Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Müteahhitler Birliğince bir otelde düzenlenen, Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Başarı Ödülleri Töreni’ne katıldı. Ödül alan firmaları ve temsilcilerini tebrik eden Erdoğan, firmalarla birlikte işçisinden mühendisine, yöneticisine kadar emeği geçenleri kutladı.
Türkiye’nin en güçlü olduğu alanların başında müteahhitlik sektörünün geldiğini söyleyen Erdoğan, “Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik listesinde ülkemiz 43 firmayla temsil ediliyor. Yine dünyanın en büyük 225 teknik müşavirleri listesinde 8 firmamız bulunuyor. Firma sayısı itibarıyla Çin Halk Cumhuriyeti’nden sonra 2. sıradayız. Gelir sıralamasına göre ise ilk 8 ülkeden biriyiz.” ifadesini kullandı.
Bu sene proje gelirlerinden Türk firmalarının aldığı payda kısmi bir düşüş olduğunu dile getiren Erdoğan, bu düşüşün gelecek yıllarda süratle telafi edileceğine inandığını belirtti.
Türkiye’yi büyüklüğüne, uluslararası konumuna ve saygınlığına yaraşır çizgide temsil eden müteahhitler ve müşavirlik firmalarıyla iftihar ettiklerini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Sektörün dünyadaki başarısı, Türk ekonomisi ve insan kaynağının uluslararası alanda ne denli güçlü olduğunu gösteriyor. Bu başarının, mevcut ekonomik konjonktürde gelmesi daha da anlamlıdır. Koronavirüs salgınıyla beraber global ekonomide bozulan dengelerin halen yerli yerine oturmadığını görüyoruz. Son 70 yılın zirvelerini gören enflasyonun sorun olmaktan çıkmasının biraz daha zaman alacağı anlaşılıyor. Kuzeyimizdeki savaşın olumsuz etkilerini henüz aşamadan İsrail’in Gazze’ye saldırıları sebebiyle artan gerilim, ciddi bir endişe kaynağı olmayı sürdürüyor.
Afrika’dan Asya’ya dünyanın farklı coğrafyalarında hemen her gün yeni bir krizle, yeni bir siyasi istikrarsızlıkla veya çatışmayla karşılaşıyoruz. Tüm bunların ülkeleri korumacılığa ve yeni yatırımlar noktasında aşırı ihtiyatlı davranmaya ittiğinin farkındayız. Avrupa’nın da aralarında olduğu birçok gelişmiş ekonomi, büyüme beklentilerini düşürmekte, büyüme oranlarını aşağı doğru revize etmektedir. Karşılaştıkları tüm bu zorluklara rağmen Türk şirketlerinin yakaladıkları ivmeyi korumasını çok kıymetli buluyoruz. Sizlerin şahsında tüm şirketlerimize, tüm girişimcilerimize, ülkem ve milletim adına teşekkür ediyorum.”
Türk ekonomisinin lokomotif sektörlerinden olan inşaat sektörünün, ülkedeki ideolojik çevrelerin haksız eleştirilerine maruz kaldığını ve kalmaya devam ettiğini kaydeden Erdoğan, “Tenkit sınırlarını aşan, neredeyse düşmanlık derecesine varan bir zihniyetle karşı karşıyayız. Bakınız bugüne kadar inşaat sektörünün gelişmesine, büyümesine yönelik her adımımız ‘israf’ yaftası vurularak itibarsızlaştırılmaya çalışıldı.” diye konuştu.
Müteahhitlik firmalarının özellikle yurt dışında yazdığı başarı hikayesinin ısrarla görmezden gelindiğine ve yok sayıldığına işaret eden Erdoğan, “Havalimanlarından otoyollara, hükümet binalarından prestij projelerine kadar her alanda yapılan devasa işlerle ilgili tek bir takdir cümlesi kurulmadı. Oysa biraz ekonomi bilseler, biraz dünyayı tanısalar inşaat sektörünün ne derece kritik bir konuma sahip olduğunu anlayabilirler.” değerlendirmesinde bulundu.
İnşaat alanındaki her hamlenin 250’den fazla alt sektörü etkilediğini belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sadece ülkemizde 6 milyon insan doğrudan ve dolaylı olarak bu sektörden geçimini sağlıyor. Firmalarımızın yurt dışında aldığı işler hem ülkemize döviz kazandırmakta hem de Türkiye’nin marka değerini yükseltmektedir. Rakamlar, ülkemizin bu alandaki başarısını açıkça ortaya koymaktadır. Türk inşaat sektörü, yurt dışı faaliyetlerine 1972 yılında başladı. Aradan geçen 52 yıllık sürede firmalarımız 137 ülkede, 515 milyar dolar değerinde 12 bin 277 proje üstlendi. 2005 yılında toplam üstlenilen proje bedelinde ilk defa 10 milyar doları aştık. 2012, 2013 ve 2021 yıllarında 32 milyar dolarlık proje tutarlarıyla bu alanda rekor kırdık.
2023 yılında ise Rusya-Ukrayna çatması gibi tüm dünyayı etkileyen sorunlara rağmen yıllık proje büyüklüğü, 28 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2000’li yılların başında ortalama proje bedeli 21 milyon dolar iken 2023 yılında bu rakam 65 milyon dolara ulaştı. Yani her alanda, her başlıkta çok ciddi ilerlemeler kaydettik. Yılmadan, yorulmadan, engellere aldırmadan çalışarak bugünlere geldik. İnşallah bunları çok daha yukarılara taşıyacağız. Sektörün geleceğiyle ilgili tahminler bu noktada umutlarımızı artırıyor. En büyük 250 müteahhitlik firmasının toplam uluslararası gelirleri 2002 yılında 116,5 milyar dolar seviyesindeydi. 2023 yılında bu tutar 430 milyar dolar sınırına geldi. 2030’larda bunun 750 milyar dolara çıkması bekleniyor. Önümüzde halen keşfedilmeyi bekleyen çok büyük bir potansiyel var.”
