TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde 15+ yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 573 bin kişi azalarak 3.971.000 kişi oldu. İşsizlik oranı 0,9 puanlık azalış ile %13.2 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 1,1 puanlık düşüş ile %15.0 oldu.
15-64 yaş grubunda işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,8 puan azalışla, %13.5, tarım dışı işsizlik oranı ise 1.1 puanlık düşüşle %15.1 oldu.
Tarım sektöründe çalışan sayısı 538 bin (-%11.2), inşaat sektöründe ise 248 bin (-%16.1), hizmet sektöründe 903 bin kişi (-%5.7) azalırken, sanayi sektöründe çalışanlarda 26 bin kişilik (+%0.5) artış gerçekleşti. İstihdam edilenlerin %16.4‘ü tarım, %21.1’i sanayi, %4.9‘u inşaat, %57.6‘sı hizmet sektöründe yer aldı.
Türkiye’de 2020 yılı Mart döneminde kayıt dışı çalışanların oranı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 4.8 puan azalarak %29.1 olarak gerçekleşti. Tarım dışı çalışanlarda bu oran %18.6 olurken tarımda çalışanların %82.6’sının herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmadığı anlaşılmaktadır. 2000’li yılların başında %50’nin üstünde olan kayıt dışı istihdam oranı, 2014 yılından bu yana %35 etrafında dalgalanırken 2020 Şubat döneminde %30.0 seviyesine kadar gerilemişti. 2020 Mart döneminde de bu gerileyişini sürdürerek %29.1 oldu.
“GENÇ İŞSİZLİĞİ, SEKTÖRLER ARASI GEÇİŞLE DÜŞÜREBİLİRİZ”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan mart ayı işsizlik rakamlarına göre, Türkiye’de işsizlik oranı, martta geçen yılın aynı ayına göre 0,9 puan azalışla yüzde 13,2 oldu. İşsizlik rakamlarını değerlendiren İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Alçın, istikrar kalkanı paketinin önemine değinerek gençlerin potansiyelinden sanayi sektöründe yararlanılması gerektiğini dile getirdi.
İşgücüne katılım oranında azalma var
Şubat ayına göre işsizlik rakamlarında 0,4 puanlık bir düşüş yaşandığınıbelirtenProf. Dr. Alçın, koronavirüs salgının Türkiye’de başladığı dönemde çok fazla işten çıkarmalar olduğunu söyledi. Prof. Dr. Alçın, “Bu durumun işsizlik oranlarına yansımamasının temel nedeni istihdam oranı azalırken son bir yıl içinde işgücüne katılım oranında da azalmanın olmasıdır. Geçen yıl mart ayına göre istihdam, 1 milyon 662 bin kişi azalmış. Daha yüksek oranda işgücüne katılım da azaldığı için olumlu bir seyir ortaya çıktı. İstihdam, sanayi sektöründe 26 bin kişi artmış. Tarımda 538 bin, inşaatta 248 bin ve hizmet sektöründe istihdam edilenlerin sayısı ise 903 kişi azalmış.” İfadelerinde bulundu.
İşgücüne katılmayan, eğitimine de devam etmiyor
Mart ayı işsizlik rakamlarının tam olarak reel ekonomideki durumu yansıtmadığını belirten Prof. Dr. Sinan Alçın, “Genç işsizlikte,geçen yıl aynı dönemde yüzde 25,2 olan oran, bu yıl 24,6’a düşmüş durumda. Eğitimde de istihdamda da olmayanların oranı ise artıyor. Bu oran 2019’un mart ayında yüzde 23,7 iken şimdi yüzde 27,9’a kadar çıkmış durumda.Yani işgücüne katılmayanlar, ağırlıklı olarak eğitimlerine de devam etmiyor. İş arama sürelerinde 1-2 ay iş arayanlar yüzde 34,2’yi oluşturuyor. İkinci sırada bir yıl ve daha uzun süre iş arayanlar var. Uzun süre iş bulamayanlar, iş arama ümidini yitiriyor. Geçen yıl iş arama ümidini yitirenler 563 bin kişi olarak açıklanmıştı. Bu yıl bu rakam 1 milyon 174 bine çıkmış. Ama göstergeler bize hizmet sektöründe istihdam kayıplarının olduğunu işaret ediyor. Pandemi döneminin en önemli özelliklerinden biri bütün dünyada yaygın ve sürekli istihdam kayıplarının olmasıdır. Türkiye’de de aynı durum geçerli.” diye konuştu.
