Kredi musluklarının kısılması, fahiş fiyat artışları ve faizlerinin yüzde 3’lere kadar tırmanması konut satışlarına sert düşüş olarak yansırken, sektör de harekete geçti.
Gayrimenkul yatırımcısının karşılaştığı finansmana erişim zorluğunu aşmak ve nakit akışını yönetmek isteyen konut geliştiricileri, bankalarla projelere uzun vadeli uygun koşullarla finansman için görüşmelere başladı.
Konut kredisinde yüzde 3’ü aşan faizin 0.5 ile 0.8 puan arasındaki kısmını üstlenmeye başlayan, garantörlük anlaşmaları imzalayan sektör, faiz yüküne omuz vererek sert düşen satışların canlanması için çözüm yolu arıyor. Yüksek enflasyon ve faizin önemli sorun haline geldiğine işaret eden sektör temsilcileri, satışlardaki düşüşe dikkat çekti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, bu yıl haziranda toplam satışlar aylık yüzde 44,4, ipoteklide yüzde 66,8’lik oranla sert düştü. Böylelikle geçen yılın ocak-haziran arasındaki satış performansını bir türlü yakalayamayan konuttaki düşüş, hazirana da taşındı ve aylık 83 bin 636’ya geriledi. Bir önceki yılın aynı ayında 150 bini aşmıştı. İpoteklide ise 40 bin 610’den 13 bin 463’e indi. Finansman tarafında ise konut kredisi faizi yıllık ağırlıklı ortalama yüzde 33.9 seviyesinde.
Yarım puanlık indirim taksiti 8 bin TL düşürüyor
Bankalara göre değişmekle birlikte aylık oranlar yüzde 2,49 -3,85 aralığında. Ancak kamu bankaları 250 bin TL üst limitte kredi kullandırırken, bazı bankalar da en çok 3 milyon liraya kadar finansman sağlıyor. Tutar arttıkça faiz de yükseliyor. Ekspertiz değeri 5 milyon lira olan bir evde 2 milyon lira tutarında, 120 ay konut kredisi kullanıldığında ortalama 0,50 puanlık indirim, aylık taksitleri 8 bin 618 lira düşürüyor.
Böylelikle 52 bin 546 liralık taksit 43 bin 928 liraya, toplam geri ödeme de 6,3 milyondan 5,2 milyon liraya iniyor. Son dönemde maliyet artışları, enflasyon ve kredi faizlerinin yükselmesiyle alımların gerilediğine işaret eden sektör temsilcileri, kişiye özel özel ödeme planlarının yanı sıra, bankalarla da özel çalışmalar yaparak, tüketicinin ihtiyaçlarına destek olmayı amaçladıklarının altını çizerek, “Finansal çözüm üretme çalışmaları sektöre nefes aldıracaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Gayrimenkul şirketlerinin patronları konuyla ilgili neler söylüyor?
Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, son dönemde kredi sıkılaştırmaları ve makroekonomik oynaklıkların etkisiyle bankaların risk iştahında düşüş yaşandığına vurgu yaptı. Konut satışlarında yaşanan düşüşe işaret eden Kabadayı, “Toplam konut satışlarında ipotekli satışların payının yüzde 16 seviyelerine kadar gerilediğini görüyoruz. Bu oranın ilk etapta yüzde 35’lere daha sonra yüzde 50’lere kadar yükselmesi yatırımcıların uzun vadeli ve düşük taksitler ile dilediği konuta ulaşması için önemli” dedi. Bankalarla konut kredisi anlaşmaları yaptıklarını söyleyen Kabadayı, “Bir projeye konut kredi limiti tahsisi firmanın mali yeterliliği ve tecrübesi göz önüne alınarak belirleniyor” dedi.
Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, konut kredisinde maliyetlerin çok arttığına işaret etti. Bugün 100 bin lira geliri olan ve aylık 40- 50 bin lira taksit ödeyebilecek kişilerin de olduğuna işaret eden Demir, ancak kredilere erişimde sıkıntı yaşandığına dikkat çekerek, “10 milyonluk bir konuta 8 milyonluk kredi olması gerekiyor.
Ancak bugünkü şartlarda sınırlı kalıyor konut finansmanı. Bu yılın sonuna doğru bir çözüm getirileceğine inanıyorum” diye konuştu. Kredi satış için finansman noktasında bankalarla görüşmeler yaptıklarını söyleyen Demir, “Kısmi de olsa böyle bir anlaşma yoluna gideceğiz gibi görünüyor. Faizin yaklaşık yüzde 30’unu biz üstlenmiş olacağız” diye konuştu.
Boss4 İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, şunları söyledi:
“İnşaatı devam eden projelerimizde şirket bünyesinde vade süremizi 60 aya kadar uzattık. Bunun dışında garantörlük anlaşmamız olan bankalarla özel kredi oranı çalıştık, 1.99 faiz oranı sunuyoruz. Müşterilerimize kendi imkanları ile alamayacakları oranlar sağlıyoruz. Ayrıca yatırımcılarımızla kişiye özel ödeme planı yapılandırıyoruz.”
Karmar AŞ İcra Kurulu Başkanı Emrullah Yedikardeş, şu değerlendirmelerde bulundu: Bankalarla görüşmelerimiz var. Kamu bankaları şu anda yüzde 2.49’dan başlayan kredi oranlarıyla konut kredisi vermeye başlayacaklar. Tüketicinin maaşının yüzde 70’ine kadar kredi kullandırabilecekler. Ancak maalesef yeni evim kampanyası konusunda durum iç açıcı değil. Yüzde 0.69 oranlı kredi kullanımı konusunda müracaat dosyalarımız maalesef bankalarda bekliyor. Ümit ediyoruz ki meclisin yetki verdiği, hükümetin düzenlediği ve vatandaşa destek olan bu kampanyayla ilgili olarak bankaların dosyaları hızlı bir şekilde olumlu sonuçlandırarak vatandaşa destek, ekonomiye de katkıda bulunurlar.
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt: “Ürettiğimiz projelerde son zamanlarda maliyet artışları, enflasyon ve kredi faizlerin yükselmesi nedeni ile alımlar geriledi. Satışlarımızın yüzde 60’ı kredili olması ve faizlerin bu kadar yüksek seyretmesi sebebi ile satışlarımızda ciddi yavaşlama oldu.
Devam eden projelerimizde çözümümüz, kendi bünyemizde kredi sağlamak ve vadeleri uzatmak oldu. Çalıştığımız bankalarda da özel çalışmalar yaparak garantörlük anlaşmaları imzaladık. Tüketiciye destek olmayı amaçlıyoruz. Yatırımcılara kişiye özel çalışma planları yapıyoruz. Bizim ve bizim gibi sektör markalarının finansal çözüm üretme çalışmaları sektöre nefes aldıracaktır.”
