Mükellefler, 1 Ocak-31 Aralık 2021 dönemi konuttan 7 bin TL, iş yerinden ise 53 bin TL’nin üzerinde kira getirisi sağlaması halinde gelir vergisi ödeyecek. Konutta sadece tek mesken için istisna uygulanacak. Kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan edenler istisnadan faydalanamayacak.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Avukat Ali Yüksel, Türkiye’de meskenini ve iş yerini kiraya veren mükellef sayısının milyonları bulduğunu kaydederek, bu sayının halihazırda 13 milyon civarında olduğunu tahmin ettiklerini söyledi.
İstisna haddinin üzerinde konut geliri elde edenler bu istisna oranı düştükten sonra beyanname verecek. İstisna oranı sadece bir konutta kullanılabildiği için birden fazla konuttan kira geliri elde edenlerin buna dikkat etmesi gerekecek. Öte yandan iş yeri kira gelirinde beyan sınırı geçilmesi durumunda istisna oranı düşülmeyecek.
Vatandaşlar internette “www.gib.gov.tr” adresi üzerinden “Hazır Beyan Sistemi”ne giriş yapıp hazırlanan beyanları onaylayarak veya üzerinde gerekli değişiklikleri yaparak hızlı ve kolay bir şekilde kira beyanlarını verebiliyor. Ayrıca ikametgahın bulunduğu bölgedeki vergi dairesinde de bu işlem yapılabiliyor. Hazır Beyan Sistemi’ne 7 gün 24 saat ulaşılabiliyor.
Hesaplanan vergi ödemeleri mart ve temmuz aylarında olmak üzere 2 eşit taksit halinde yapılabiliyor
İnternet kullanamayan veya vergi dairesine gidemeyen 60 yaş üzeri mükellefler, okuma yazma bilmeyenler ile engelli ve hastalar “444 0 189” numaralı Vergi İletişim Merkezi’nden yardım isteyebilecek. Bu kimselere randevu sistemine göre Maliye Bakanlığından bir memur yardımcı olacak. Kira gelirlerinden kişiye tahakkuk eden vergiler mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenebilecek.
Yıllık beyanname verme konusunda mükellefler GİB’in çağrı merkezi “Vergi İletişim Merkezi”ni (VİMER-189) arayarak her türlü bilgiyi alabilecek.
“Kira geliri beyannamesini zamanında vermeyenler istisnadan yararlanamayacak”
AA muhabirine konuya ilişkin açıklamalar yapan Ali Yüksel, mükelleflere beyanname süresini geçirmemeleri çağrısında bulunarak, “Zamanında beyanname vermeyenler, beyan edilmeyen kira geliri tutarı üzerinden gelir vergisi hesaplanmak suretiyle verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası ile karşılaşacakları gibi istisnadan da faydalanamayacaklardır.” dedi.
Zamanında beyan edilmeyen ve ödenmeyen vergi için aylık gecikme faizi ödeneceğini dile getiren Yüksel, beyanname verilmemesi nedeniyle iki kat ve birinci derecede usulsüzlük cezası uygulanacağını anlattı.
Kira geliri vergi hesaplamaları nasıl yapılıyor?
Ne kadar vergi ödeneceği hesaplanırken kira gelirinden istisna tutarı (7 bin TL) ve giderler düşülebiliyor. (Ayrıca; bağışlar, eğitim, sağlık, sigorta masrafları da gelirden indirilebiliyor.) Kalan tutar (matrah) üzerinden vergi hesabı (Yüzde 15’ten, yüzde 40’a varan oranlarda) yapılıyor. İki farklı gider yöntemi var; belgesiz götürü gider ve belgeli gerçek gider. Götürü giderin avantajı herhangi bir belgeye ihtiyaç duyulmaksızın direkt yüzde 15 oranında hesaplanan tutar, kira gelirinden düşülebiliyor. Götürü gider yöntemini seçenler, iki yıl bu yöntemden vazgeçemiyorlar. Gerçek gider yönteminde ise (yüzde 15’lik sınıra tabi olmaksızın) belgeli giderler kira gelirinden düşülebilir. Gerçek gider yönteminde; söz konusu belgelerin beş yıl boyunca saklanması gerekiyor. Olası vergi incelemesinde; yetkililere bu belgelerin gösterilmesi gerekiyor. (Gerçek gider yönteminin ayrıntılarını yarınki yazımızda ele alıyoruz.)Ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, MSİ, GMSİ ile diğer kazanç ve iratlarının tutarı yıllık 190 bin lirayı aşanlar 7 bin liralık istisnadan yararlanamıyor.
Örnek Hesaplama
Götürü gider yönteminde, mülk sahiplerinin 2021’de elde ettiği kira gelirleri için ne kadar vergi ödeyeceği aşağıdaki tablodan görülebilir. Aylık 2 bin 500 lira konut kira örneği için; (yıllık 30 bin lira) mülk sahibinin, 2 bin 933 lira gelir vergisi ödemesi gerekecek. Önce istisna (7 bin lira) sonra yüzde 15 götürü gider (3 bin 450 lira) düşülüp, 19 bin 550 lira matrah üzerinden, yüzde 15 oranı üzerinden vergi hesaplanır.
Beyannameye önce kira geliri tutarı yazılıp; ardından istisna, gider ve indirimler bu gelirden düşüldükten sonra kalan tutara vergi oranı uygulanır. 24 bin liraya kadar yüzde 15 oranı uygulanırken, gelir arttıkça yüzde 20, 27, 35 ve en son yüzde 40 oranı uygulanarak vergi hesaplanır.
