset ülke geneline yayılmadan önce şehirde başlamıştır. İlk politik form şehirdir. Siyaset şehirlerin çocuğudur. Otantik olarak ele alınırsa siyaset şehirde doğmuştur” dedi.
Şehir Hayatı İnsanların Birbirine Borçlu Olduğu Yerlerdir
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nden Prof. Yasin Aktay ise zirvenin Kartepe’de yapılmasını doğru ve anlamlı bulduğunu belirterek şunları söyledi: “Bu etkinliğin burada yapılmasını çok anlamlı buluyorum. Şehirden uzaklaşıp buradan şehir üzerine düşünüyoruz. Şehir gelişmişliğin bir ifadesidir. Dünyamız artık şehir olmuştur. Şehirde yaşam insanların birbirlerine borçlu olması üzerine kuruludur. Şehirler, birçok kişinin emeğinin alındığı insanların birbirlerine olan ihtiyacının karşılandığı yerlerdir. Bu bizi birbirimize borçlu kılar. Dolayısıyla bu şehir ahlakının da temelidir. Şehri inşa ederken biz bu borcu ne kadar hissediyoruz, şehirde yaşarken ne kadar hissediyoruz? Şehirde yaşıyorum, insanlara borçluyum, bunu bilinç haline getirdiğimizde şehirleri yaşamımızın bir parçası haline getirebiliriz” dedi.
Sanat Şehirlerin Çağrışımlarıyla Ortaya Çıkar
Panelde, şehir ve kültür ilişkisine dikkat çeken Yazar Tarık Tufan, “Tarih, siyaset ve kültür şehri inşa eden ve şehre direk olarak etki eden faktörlerdir. Ünlü bir yazar kitabında şehir bir sanat yapıtı olarak sayılabilir mi diye soruyor. Şehir, bir sanatçıya fiziksel vaatte bulunur. Şehir bir algılama biçimine fiziksel gerçeklik sunar. Şehirler bir edebiyat eserinin bir sanat eserinin oluşmasına, sanatçının dünyasında eserlerin oluşmasına zemin hazırlar. Sanatçı yaşadığı şehrin çağrışımları ile ortaya çıkar. Sanatçı böylece yaşadığı şehri, eseriyle yeniden inşa eder.”
Şehirler kültür ve düşüncenin yoğrulduğu bir yerlerdir
Kartepe Zirvesi “Miras ve Varis” başlıklı panelde, şehirdeki mekanların insanların anılarını barındırdığını belirten Prof. Dr. Suphi Saatçi, “Şehir insanların bir arada toplu olarak yaşadığı, kültür ve düşüncenin yoğrulduğu yerlerdir. Belirli dönemlerde o şehrin kimliğini oluşturan mimari eserler ortaya çıkar. Medeniyet şehirde doğmuştur. Akli olarak bakıldığında medeniyet kırsalda oluşmaz. Şehirlerdeki mekanlar insanların anılarını da içerisinde barındırır. Binaların, anıları ile birlikte yaşatılması gerekiyor” dedi.
Türkler Şehirleri Yeniden İmar Etmiştir
En büyük medeni mirasın şehirler olduğunu belirten Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Dr. Mehmet Doğan, “Bizim en büyük medeni mirasımız şehirlerimizdir. Anadolu’da Selçuklu Uygarlığı’ndan itibaren Türkler, şehirleri yeniden imar etmiştir. Ardından Osmanlı döneminde Anadolu ve Balkan bölgelerinde yeni şehirler kurulmuştur. Selçuklular kendisinden önceki medeniyetlerin izlerini yok etmeden kendi medeni kültürleri şehirlere inşa etmiştir. Selçuklularda Osmanlılarda şehirleri kendi mevcut kültürü üzerine geliştirmiştir. Örneğin Konya’da bulunan eserler büyük bir çoğunlukla Selçuklulara aittir. Osmanlı da Konya’nın mevcut dokusuna dokunmamıştır. Bu geçmiş döneme duyulan bir saygıdır” dedi.
Mutlu Şehir Demek Mutlu İnsan Demektir
“Mutluluğun Dinamikleri” başlıklı panelde, Prof. Dr. Murat Şeker yaptığı konuşmada, “Kamu harcamaları toplumsal ihtiyaçlara cevap veriyorsa mutluluk artıyor. Etkin ve eşit olmayan kamu harcamaları insanları mutsuz ediyor.” İfadesinde bulundu.
Çevresel koruma alanı içeren yaya alanı kutsaldır bu alanlar genişletilmeli diyen İstanbul Üniversitesi Doç. Dr. James Cook Üniversitesi Doç. Dr. Lisa Law “Çevresel bazda baktığımızda sahile yakın insanların daha mutlu olduğunu görüyoruz. Isı aralığı, rüzgar ve mevsimsel şartlar mutluluğa etki eden önemli faktörlerdir” dedi.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Murat Yalçıntaş “Şehir insanı kendine yabancılaştırmamalı. İdeal şehirler geçmişi yaşatan şehirlerdir. Eskiyi muhafaza ederek, yeniyi inşa etmeliyiz. İnsanlar sosyal oldukları ölçüde insanlara karşı sevgi besler. Şehir sosyalleşme ihtiyacını karşılamalı” şeklinde konuştu.
Akıllı Şehir Vatandaşı İle Konuşan Şehirdir
Kartepe Zirvesi “Akıllı Şehir” panelinde fütürist ve turizmci Cem Kınay “Akıllı şehirler, insanlığın sorunlarına çözüm üretmek için önemli hale geliyor. Yeni nesil şehirlerde en önemli etken insanlık için tasarım kavramıdır. Akıllı şehirlerin hedefi her zaman insanların mutluluğu olmalıdır. Şehirler akıllı şehre dönüşmezse insan yoğunluğunu ve göçü kaldıramaz.”
Kazakistan’ın Nursultan şehrinin gelişimi ile ilgili söz alan Birleşik Arap Emirlikleri Üniversitesi’nden CEO Doç. Dr. Aigül Zabirova, başkentin kuzeye taşınmasının yeni bir kent kültürü oluşturduğunu belirterek şunları söyledi: “Kazakistan hükümeti zor şartlara rağmen halkı kuzeye çekmeyi başardı. Kazakistan’da yaşam kalitesinin artırılması hedefleniyor. Global akıllı şehirlerden de kılavuzluk alınıyor” dedi.
Mercer İsviçre’den Slagin Parakatıl “İnsanların kullanabileceği mutlu alanları kurmak için teknoloji yardımcı olabilir. Mesela sadece akıllı şehir olması değil, bunun dışında farklı etkenler de gerekiyor. Arkasında kültür olmayan akıllı şehir çekiciliği olmaz. Hayalet gibi olur. Herkes için hayat kalitesi farklıdır. Bu standartlar değişkenlik gösterebilir. Akıllı şehir olma konusunda Dubai başka şehirlere ilham verebilir”
Verisun Teknoloji’den Sadullah Uzun, “Akıllı şehir sürdürülebilir mekanizmalar oluşturarak vatandaşların yaşam kalitesini arttırmayı hedeflemektedir. Akıllı şehir demek vatandaşı ile konuşan şehirdir. Geçmişten akıllı şehir örneklerinden biri 700 yıllık Cumalı Kızık Köyü’dür. Yolları hafif içe doğru eğimlidir. Dağlarda eriyen kar sularının akması için.”
