Türkiye’nin en zengin zeytin bölgesi Edremit, ikinci konut bölgesi ilan edilmesiyle birlikte yazlık ve villa işgaline uğradı. Oluşan bu durum ise en çok zeytinlikleri vurdu. Bu duruma işaret eden Edremit Ticaret Odası Başkanı Ahmet Çetin, “Ekonomik değişim, geçici bir zenginlik oldu. Ancak, bu daha sonra bizi fakirlikle karşı karşıya getirdi. Çünkü çok sayıda zeytin ağacımızı kaybettik” dedi.
Fiyatları baskılamak için zeytinyağında ihracat yasağı gevşetilse de Avrupalı alıcılar yeni bir yasak geleceği endişesiyle ticari bağlantı yapmaktan korkuyor. Edremit Ticaret Odası Başkanı Ahmet Çetin, “Bu nedenle alıcılar Tunus ve Cezayir’e yönlendi” dedi. Çetin, markalı ihraçta 100 ton kotası aşıldığında AB’de gümrük vergisiyle karşılaştıklarına dikkat çekti.
Dünya’dan Hamide Hangül’ün haberine göre, Türkiye’de 93 çeşit zeytin yetişiyor. Dikili ağaç sayısında 205 milyona ulaşan Türkiye, yıllara göre elde edilen zeytinyağı miktarı da artış gösteriyor. 2022 yılında 421 bin ton ile rekor rekolteye ulaşan üretim, diğer yıllarda ise 150 bin ton 250 bin ton arasında bir üretim grafiği çiziyor. Özellikle son iki yılda Avrupa’da küresel ısınmanın etkisiyle kuraklıktan dolayı rekoltelerin yarıdan fazla düşmesiyle Türkiye bu tonaj ve kaliteyle dünyanın önemli ülkeleri arasında yer alıyor. Üretimimiz yüksek olmasına rağmen iç piyasada kişi başına tüketim ise yaklaşık 2 kilogramlarda ve halen çok düşük. Avrupa’da ise bu miktar yaklaşık 15 kilolara ulaşıyor.
O nedenle üretimimizin çoğunluğu yurt dışına ihraç ediliyor. İhraç pazarlarında İspanya, ABD, İtalya ve Suudi Arabistan başta geliyor. Kuzey Ege’deki önemli üreticilerden biri de Edremit Körfezi. Yaklaşık 10 milyon zeytin ağacı yetişiyor. Bu yıl beklenen zeytinyağı rekoltesi de 20 bin ton. Sektördeki gelişmeleri Edremit’te bu yıl ilki düzenlenen zeytinyağı tadım festivalinde Edremit Ticaret Odası Başkanı Ahmet Çetin ile konuştuk.
Edremit Körfez bölgesinde yaklaşık 10 milyon zeytin ağacı yetiştiğini aktaran Çetin, “Bu sene zeytin ağaçlarımızın üzerinde oldukça mahsul var. 20 bin ton gibi bir zeytinyağı bekleniyor. Hedefimiz, bölgenin zeytinyağı üretimini ve katma değerini daha da artırmak. Edremit Zeytinyağı ve Edremit Körfezi Yeşil Çizik Zeytini olarak iki farklı coğrafi işaretimiz var.
Zeytinyağında bu yıl rekoltenin 400 bin tona yaklaşması bekleniyor. Ancak 400 bin tonun sadece yaklaşık 100 bin tonu iç pazarda tüketilebiliyor. O nedenle mutlaka ihraç edilmeli. Türkiye’de tüketim 2 litreyi yeni buldu. Bu Yunanistan’da 20-25 litreler civarında” diye konuştu. Çetin, kuraklık riskine dikkat çekerek, “Zeytinyağı bu sene çok olacak. Ancak bir kuraklık var. Sıkıntılı bir kuraklık. Beklenen rekolte gelmezse fiyat yükselebilir” dedi.
ALICILAR TUNUS VE CEZAYİR’E YÖNELDİ
Enflasyonist ortamda üretim ve toplama maliyetlerinin çok arttığına dikkat çeken Çetin, buna bağlı fiyatların da yükseldiğini söyledi. Avrupa’nın ise geçen yıl kurallıktan dolayı Türkiye’den çok yağ talebi olduğunu ifade eden Çetin, “Fiyatlar üreticiyi sevindirdi, ancak bir ihracat yasağı geldi ve bu da fiyatları düşürdü. Bu ihracat yasağı biraz gevşetildi ancak bu defa Avrupa’dan bizden zeytinyağı ihracat edecek firmalar, bağlantı yapmakta korkar oldular. Yeni bir yasakla karşılaşırlar diye. Bu sefer de Tunus’a, Cezayir’e yönlendiler. Yasak öncesi yaklaşık 1 milyar dolar ihracatımız vardı.” açıklamasında bulundu.
