Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova; ilk yarısı durgun, ikinci yarısı ise hareketli bir yılı geride bıraktıklarını belirterek aralık rakamlarının da açıklanmasıyla 2024’te konut satışlarının 1,4 milyonu aşacağına kesin gözle baktıklarını söyledi.
Özellikle düşük ve orta gelire hitap eden markasız konutlarda anlamlı bir canlılık olduğunu dile getiren Kumova, “Faiz, borsa, altın ve kripto gibi yatırımlardan kazananlar, reel konut fiyatlarındaki düşüşü fırsat bilerek ve konut fiyatlarının artışa geçeceğini öngörerek alıma yöneldi.” ifadelerini kullandı.
Kumova, “İnsanlar konuttaki fırsatın farkında ve birikimlerini konuta yönlendirmeye başladı. Konut üreticilerinin yaptığı kampanyalar ve vadelendirme seçenekleri de bu talebin canlanmasında çok etkili oldu. Ayrıca, konut yatırımcısı faizler her ne kadar yüksek olsa da konut fiyatlarının düşük olduğunu düşünerek ileri dönemlerde yapılandırma seçeneklerini de göz önüne alarak kredi kullanımına yönelmeye başladı ancak henüz ipotekli satışların payı düşük seviyelerde.” diye konuştu.
“Arzı artırmak için konut üretimini teşvik edecek ekonomik ortam sağlanmalı”
Ramadan Kumova, uzun süredir uygulanan faiz artırımlarının aralıkta sona ermesiyle konut kredi faizlerinde de indirimlerin başlayacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunun şüphesiz olumlu etkileri olacaktır ancak bu indirimlerin devam etmesi gerekiyor. En az 6-7 ay üst üste devam eden faiz indirimleri satışlarla birlikte üretimi de hızlandıracaktır. 2024 sonuna doğru açıkladığımız KONUTDER Sektörel Beklenti Anketi’nde üyelerimizin yüzde 31,8’i önümüzdeki 6 ayda üretimin artacağını belirtirken, anketin bir önceki döneminde bu oran yüzde 0’dı. 2024’ün ikinci yarısından itibaren rakamların düzeliyor olmasını daha sağlıklı bir piyasaya yönelik umut verici gelişme olarak değerlendiriyoruz ancak kısa süredir esen bu olumlu rüzgarın da yanıltıcı olmaması gerektiğinin altını çiziyoruz.”
Konut ihtiyacının ikinci el stokundan karşılanmaya devam ettiğini belirterek, buradaki tıkanıklığı gidermek adına konut üretimini teşvik edecek ekonomik ortamın sağlanmasının artık kaçınılmaz bir hal aldığını vurgulayan Ramadan Kumova, “Buradaki gelişmeler doğrultusunda 2025’te konut arzında görece bir artış olacaktır ve raflarda bekleyen projeler yavaştan hayata geçirilmeye başlayacaktır ancak bu artışın limitli olacağını düşünüyoruz.” dedi.
“Arsa maliyetlerini düşürecek formüller üzerinde durulmalı”
KONUTDER Başkanı Kumova, sektörün önünde duran en büyük sorunların yüksek faiz, maliyet artışları, arsa teminindeki yetersizlikler ve hane halkının satın alma gücündeki düşüş olduğunu aktararak, faiz indirimlerinin başlamasıyla sürecin biraz da olsa iyileşeceğini ancak daha temel çözümlere ihtiyaç olduğunu söyledi.
Kredi faizlerindeki iyileşmeyle yeni üretimler için kaynak oluşturulabileceğini dile getiren Kumova, konut üretiminin önündeki en büyük engellerden olan arsa maliyetlerini düşürecek formüller üzerinde durulması gerektiğini vurguladı.
Kumova, kamu-özel işbirliğinin bu noktada en ideal çözümlerin başını çektiğini kaydederek, sözlerini şöyle tamamladı:
“Yüzde 56,1’e gerileyen konut sahipliği oranı 2000’lerin başından bu yana en düşük oran olarak kayda geçti. 2000’lerin başında bu oran yüzde 70’li seviyelerdeydi. Son 17 yılda dar gelirlinin ev sahibi olma oranı yüzde 61’den yüzde 45’e gerilemiş durumda. TOKİ ile benzer bir model uygulanabilir, sabit gelirli ve dar gelirli vatandaşlarımızın barınma gereksinimleri karşılanabilir. Böylelikle TOKİ’nin üzerindeki yük hafifletilip kamu-özel sektörü işbirliğiyle sosyal konut ve erişilebilir konut üretiminin artırılması adına en ideal çözüm hayata geçirilmiş olur. Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektörün imalat sürecinin tüm aşamalarını TOKİ kontrolü ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları da TOKİ ile geliştirici firma tarafından beraberce belirlenerek toplumun alt gelir gruplarına daha rahat konut üretebilir.”
