Eski İlçe ve Yerleşim Alanlarına Dikkat;
İzmir, Ankara ve İstanbul gibi metropollerde eski yerleşim alanlarında “kemikleşmiş kiracı“ kesimi vardır. Bu kiracı kesimi ağırlıklı emekliler ve yaşlılardan oluşur.
İstanbul örneğinde, Beşiktaş – Şişli – Sarıyer – Bakırköy – Kadıköy – Üsküdar gibi ilçeler gözlendiğinde eski İstanbul’lu tabir edilen veya 50 yıldan fazla İstanbul’da olan ağırlığı emeklilerden oluşan kesimlerin yaşadığı gözlenecektir.
Bu aileler veya yalnız yaşayanlar, İlçelerinde ihtiyaçlarına yürüyüş mesafesinde giderebilmek için yaşam tercihinde bulunmaktadırlar.
2,6 milyon kişiyle en fazla emeklinin yaşadığı şehir olan İstanbul’da Yaklaşık beş emekliden biri yani emeklilerin yüzde 19’u; emeklilerin büyük bölümüde belirtiğim ilçelerde yaşamaktadır.
Araştırmalar, İstanbul’da en düşük ev kirasının ortalama 6 bin liraya yükseldiğini, bu rakamın Beşiktaş – Şişli – Sarıyer – Bakırköy – Kadıköy – Üsküdar gibi lüks bölgelerde 15- 30 bin liraları bulduğunu göstermektedir.
Endeksa.com “ Sarıyer, Beşiktaş, Bakırköy, Kadıköy “ gibi
İstanbul ilçelerinde ortalama metrekare kira değerinin yükseklikliğini teyid etmektedir.
2023’ e Dikkat!
Aslında dikkat edilmesi gereken tarih 10 yıl gerisi ve sonrası 2013 ve öncesinde yer kiralayanlardır. Ancak “kemik kiracılar“ ağırlıklı olarak bu ilçelerde 10 yıllık geçmişi değil en az 90’ların sonları – 2000’lerin başını simgelemektedir.
O dönemlerden bu dönemlere enflasyon oranında artış ile günümüze gelen kira değerleri Kiracıları ayakta tutmuştur… Şimdi ise yasa ile sınırlanan enflasyona yenik düşmek istemeyen Mal Sahipleri Ayağa kalkmaktadır.
Çünkü;
10 yıllık sürenin sonunda ev sahibi kiracıyı yasal olarak tahliye edebilmektedir.
Bunun için ev sahibinin sözleşme bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak evi tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekmektedir.
Bu bölgelerde Konut piyasasında pandemide başlayan arz-talep dengesinin bozulması ve artan enflasyon nedeniyle kiralarda 10 kata kadar artış yaşanma olasılığı gündemdedir.
Bu artışı anlaşma – uzlaşma ile sağlayamayacağını bilen Mal Sahipleri 10 yılı dolduran kiracıları tahliye etmelerine yönelik “İHTAR“ yağmuruna tutmuş durumdadır.
Mahkeme Yolları Tutulacak;
Mal Sahipleri; Tahliye ihtarlarını uygulamayan kiracılara “Tahliye Davası“ açmaya başlayacak…
Kiracılar; tahliye davalarında kazanabildikleri zamanı kazanmaya çalışacak.
Sonuçta; dramatik sonuçlara şahitlik edebileceğimiz bir sürece hazır olalım. Çünkü bu bölgeden ayrılacakların İstanbul’da kiralık yer bulması “HAYAL“
Tapusor.com’un İstanbul’un ilçelerinde bütçelerine uygun kiralık ev bulma ihtimalini hesapladığı rapora göre, emeklilerin İstanbul’da kiralık daire bulma oranı yüzde 13.
En düşük emekli aylığı üzerinden İstanbul’da ilçe bazlı yapılan incelemede, emeklilerin Beşiktaş’ta kiralık ev bulma oranı yüzde 3 iken, Kadıköy, Bakırköy, Adalar ilçelerinde bu oran yüzde 4, Sarıyer’de yüzde 5 ve Şişli’de yüzde 6’ya kadar düşüyor.
Yollara Düşülecek;
Bu bölgelerde 15 ile 30 Bin TL’sı kira ödenebilmesi için hane içine 50 ile 100 Bin TL arasında nakit girdisinin olması gerekiyor. Mevcut yapı içinde bu bölgelerde kiracı konumunda oturanların bu değerlere erişmesi ve güncel kira değerlerini ödemesi imkansız.
Talep edilen kiralar nedeniyle, zorunlu olarak şehrin çeperlerine ve farklı şehirlere göç başlayacak.
KAMUSAL ÇÖZÜM ŞART;
Türk Borçlar Kanunu’na eklenebilecek geçici maddeyle getirilecek düzenleme ile; 2023 yılında 10. yılı ve kira uzatma süresini dolduran, Tahliye ihtarı / davasına muhatap olan – olacak kiracılara; Mal Sahipleri ile arabulucu nezdinde uzlaşma seçeneği, uzlaşma ile kontrat yenileme hakkı, uzlaşmasız durumlarda ise kamu tarafından belirlenecek yasal üst sınır çerçevesinde kontrat düzenlenmesi öneriyorum.
Bu düzenleme ile metropollerde sayıları milyonlara erişebilecek yalnız yaşayan – aileler; tarihin görebileceği en büyük göç hareketi & mahkemelerden & sosyal çatışmalardan & Dramlardan kurtulacaktır.
Bu durumun; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hazine ve Maliye bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’ nda kira artış oranları ve kiralama hükümleri ile ilgili yasal çalışma başlatması ile çözümü mümkün olabilecektir.
Önerimi 10. Gayrimenkulde Liderler Zirvesine Taşıyalım;
1 Aralık Perşembe günü düzenlenecek zirvede “Kiralardaki artış“ konusunda yaşanabilecek
sorunlar başlığında Bu konun yer bulmasını ve görüşülmesini talep ediyorum.
