2020 yılında konut ve/veya iş yerlerinden kira geliri elde eden vatandaşların vergilendirme süreci 1 mart pazartesi günü başladı ve ay sonuna kadar devam edecek.
Yaklaşık 2 milyon 056 bin kişiyi ilgilendiren beyanname verme sürecinde 2020 yılında konut kiralarından elde edilen yıllık gelirlerin 6.600 lirası istisna kapsamında olacak. Birden fazla kirada evi olanlar sadece tek ev karşılığı olan istisnadan faydalanabilecek.
Bu istisnadan; Ticari, zirai veya serbest meslek kazancı için beyanname verenler, Ücret, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve irat elde edenlerden, 2020 yılı için bu gelirleri toplamı 180.000 lirayı geçenler ve İstisna tutarının üzerinde kira geliri elde edip bu geliri beyan etmeyenler ile eksik beyan edenler YARARLANAMAZLAR.
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, her bir ortak için istisna ayrı ayrı uygulanır. Bir kişinin birden fazla konuttan kira elde etmesi halinde istisna, her bir konut için ayrı ayrı değil, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanır.
Beyanname verildikten sonra hesaplanan verginin iki taksitte (Mart – Temmuz) ödenmesi gerekiyor.
Kira beyannamesinin hazır beyan sistemi üzerinden (https://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan/) vermek mümkün.
60 yaş üzeri, engelli, okuma-yazma bilmeyen ve hastalara talep edilmesi durumunda maliyeden randevu alarak vergi memuru talep edilebiliyor.
Kira gelirini beyan ederken ‘Götürü Gider’ veya ‘Gerçek Gider Yöntemi’nden biri seçilecek. Yöntem seçimi ödenecek vergi tutarı açısından önem taşıyor.
Götürü Gider yöntemi
Bu yönteminin seçilmesi halinde ‘2 yıl’ boyunca bu yöntem değiştirilemeyecek. Avantajı ise gayrimenkulünüzle ilgili 1 kuruşluk masraf yoksa dahi indirim hakkı sağlaması. Götürü Gider’de indirim oranı yüzde 15. Bir başka deyişle kiradaki evle ilgili hiçbir gideriniz yoksa ‘götürü gider’ yöntemiyle yüzde 15 indirim hakkınız var.
Götürü Gidere Göre Örnek Vergi Hesaplanması
2020 yılında toplamda 18.000-TL sadece konut kira geliri elden eden bir mükellefin Götürü Gider usulüne göre ödeyeceği gelir vergisi şöyle hesaplanıyor:
Vergiden istisna olan 6.600 TL’yi 18.000 TL’den düşüyoruz. (18.000-6.600= 11.400 TL)
11.400 TL üzerinden yüzde 15 götürü gider düşüyoruz. ( 11.400-1.710= 9.690 TL)
Vergiye tabii olan 9.690 TL’nin yüzde 15’i hesaplanarak ödenecek olan gelir vergisi oluyor. ( 9.690 x %15= 1.453,50 TL)
Ayrıca bu vergi için hesaplanan damga vergisi de ayrıca ödeniyor.
Gerçek Gider yöntemi
Bu yöntemde mülk sahibinin üstlendiği aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, mülke ilişkin sigorta giderleri, mülk konut ise banka kredisiyle alınması halinde 5 yıl süre ile faiz ödemeleri, mülke ait vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları, gayrimenkule ait bakım onarım ve idame giderleri, mülk sahibi kendisi de kirada oturuyorsa ödediği kira gideri, imar barışından faydalanarak ödediği yapı kayıt giderlerini hasılattan indirilebiliyor.
Gerçek giderde, makbuz, fatura gibi belgeler 5 yıl saklanacak. Ancak hiç harcamanız yoksa, bu durumda ‘Götürü Gider’ sizin için avantajlı olacaktır. Çünkü gelirden yüzde 15 indirim yapmaya olanak sağlıyor. Örneğin; 1000 lira aylık kira elde eden biri 990 lira indirebilecek gerçek gideri bulunmuyorsa götürü gideri seçmesi lehine olacak ve bu şekilde daha az vergi ödeyecektir.
Kendisi kirada oturan ancak kira geliri de olanlar ne yapacak?
Yıllık 6.600 liranın üzerinde kira geliri varsa beyanname verilmesi gerekiyor. Bu kişiler ‘gerçek gider’ yöntemini seçerek ikamet ettiği gayrimenkule ilişkin ödediği kirayı gider olarak yazabiliyor.
Evde kimler oturuyorsa kira beyannamesi vermeye gerek yok?
Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan gayrimenkullerin emsal kira bedeli, bu gayrimenkullerin kirası sayılıyor. Çünkü herkesin bu gerekçeyi ileri sürerek devlete vergi vermemesi ihtimali var. Bazı akrabalık ilişkisi söz konusu ise emsal kira bedeli uygulanmıyor. Diğer bir deyişle anne, baba, büyükanne, büyükbaba, kardeş, çocuk ve torunların kullanımına tahsis edilen konut için emsal kira bedeli ödenmiyor. Kaynana bu sayılanların dışında. Ayrıca amca, dayı, hala, teyze gibi kişiler de evde bedelsiz oturursa vergi ödemek gerekiyor.
İŞ YERİ KİRA GELİRİ OLANLARDA İSTİSNA
İş yeri kira gelirleri elde edenlerden stopaj yani vergi kesintisi yapılanlardan 2020 yılı için brüt 49.000 lirayı aşanlar vergi verecek. Eğer iş yeri basit usuldeki bir mükellefe kiraya verilmişse (veya vergi kesintisi zorunluluğu olmayanlarca kiralanmış ise) beyanname verme sınırı 2019 gelirleri için 2 bin 600 lira.
Kira geliri beyan edilmemesi halinde nasıl bir ceza var?
- Konut kira gelirleri için uygulanan ve tutarı 6.600 lira olan istisna hakkı kaybedilir.
- Beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen gelir tutarı üzerinden gelir vergisi tarh edilir ve verginin bir katı tutarında vergi ziyanı cezası kesilir.
- Beyanname verilmemesi nedeniyle iki kat I. derece usulsüzlük cezası kesilir.
- Zamanında ödenmeyen vergi tutarı üzerinden aylık %1,60 oranında gecikme faizi ödenir.