Ekonomik İstikrar Kalkanı paketiyle alınacak önlemler önemli
Alınacak önlemlerin bir kısmının Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından geçtiğimiz günlerde ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ adıyla kamuoyuna açıklandığını hatırlatan Prof. Dr. Alçın, “Dün de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ama tam hali henüz oluşmamış olan paketle de alınacak önlemler önemli. Bu önlemler arasında kısa çalışma ödeneğinin uzatılmasını, ücretsiz izin uygulamasının uzatılmasını gösterebiliriz. Bu konularda da beklentiyle uyumlu kararlar alındığını görüyoruz.” diyerek sözlerini sürdürdü. Yapısal olarak sektörel geçişin sağlanması konusunda da görüşlerini dile getiren Prof. Dr. Alçın, “Özellikle Y ve Z kuşağı ile mevcut işsizlik rakamlarında ağırlıklı kitle oluşturan gençlerin genel olarak bilgi ve becerilerini sanayi ile buluşturmak gerekiyor. Yeni dönemin çoklu yetenekleri 21. yüzyıl yetkinliklerini içerecek biçimde sanayi sektöründe dönüşmelidir” dedi.
İşsizliği azaltmak için sektörler arası geçiş olmalı
Sektörel geçişin sağlanması gerektiğine de vurgu yapan Prof. Dr. Alçın, “Hizmet sektöründeki istihdam kaybının yerine konulması mümkün görünmüyor. O yüzden sanayi sektörünün işsizliği kapatacak şekilde genişlemesi gerekiyor. Buna yönelik adımlar atılmalıdır.” dedi.
Nitelikli ürünlerin rekabet edeceği küresel bir ekonomiye ilerliyoruz
Pandemi sonrası dünyada fiyat rekabetinin belirleyici olmayacağını aktaran Prof. Dr. Alçın, “Bunun yerine nitelikli ürünlerin birbiriyle rekabet ettiği bir ekonomik küresel görünüme doğru ilerliyoruz. Buraya hazırlıklı olunabilmesi için de gençlerin potansiyelinden sanayide yararlanılmalıdır. Bunun olmadığı durumda, bütün dünyada ve Türkiye’de, hizmet alanları bir anlamda köpük olarak son 40 yılda aşırı genişlemiş durumda. Buralarda istihdam kaybının yakın dönemde yerine konulmasını beklememek gerekiyor.” diye konuştu.
İstihdam için yapısal önlem şart
Yapısal önlemlerin istihdam piyasası açısından oldukça önemli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sinan Alçın, “Açıklanması düşünülen paket içerisinde yer aldığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ifade edilen bir diğer uygulama da emeklilik sigortası. Ücretsiz izin döneminde sadece sağlık sigortası yatırıldı. Fakat bu ücretsiz izinde geçirilen 3 aylık süre içerisinde belki bir 3 ay daha geçirilecek süre emeklilik hesabına katılmıyor. Sanırım bununla ilgili bir uygulama yapılacak. Eğer öyle bir uygulama hayata geçerse en azından ücretsiz izin döneminde bin 170 lirayla geçinme durumuyla karşı karşıya olan yurttaşlar, bu süreci en azından emekliliklerinde saydırabilecekleri bir süre olarak hesaplayabilecek.” ifadelerinde bulundu.
