EVA Gayrimenkul Değerleme Değerleme Koordinatörü Serkan Bal, İzmir’deki gayrimenkul aidat rakamlarını mercek altına aldı. İzmir’de aidatların 1600 – 9500 TL arasında değiştiğini belirten Bal, İzmir genelinde ise aidat ortalamasının 275 TL bandında olduğunu söyledi.
Bal, İzmir’in, Karşıyaka ilçesinde ortalama aylık aidat tutarının 100 metrekarelik daire başına 1.900 lira iken, Bayraklı ve Bornova ilçelerinde bu rakamın 1.600 lira olduğunu belirtti. İzmir genelindeki aidat artış oranlarının ve İzmir’de bir yıllık değişimin İstanbul ortalamasına kıyasla daha yüksek bir seviyede olduğunu da söyleyen Serkan Bal, “Bu rakam yaklaşık %65seviyesinde. Bu durumun temel nedeni, geçmiş dönemlerdeki artış oranlarının enflasyon ve maliyet artışlarının altında kalması. Çeşme’de yazlık lüks site özelliğindeki projelerin aidatları da 4.500 TL ile 9.500 TL aralığında değişiklik gösteriyor.” dedi.
Bal, şöyle devam etti:
Site yönetimleri tasarruf yoluna gitmeli
“Tekil konut binası olup apartman görevlisi bulunmayan, ortak alan giderleri az olan eski apartman binalarında ise İzmir genelinde aidat ortalamasının 275 TL bandında olduğunu görüyoruz. Bu dönemlerde site yönetimleri, geçmiş yıllara ait aidat harcamalarını detaylı bir şekilde inceleyerek, gereksiz harcamaları belirleyip önlemlerini genişletebilirler. Ayrıca, alternatif gelir kaynakları için fizibilite çalışmaları yaparak aidat yükünü azaltabilirler. Aydınlatma sistemleri, su kaynakları ve elektrik giderleri gibi konularda, ortak alanların kiraya verilmesi veya reklam alanlarının değerlendirilmesi gibi tasarruf sağlayabilecek önlemleri gözden geçirmek de önemlidir. Bizim önerdiğimiz aslında yasal bir düzenleme var, binalarda kullanılmayan çatı gibi ortak alanların dönüştürülerek kiraya verilmesi ve sitelere gelir olması gibi, bu durum aidat yüklerini de azaltacaktır. Ayrıca kira gelirinden devlet vergi alacağından devlet içinde bir gelir olacaktır. Ancak bu yapabilmek için yasal düzenleme gerekmektedir.
Yönetimleri, apartman ve site sakinleri ile sürekli diyaloğu korumaya özen göstermeli ve belirli aralıklarla toplantılar düzenleyerek kararları net ve açık bir şekilde sakinlere sunmalıdırlar. Gelen görüş ve yorumları değerlendirerek iletişim dinamiğini güçlü tutmak, sakinlerin memnuniyetini artırmada önemli bir etkendir. Ancak 24 saat güvenlik, site sosyal alanlarından ücretsiz yaralanma gibi hizmetlerin tekrar değerlendirilmesi gerekli. Artan İşgücü maliyeti, elektrik ve diğer maliyetler aidatlara ister istemez yansıyor burada yönetimleri suçlamak en kolay yol. Aidatları düşürmek istiyorsa bina yönetimleri biraz standartları, yeni normale ayak uyduracak şekilde aşağı çekmeleri gerekecek gibi duruyor.”
Aidat rakamları düşmeyecek
“Ekonominin toparlanmasıyla birlikte, mevcut aidat rakamlarının düşmeyeceğini öngörüyoruz. Ancak, ekonominin tamamen normale dönmesi durumunda artış oranlarının daha makul seviyelere gelmesini bekliyoruz. Özellikle 2022 yılındaki hızlı mali dalgalanmalar, apartman ve site yönetimlerini maddi olarak zorlayıcı bir sürece soktu. Bu sürecin, yönetimler için bir ders niteliği taşıyacağını ve gelecekte daha sağlam adımlar atılacağını öngörüyoruz. Bu doğrultuda, 2023-2024 yılı aidat artışlarını, apartman/site sakinleriyle paylaşırken 6 aylık bir dilim için belirlendiği belirtilmeli. Öte yandan son zamanlarda, yüksek site aidatlarına ilişkin kanun değişikliği ve site yönetimlerini bağımsız denetçilerin kontrol edeceği gündeme geliyor. Böyle bir düzenleme sonrasında, yönetimlerin radikal değişimlere ve önlemlere yönelebileceğini gözlemliyoruz.”
