Türkiye pazarında Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte değişikliğe gidildi. Resmi Gazete’de dün yayınlanarak yürürlüğe giren değişiklikle yabancıların vatandaşlık amaçlı gayrimenkul alımlarında TL yerine dövizle ödeme koşulu getirildi. Yeni uygulama kapsamında 250 bin dolar karşılığında yapılan ödemeler döviz cinsinden bankaya yatırılırken, bankalarda bu parayı döviz cinsinden Merkez Bankası’na satacak. Sektör temsilcileri Merkez Bankası döviz rezervlerine katkı sağlayacak uygulamaya geçiş için süre verilmediğini bu nedenle bazı konularda prosedürlerin bilinmediğini ifade etti. Milyon dolarlık işlemlerin durmaması için konuyla ilgili sürecin nasıl işleyeceği konusundaki genelgenin bir an önce çıkarılması gerektiğine dikkat çekildi.
Yabancıya satışta sektörün önde gelen STK temsilcileri ve yabancıya satış yapan aracı kurumlar, değişen vatandaşlık yasasını şöyle değerlendirdiler:
Uygulamanın ülkedeki dolarizasyonu önlemeyi amaçladığını belirten Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, bu kararı TL’nin güçlenmesi adına doğru bulduklarını, ancak uygulama esaslarında ciddi hazırlıkların yapılması gerektiğini belirterek elinde Türk Lirası olan yabancı yatırımcıların ilgili kanundan faydalanmalarının önünde bir engel olmamasını ve hangi usullerde yatırımlarını yapmaları gerektiği konusunun ilgili kurumlarca hazırlanacak genelge veya kılavuzlarla netleşmesini beklediklerini söyledi. Ülkemizde günde ortalama 19 milyon dolarlık gayrimenkul ihracatının yapıldığını hatırlatan Akbal, süreçte boşluk oluşmaması gerektiğine dikkat çekti. Akbal, yeni düzenlemeyle gelen değişikliklerin sektörde eski tarihli satışları ve tapu devri tamamlanma aşamasında olan veya ödemesi yapılan işlemleri kapsamayacağını, bu işlemlerin devam edebileceğini sözlerine ekledi.
Yeni uygulamada yabancının dövizini Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya yatıracağını ve bunun da TL’ye çevrileceğini ifade eden Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak, “Büyük ihtimalle de bankacılık ekranın da vatandaşlık amaçlı kur değişimi diye bir ekran olacak ve devlet o kuru garanti veriyor. Yani parayı müteahhide yolladığında tapuya kadar olan süreçte 250 bin doların değerinde TL bazında bir düşüş yaşandığında devlet bankaya yatırdığı tarihi baz alıyor. Konut sahibine ya da geliştiriciye parayı TL olarak gönderecek. Böylece kur dalgalanmalarından kaynaklı bütçe kayıpları önlenmiş olacak. Örneğin 250 bin dolarlık mülkün fiyatı süreçte 230 bin dolara düşerse bu tarz düşüşlerden dolayı iptaller engellenmiş olacak. Yabancıya her yıl ortalama 6 ile 8 milyar dolarlık satış yapılıyor. Bu miktarın TL olarak işlem görmesi Merkez Bankası’nın döviz rezervlerini artıracak. Aynı şekilde TL’nin değerlenmesine de destek olacak. Ancak uygulama kısmıyla ilgili BDDK’dan ve Tapu Genel Müdürlüğü’nden uygulama kısmıyla ilgili netlik bekliyoruz. Ne yapılacağı konusunda uygulama metodu açıklanmadı. Eskiden KDV muafiyeti gerekince geliştiricinin hesabına para gönderebiliyordu. Şimdi hesap mı açtıracak ya da vekâlet mi gönderecek, diğer bir nedenle yurtdışındaki bankalar neden transfer ettiğini sorduğunda daire için deyince satış sözleşmesi isteniyor dolayısıyla bu durum süreci sıkıntıya sokabilir. O yüzden netlik lazım. Ayrıca, uygulama öncesi 10 gün ile 30 gün arasında bizlere hazırlık için bir zaman dilimi verilmesi gerek. Böylece bizde müşterilerimize bilgilendirme maili gönderir, bu sürece hazırlıklı gelin diyebiliriz.” dedi.
Tekçe Overseas Gayrimenkul AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Tekçe, amacın paranın yurtdışından geldiğini netleştirmek olduğunu belirtti.
Vatandaşlık alımlarında 250 bin doların döviz cinsinden bankaya yatırılması ve tapuya şerh konularak gayrimenkulün 3 yıl satmama şeklinde bir değişikliğe gidildiğini söyleyen Helmann Constructıon Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün, “Böylece Türk pasaport aldıktan sonra gayrimenkulü hemen satıp çıkışı engellenecek, dolaylı şekilde de olsa ülkeye yaşaması ve katkı sağlaması amaçlanıyor. Döviz olarak alınmasının amacının kur hareketlerine karşı bir önlem. Bu durum, aynı zaman Merkez Bankası’nın döviz rezervleri açısından katkı sağlayacak.” şeklinde konuştu.
Yabancı uyruklu kişilerin vatandaşlık amaçlı gayrimenkul alımlarıyla ilgili yönetmelik değişikliğinin yayım tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği için 06.01.2022 tarihinden itibaren gerçekleşecek tüm satışlarda bu hususa dikkat etmesinin önem arz ettiğini söyleyen Mono Hukuk kurucusu Avukat Hanife Emine Kara, “Bu doğrultuda; istisnai yolla Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı uyruklu kişiler 06.01.2022 tarihinden sonra gayrimenkul satış bedellerini ancak ve ancak 250 bin dolar veya karşılığı döviz olarak ödeyebilecek, Türk lirası olarak bir ödeme yapamayacak, Türk lirası olarak yapılan ödemeler geçersiz sayılacak” dedi. “Bununla birlikte yine yönetmelik metninde yeni bir fıkra eklenerek, döviz tutarlarının işlem öncesinde bir bankaya ve bankaca da Merkez bankasına satılacağı düzenlenmiş olup bu yeni hüküm gereğince yabancı uyruklu alıcıların ödediği satış bedellerinin ne şekilde satıcı hesaplarına geçeceği hususu şu an önemli bir soru olarak gündeme gelmiştir” diyen Kara, “Yapılan bu yeni düzenlemedeki ifadelerin yeterince net olmaması nedeniyle düzenlemenin bir genelge ile şekillenmesine kadar alıcıların satış bedeli ödemelerini durdurduğunu görmekteyiz.” dedi.
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığı almanın 6 alternatifi şöyle:
- En az 500 bin Amerikan Doları tutarında sabit sermaye yatırımı yapmak.
- En az 250 bin Amerikan Doları tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına 3 yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın almak.
- En az 50 kişilik istihdam oluşturmak.
- En az 500 bin Amerikan Doları mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırmak.
- En az 500 bin Amerikan Doları devlet borçlanma araçlarını 3 yıl tutmak şartıyla satın almak..
- En az 500 bin Amerikan Doları gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın almak.
Kaynak: Leyla İlhan – Dünya
