Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 14 şubat 2020’de açıklanan konut satışları 113 bin 615 adet olarak kayıtlara geçti. Ocak ayı konut satış istatistiklerini değerlendiren Acarlar Şirketler Topluluğu Pazarlama ve Satış Grup Başkanı Bilge Özdemir‘in açıklamaları şöyle:
Rakamların bize söyledikleri ile pazarın anladıkları üzerinde farklı yorumlarda bulunarak gayrimenkul sektöründe bürokrasiden özel sektöre; finanstan tüketiciye dikkat çekmek istediğim noktalar var.
Yorumlarımı son 4 yılın verileri ışığında gerçekleştireceğim.
- Yabancı Satışları; 2017 & 2018 yıllarında %1,40-1,70’ler seviyesinde olan değerlerin 2019’da 3,168 adet %4,40, 2020’lerde 3,907 adet %3,40 olarak gerçekleşti. Yabancı satışlarda yükseliş trendinin süreklilik kazanacağı izlenimi sürmektedir. Bu etkide; global pazar çeşitliliği önemli katkı sağlamaktadır.Ancak, yabancıya gayrimenkul satışı “ devlet politikası “ haline getirilmelidir.
- İpotekli Satışlar ; 2017 yılında %,89’lar seviyesinde olan faiz oranları ile satışların %37,70’ si 35,993 adet olan kredi kullanarak gerçekleşmiştir. 2018’de %1,12’ler ile psikolojik sınırı yukarı doğru kıran faiz oranlarının etkisi %29,50 ile 28,678’e gerilemiştir. Dramatik düşüş ise %8,96 ile %2’ler seviyesine yaklaşan mortgage kredileri ile 6,537 adet olarak 2019’da izlenmiştir. 2020’de faiz oranları bu kez psikolojik sınır aşağıya doğru kırarak 42,237 adet %37,20 ile rekor tazelemiştir. Finansal pazar devamlılığı için “ sicil affı “ mortgage kredi kullanımına pozitif etki getirecektir.
- İkinci El Satışlar; 2017 yılında 51,154 ile toplam satışların %53’ü olan değer, 2018’de 52,656 ile %55, 2019’da 41,888 ile %58 iken 2020’de toplam satışların %68 ile rekor kırmıştır. İkinci el pazarındaki yükseliş pazarın sağlıklılığına işarettir. Ancak; bu veriler, yatırım amaçı gayrimenkullerin ve müteahhitlerin stokların nakite dönüştüğünü, nakit ihtiyacı için gayrimenkul satıldığını ve gayrimenkul ihtiyacı için gayrimenkul satanların; satarak nakit ve/veya kredili gayrimenkul aldığını göstermektedir.
- Sıfır – 1. El satışlar ; 2017 – 2018 yılında 44 binli seviyelerinde olan 1. El konut satış adetleri 2019 yılında toplam satışlar içinde %42 ile 31,048 adet olarak gerçekleşmiştir. 2020 ise 1.el konut satışlarında Dip seviye 36,040 ile %31’lik oranı göstermektedir. Dip Seviye; gayrimenkul sektörü için uyarıdır.
Bu uyarıya göre;
- Projelerde yer satılmamaktadır.
- Teslim edilen proje yerine, yenisi başlamamaktadır.
- Proje finansmanları satış sürecini desteklememektedir.
Yılların Ocak ayı verileri ışığında 2017 yılında gerçekleşen 1,409,000 adet sonrasında 2018’de 1,375,000 ve 2019’da 1,350,000 ile dip seviyelerine gerileyen yıllık satış adetlerinin yükseliş trendine geçtiğini gözlemleyeceğiz. Ocak ayında gerçekleşen 113,615 adet yıl sonunda erişilebilinecek 1,500,000 adet seviyelerini olası gösteriyor.
Ancak; bu hedefin sağlanabilmesi için; kentsel dönüşümün hız kazanması, Kiptaş – Emlak Konut – Toki’nin pazarda daha aktif rol alması, KDV – Tapu harcı düzenlemesi öneriyorum.
Bununla birlikte; gayrimenkul sektöründe Yabancı – Yerli proje ortaklıkları, Anadolu’dan Metropollere yönelen müteahhit firmalar göreceğiz.
Sonuç olarak; Stoklar azalıyor… Nitelikli stoklar düşüyor… Talep artıyor… Arz yetersiz kalacağını gösteriyor. Deprem tehdidi… Dikey yapılardan; yataya yönelim ve sektörel yavaşlama sonucunda “gayrimenkul fiyatları yönü“ yukarıyı gösteriyor.
Önerim; yarın geç olmadan bugünün gayrimenkul fiyat ve olanaklarını alım fırsatı olarak değerlendirin.
Zaman çok geçmeden