Günlerdir ülke gündeminden düşmeyen konu elektrik faturaları. Tüketicilerin elektrik maliyetlerindeki artışlardan daha az etkilenmesi ve ev elektrik tüketiminde tasarrufun teşvik edilmesi amacıyla yılbaşında kademeli elektrik tarifesi uygulamasına geçildi. Ancak artan fiyatlar ve tarife sisteminin güncellenmesiyle vatandaş, eskiye göre ortalama iki kat daha yüksek gelen faturalarla karşılaştı. Hal böyle olunca herkes elektrik tasarrufunu düşünmeye başladı. Elektrik faturaları nasıl düşürülebilir? Ne kadar elektrik kullananların faturası eskiye oranla daha kabarık olacak?
Yeni kademe uygulaması 1 Şubat’ta yürürlüğe girdi
Uzun bir süredir gündemde olan ve tüm vatandaşları ilgilendiren kademeli elektrik tarifesi, 2021’in son Resmî Gazetesinde yayımlanan kararla yürürlüğe girmişti. Yapılan son güncellemeyle birlikte kademeli tarife sisteminde aylık elektrik tüketimi 210 kWh altında kalan abonelerin faturaları düşük birim fiyattan, aylık elektrik tüketimi 210 kWh’i geçen abonelerin faturaları ise yüksek fiyattan hesaplanacak. Buna göre, tasarruflu fiyattan elektrik kullanmak isteyenlerin günlük en fazla 7 kWh elektrik tüketmesi, bu sınırı geçmemesi gerekiyor.
Aralık 2021 ile Şubat 2022 arasındaki fatura farkları
Aralık 2021’de vergiler dahil elektriğin birim fiyatı 0,92 TL’den hesaplanıyordu. Yeni düzenlemeye ve zamlara göre, Ocak 2022 faturalarında düşük kademede elektrik tüketenler için elektriğin vergiler dahil birim fiyatı 1.37 TL’den hesaplanırken yüksek kademeden elektrik tüketenler için ise 2.07 TL’den hesaplanıyor. Örneğin, Aralık 2021’de temel elektrik tüketimi ortalama bir hesaplamayla 192 TL olan bir abonenin, Ocak 2022’de elektrik faturası 329 TL geldi. Aynı tüketim için Şubat ayı faturası 288 TL olacak ve tüketiciler, kademenin yükselmesiyle birlikte Ocak faturasına kıyasla aylık 41 TL az, Aralık ayına göre ise aylık 96 TL daha fazla fatura ödeyecek. Aralık 2021’de evinde fazla elektrik tüketen bir abonenin fatura tutarı ortalama 459 TL ise Ocak 2022’den sonra elektrik faturası yüzde 126 zamlı şekilde 1.037 TL gelecek.
210 kWh altında kalmak için yapılması gerekenler
Kademeli tarifede günlük 7 kWh altında elektrik kullanan her abone, alt kademede sayılıyor. Bu aylık olarak hesaplandığında 210 kWh’e denk geliyor. Peki, evlerde kullanılan cihazların günlük tüketimi ne kadar? Günlük 7 kWh ya da aylık 210 kWh altında elektrik tüketmek için nelere dikkat etmeli? Cihazların elektrik tüketim oranları elbette ki eşyanın sınıfına ve türüne göre farklılık gösterebilir. Örnek vermek gerekirse aylık elektrik tüketimi hesaplandığında D sınıfı bir buzdolabı her gün 24 saat, C sınıfı bir çamaşır makinesi haftada yaklaşık 5 kez, A sınıfı bir bulaşık makinası ayda 5 kez, ütü haftada iki saat, elektrikli süpürge haftada iki saat çalıştırıldığında D sınıfı bir plazma TV her gün altı saat ve enerji tasarruflu dört ampul her gün beş saat açık bırakıldığında, telefon her gün dört saat şarj edildiğinde ayda toplamda 207 kWh elektrik tüketilmiş olunuyor ve 210 kWh altında elektrik tüketildiği için düşük kademeye göre fiyatlandırma yapılıyor. Bu tüketim Aralık 2021’de elektrik faturasına 190 TL olarak yansırken Şubat ayında aynı tüketim faturalara 284 TL olarak yansıyor. Ancak bu cihazların her birinin kullanımı birer saat artırılırsa dahi yüksek kademeye geçiliyor.
