Türkiye genelinde milyonlarca gayrimenkul sahibini ilgilendiren beyan dönemi her yıl olduğu gibi bu sene de 1 Mart’ta başlayıp 31 Mart’ta sona erecek. Bu beyanname verildikten sonra kira mükellefi olan kişinin 31 Mart 2022 tarihinde vergi ödemesini yapması gerekiyor.
Beyanname verme süresinin son gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde, tatilden sonraki ilk iş gününün tatil saatine kadar beyanname verilebilir.
Takvim yılı içinde ülkeyi terk edenler, yurt dışına çıkma tarihinden önceki 15 gün içinde beyanname vermek zorundadırlar. Ölüm halinde ise beyanname ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde mirasçılar tarafından verilir.
2022 yılında kira beyannamesi vermek için ikametgahın bulunduğu bölgedeki vergi dairesine giderek ya da www.gib.gov.tr internet adresine girerek kolaylıkla beyanname verebilirsiniz. Sistemde bulunan Hazır Beyan sayesinde kolayca kira geliriniz için gerekli işlemi yapabilirsiniz. Ayrıca bir cep telefonu uygulaması olarak da sunulan bu sistemi telefonunuza indirerek işlemlerinizi daha hızlı bir şekilde yapabilirsiniz.
İnternet kullanamayan veya vergi dairesine gidemeyen 60 yaş üstü mükellefler, okuma yazması olmayanlar ile engelli ve hastalar “444 0 189” numaralı Vergi İletişim Merkezi’nden yardım isteyebilecek. Bu kimselere randevu sistemine göre Maliye Bakanlığından bir memur yardımcı olacak. Kira gelirlerinden kişiye tahakkuk eden vergiler mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenebilecek.
2021 yılında elde ettiği konut kira geliri 7 bin lirayı aşmayanlar beyanname vermeyecek. Beyanname vermeyen mülk sahipleri kira gelirleri için vergi de ödemeyecek. 7 bin liranın üzerinde konut kira geliri olanlar, mart ayı içinde beyanname verecek. Hissedarlar için de aynı tutar geçerli. Kişi başı elde edilen konut kira geliri 7 bin lirayı geçmiyorsa beyanname verilmeyecek. Konut kira geliri; hissedar başına 7 bin lirayı geçtiği andan itibaren, her bir hissedar ayrı ayrı 7 bin liralık istisnayı vergi hesabında gelirinden düşebiliyor. Bir kişi, birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde, kira gelirleri toplamına bir defa (7 bin lira) istisna uygulanabilecek.
Ne kadar vergi ödeneceği hesaplanırken kira gelirinden istisna tutarı (7 bin TL) ve giderler düşülebiliyor. (Ayrıca; bağışlar, eğitim, sağlık, sigorta masrafları da gelirden indirilebiliyor.) Kalan tutar (matrah) üzerinden vergi hesabı (Yüzde 15’ten, yüzde 40’a varan oranlarda) yapılıyor. İki farklı gider yöntemi var; belgesiz götürü gider ve belgeli gerçek gider. Götürü giderin avantajı herhangi bir belgeye ihtiyaç duyulmaksızın direkt yüzde 15 oranında hesaplanan tutar, kira gelirinden düşülebiliyor. Götürü gider yöntemini seçenler, iki yıl bu yöntemden vazgeçemiyorlar. Gerçek gider yönteminde ise (yüzde 15’lik sınıra tabi olmaksızın) belgeli giderler kira gelirinden düşülebilir. Gerçek gider yönteminde; söz konusu belgelerin beş yıl boyunca saklanması gerekiyor. Olası vergi incelemesinde; yetkililere bu belgelerin gösterilmesi gerekiyor. (Gerçek gider yönteminin ayrıntılarını yarınki yazımızda ele alıyoruz.)Ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, MSİ, GMSİ ile diğer kazanç ve iratlarının tutarı yıllık 190 bin lirayı aşanlar 7 bin liralık istisnadan yararlanamıyor.
Örnek Hesaplama
Götürü gider yönteminde, mülk sahiplerinin 2021’de elde ettiği kira gelirleri için ne kadar vergi ödeyeceği aşağıdaki tablodan görülebilir. Aylık 2 bin 500 lira konut kira örneği için; (yıllık 30 bin lira) mülk sahibinin, 2 bin 933 lira gelir vergisi ödemesi gerekecek. Önce istisna (7 bin lira) sonra yüzde 15 götürü gider (3 bin 450 lira) düşülüp, 19 bin 550 lira matrah üzerinden, yüzde 15 oranı üzerinden vergi hesaplanır.
Beyannameye önce kira geliri tutarı yazılıp; ardından istisna, gider ve indirimler bu gelirden düşüldükten sonra kalan tutara vergi oranı uygulanır. 24 bin liraya kadar yüzde 15 oranı uygulanırken, gelir arttıkça yüzde 20, 27, 35 ve en son yüzde 40 oranı uygulanarak vergi hesaplanır.
