Pandemiyle birlikte dönüşümün hızlanacağını ve mevcut ofislerin en az yarısının han tipine döneceğini belirten Han Spaces Yönetim Kurulu Başkanı Avi Alkaş, paylaşım ekonomisinin ve tasarrufun ön planda olduğunu ifade ederek, kullandıkça ödemelerin yapıldığı, ortak kullanım alanları sayesinde giderlerin düştüğü, mutlu alanların bulunduğu yeni tip ofislerin toplam pazardan yüzde 50 pay alacaklarını kaydetti.
Anadolu Ajansı muhabiri Uğur Aslanhan’a açıklamalarda bulunan Alkaş, koronavirüs salgını sonrası hayatın hemen her alanında olduğu gibi çalışma ortamlarında ve ofislerde de köklü değişiklikler yaşanmaya başladığını söyledi.
Yüksek katlı plazaların, devasa ofislerin pandemiyle birlikte sorgulanmaya başlandığını aktaran Alkaş, home office’lerin de verimlilik açısından istenildiği gibi olamayabildiğini kaydetti.
Boğaziçi Üniversitesi’nde okurken Mahmutpaşa’da bir handa çalıştığını anlatan Alkaş, ‘Handa oda oda ofisler olurdu ki hala var. Hanın girişinde bir çay ocağı bulunur. Buranın görevlisi hem güvenliktir hem temizliğe bakar. Dolayısıyla orada ortak kullanılan ve paylaşımlı alanlar mevcuttu.’ diye konuştu.
Önceden kervansaraylardan gelen tüccarların İpek Yolu’ndaki hanlarda konakladığını anımsatan Alkaş, bu hanlarda bir taraftan yemekler yendiğini bir taraftan insanların iş konuştuğunu bir taraftan da konaklamanın yapıldığını hatırlattı.
Halihazırda yüksek gideri bulunan, alanlarının belki de çoğu zaman kullanılmadığı, tüm ihtiyaçların bizzat giderilmesi gerektiği ofis tiplerine ilginin her geçen gün azaldığını ifade eden Alkaş, bu yüzden artık han tipi paylaşımlı ve esnek kullanımlı ofislerin trend olacağını, bu iş yerlerine ilginin artarak süreceğini kaydetti.
Ofislerde yaşanan dönüşümün yıkıcı değil, yapıcı olduğunu belirten Alkaş, bu yüzden mutlu mekanlarla mutlu insanları buluşturmak için Has Spaces girişimini hayata geçirdiklerini söyledi.
“Kullandıkça ödeme yapılacak”
Salgın tedbirleri kapsamında evlere kapanarak yeterli verimi alamadığını anlayan büyük şirketlerin ara çözümlere, farklı yapılanmalara evrilme ihtiyacına girdiğini belirten Alkaş, hibrit tabir edilen karma kullanımlı alanlara ilginin arttığını ifade etti.
Alkaş, ‘Yani ne şirket merkezlerindeki o kalabalığın içine giriliyor ne plazalarda asansör kuyrukları bekleniyor ne de evde çoluk çocukla hengameyle iş yapmaya çalışılıyor.’ dedi.
Eski han tipi yeni ofislerin yüksek kalite ve işlevselliğe sahip olduğunu, buralarda en hızlı teknolojik bağlantılar ve güçlü internet bulunduğunu anlatan Alkaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Çalışanların ortak kullandıkları küçük mutfaktan çayını, makineden kahvesini alırken bir başkasına ‘merhaba’ diyebildiği, iki dakika sohbet edebildiği mekanlar… Yani siz kocaman bir ofisi kiralayıp yıl boyunca oraya kira ödemek yerine kullandıkça ödeyebildiğiniz alanlar kiralayacaksınız. Hatta sadece kullanılan saatler için ücret ödenebilecek. Bu sistemde ana etken paylaşım. Hatta yüzen-gezen aboneliklerle birden fazla mekan da kullanılabilecek.’
“Ofislerin yarısı han olacak”
Han Spaces Yönetim Kurulu Başkanı Alkaş, ticari gayrimenkulde ciddi bir stok oluştuğunu belirterek, İstanbul’da 6,5 milyon metrekareye çıkan ofis stokunun 2,3 milyon metrekareden fazlasının boş olduğunu bildirdi.
Bu boş ofislerin paylaşımlı modelle ekonomiye daha çabuk katılabileceğini ifade eden Alkaş, şunları kaydetti:
“Han tipi dediğimiz yeni model ofislerde ‘esneklik, çeviklik ve verimlilik’ olmak üzere 3 kriter karşımıza çıkıyor. Paylaşım ekonomisinin ve tasarrufun ön planda olduğu, kullandıkça ödemelerin yapıldığı, ortak kullanım alanları sayesinde giderlerin düştüğü, mutlu alanların bulunduğu yeni tip ofislerin toplam pazardan yüzde 50 pay alacağını düşünüyoruz. Özellikle salgınla birlikte dönüşümün hızlanacağını ve mevcut ofislerin en az yarısının han tipine döneceğini öngörüyoruz. Pandemiden önceki beklentimiz yüzde 30-35 civarıydı.“
Yeni tip ofislerde giderlerin en az yarı yarıya düşeceğini kaydeden Alkaş, bu tarz ofislerin varlığının yabancı yatırımcılar için de önemli olduğunun altını çizdi.
“Kullandığın yer kadar öde”
Avi Alkaş, ‘kullandığın kadar öde’ kısmını öne çıkardıklarını belirterek, ‘Yeni tip ofisler dayalı döşeli olduğu için de tercih ediliyor. Büyük sermaye gerektiren demirbaş yatırımları yapılmıyor. Şirket sıkıntı yaşadığı zaman küçültebiliyor, işler iyi gittikçe daha büyük alanlar kullanabiliyor.’ dedi.
Bu tarz ofisleri, bağımsız çalışan ve birden çok şirkete hizmet veren mesleklerin de yoğun olarak tercih edeceğini aktaran Alkaş, hukuk bürolarının, muhasebecilerin, müşavirlerin giderek bu ofislere yöneleceğini anlattı. Alkaş, bu ofislerin girişimcilik ekosisteminin gelişmesine direkt katkı sunacağını kaydetti.
Alkaş, artık devasa plazaların ve iş kulelerinin daha az olacağı, alçak katlı ofislerin bulunacağını, mevcutların dönüşmesi için de çareler üretilmesi gerekeceğini söyledi.
Şehir dışından kolay gelinebilecek, ulaşımın hızlı olduğu yerlerin tercih edileceğini belirten Alkaş, ‘Kişi, yakın şehirlerden haftanın 2-3 günü gelip burada kalacak, diğer günleri de evinde geçirebilecek. Bunun gibi birtakım yenilikler bekliyoruz. O zaman belki de yüksek plazaların üst katlarını çalışan yurtlarına çevireceğiz.’ diye konuştu.