Kademeli tarifede üst kademe kullanımları
Aylık olarak 210 kWh, günlük ise 7 kWh ve üzeri elektrik kullanan her abone, bu limitin üzerine geçen tüm tüketimleri üst kademede sayılıyor. Temel elektrikli aletlerin haricinde kullanılan her bir cihaz faturaya ekstra bir yük oluyor. Elektrikli pişirme makineleri, mikrodalga fırın ve çamaşır kurutma makinesi gibi ekstra cihazların yanı sıra günde bir saat fazladan yapılan ütü dahi faturayı kabartmaya yetiyor. C sınıfı bir kurutma makinesi ayda yaklaşık 5 defa, mikrodalga fırın haftada bir saat, yağsız pişirme makinesi haftada üç saat, mikser haftada bir saat; elektrikli ocak günde birer saat, vantilatör günde iki saat, klima günde üç saat, filtre kahve makinesi ve kapsül kahve makinesi günde beşer dakika, hava temizleyici günde beş saat; F sınıfı sandık tipi derin dondurucu her gün 24 saat ve dizüstü bilgisayar her gün dört saat çalıştırıldığında toplam elektrik kullanımı 210 kWh’i aşıyor ve yüksek kademeden fiyatlandırma yapılıyor. Bu kullanımlara benzer şekilde elektrik tüketen bir abone Aralık 2021’de aylık 426 TL faturayla karşılaşırken Ocak ayında fatura 964 TL’ye çıkıyordu. Yeni kademe sistemi ile ayda 673 kWh elektrik tüketen bir vatandaş Ocak ayında düşük kademede 205 TL, yüksek kademede 1,077 TL ödüyorken Şubat ayının sonunda düşük kademede 284 TL, yüksek kademeye giren elektrik tüketimi için 959 TL ödeyecek. Fatura dip toplamında Ocak ayında 1,283 TL öderken Şubat ayında 1244 TL fatura ödeyecek.
Sayaç okuma tarihleri faturayı etkiler mi
Artan zamlarla birlikte en çok tartışılan konulardan biri de elektrik sayacı okuma tarihi aralığının faturaya etkileri oldu. “Okuma tarihi aralığı fatura tutarını olumlu ya da olumsuz anlamda etkiler mi?” sorusunu yanıtlayan elektrik tedarikçileri karşılaştırma sitesi encazip.com’un kurucusu Çağada Kırım, “Okuma tarihi genelde 33 gün civarında olur. Ancak mevzuata göre tüm sayaçların 25 ile 35 gün arasında okunması zorunlu. Kademeli tarifeden önce de sayaç okuma işleminin aynı tarih aralığında yapıldığı düşünüldüğünde faturalara negatif bir etkisi olmayacaktır. Örneğin okuma mevcut ayda 35 günlük zaman diliminde yapıldıysa sonraki ayda 25-26 günlük okuma gelecek ve böylece dengelenmiş olacaktır.” dedi.
“Mesken aboneleri de tedarikçi değiştirmeye başlayabilir”
Mesken abonelerinin de sanayi ve iş yerlerinde olduğu gibi elektrik tedarikçilerini değiştirmeye başlayabileceklerinin altını çizen Kırım, şunları söyledi:
“Düşük kademede kalmak isteyen tüketicilerin, elektrik kullanımına her zamankinden fazla dikkat etmesi gerekecek. Yine de hanedeki kişi sayısı arttıkça düşük kademede kalarak tasarruf etmek mümkün görünmüyor. Kullanım azaltılsa bile temel kullanımı aşabilecek her ekstra elektrikli cihaz, yüksek kademeye geçiş anlamına geliyor. Bu durum mesken aboneleri için de elektrik tedarikçilerini değiştirmenin yolunu açabilir. Ticarethane ve sanayi grubu aboneler uzun süredir tedarikçi değiştirebiliyor. Ancak elektrik maliyetlerinin uzun bir süredir ulusal tarife birim fiyatının üstünde kalmış olması nedeniyle serbest piyasa dinamikleri yeterince çalışmamış ve serbest tüketici uygulaması olarak bilinen cep telefonu operatörü değiştirir gibi elektrik tedarikçisi değiştirme uygulamasının önü tıkanmıştı. Yeni uygulama ile evler dahil tüm abone grubundaki tüketiciler için elektrik tedarikçisi değiştirmek mümkün hale gelecek. Standart orta gelirli bir hanenin elektrik faturası elektrik tedarikçisi değiştirince ortalama 996 TL yerine 800 TL gelebilecek, bu durumda bu haneler de cep telefonu numarasını taşır gibi elektrik tedarikçisini değiştirerek yılda en az bir fatura tutarı kadar tasarruf etmiş olacak.”