Her yıl büyüyen bu pastadan Türk şirketlerinin de hak ettikleri payı alacağına inandığını ifade eden Erdoğan, “Şunun bilinmesini isterim, sizlerin başarısı ülkemizin başarısıdır. Yurt dışındaki başarılarınızla sadece ekonomimize değil ülkemizin dünya üzerindeki itibarına da büyük katkılar sağlıyorsunuz. Biz de hükümet olarak her ihtiyacınızda, her meselenizde sizin yanınızda olmaya gayret gösteriyoruz. İş adamlarımızın, müteahhitlerimizin, girişimcilerimizin meselelerini, yaptığımız görüşmelerde sık sık dile getiriyor ve çözüm arıyoruz. İnşallah bundan sonra da sizin yanınızda olmaya devam edeceğiz.” dedi.
Müteahhitlik firmalarının bu başarılarının aslında Türkiye’nin itibarını, gücünü, vizyonunu, dış politikadaki başarısını net biçimde ortaya koyduğunu aktaran Erdoğan, şunları kaydetti:
“Son 22 yılda ekonomiden dış politikaya geniş bir yelpazede devrim niteliğinde adımlar attık, atıyoruz. Rahmetli Menderes’in başlattığı, merhum Özal’ın bir üst aşamaya taşıdığı dış politika ufkunu daha da ilerletmenin gayretindeyiz. Burada öncelikle şu tespiti yapmamız gerekiyor, Türk dış politikası uzun yıllar içe dönük, tabiri caizse idareimaslahatçı bir karaktere sahipti. ‘Risk almayalım, kimseyi ürkütmeyelim, belli aktörlerle aman karşı karşıya gelmeyelim’. Bu anlayış kendi yakın coğrafyasını ilgilendiren meselelerde dahi Türkiye’yi uzun yıllar tribünlere mahkum etti. Bu içe kapanıklığın faturasını ekonomi, dış ticaret ve yatırımlar başta olmak üzere birçok başlıkta ödedik. Halen de ödüyoruz.”
Yurt dışı müteahhitlik sektörünün büyüklüğü 515 milyar dolar
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, törende yaptığı konuşmada, yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetlerinin Türkiye’nin uluslararası düzeydeki stratejik konumunu ve ekonomik potansiyelini gösteren sektörlerden biri olduğunu söyledi.
Sektörün, teknoloji ve bilgi transferi ile ülkenin altyapı ve inşaat sektöründeki yetkinliğini artırarak yerel ekonomiye döviz kazandırdığına dikkati çeken Bolat, “Firmalarımızın çalışmaları, Türkiye’nin ekonomik büyümesine katkıda bulunmakla kalmıyor, aynı zamanda ülkemizin diplomatik ve kültürel ilişkilerine de olumlu yansıyor. Alınan her proje ve ihalesi ülkemiz açısından ihracat kapıları açıyor.” diye konuştu.
Bolat, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın güçlü yönetimiyle sağlanan istikrar, dışa açılma, dış ticarete dayalı büyümenin önemine işaret ederek, Türk bayrağını ulaşılabilen her bölgede dalgalandırma vizyonunun ve uygulanan kararlı politikaların söz konusu başarıda büyük etkisi olduğunu söyledi.
Türkiye’nin, dünya inşaat sektörünün etkin yayınlarından ENR Dergisi’nin 2024 yılındaki listesinde müteahhitlik şirketi sayısına göre 43 firma ile Çin’den sonra ikinci sırada, uluslararası gelirlere göre de 8’inci sırada yer aldığını aktaran Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Eylül ayı itibarıyla yurt dışı müteahhitlik sektörünün proje büyüklüğü 515 milyar dolar seviyesine ulaştı. 137 ülkede 12 bin 277 müteahhitlik projesinde Türk şirketleri tercih edildi. 2002 yılında proje adedi 2 bin 425 iken, 2003’ten bu yana 9 bin 852 proje kazanılmıştır. Geçen yıl rekor bir yıl oldu ve 28 milyar dolar değerinde proje üstenildi. Hava yollarından otoyollara, enerji santrallerinden demir yollarına kadar Türkiye’nin küresel müteahhitlik listelerinde üst sıralara yükselmesine katkı sağlayan sektörümüz, ekonomimiz için önemli bir başarı gösteriyor.”
Bolat, teknik müşavirlik sektörünün de her geçen gün başarısını artırdığını ve müşavirlerin 138 farklı ülkede 3,3 milyar dolarlık proje kazandığına işaret ederek, teknik müşavirlikte de yıllık ortama 200 milyon dolarlık gelirin yakalandığını söyledi.
Suudi Arabistan’ın açıkladığı 2030 Vizyonu kapsamında yüz milyarlarca dolarlık projelerin sektöre büyük fırsat sunduğunu belirten Bolat, müteahhitlerin Suudi Arabistan’da geçen yıl üstendiği 3 milyar dolara yakın projenin gelecek adına kendilerini yüreklendirdiğini bildirdi.
Bolat, Türkiye’nin Irak ile ilişkilerde çok parlak bir dönemde olduğuna işaret ederek, “Toplam 35 milyar dolar proje stoku ile müteahhitlik sektörümüzün ihale kazandığı 3’üncü ülke olan Irak ile önemli anlaşmalar imzalandı. Kalkınma Yolu Projesi Mutabakat Zaptı ve Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması iki ülke arasında yeni fırsatlara yol açacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
