Türkiye'de mütekabiliyet yasası ile yabancılara satılacak konut sayısının 3 yılda 20 bine ulaşması bekleniyor.
Arap ülkeleri ve Türk cumhuriyetlerinin talep gösterdiği Türkiye'de yabancılara satılacak konut sayısının 3 yılda 20 bine ulaşması, yıllık gelirin 5 ile 10 milyar dolar olması bekleniyor.
YASA YABANCININ YÜZÜNÜ GÜLDÜRDÜ
Gayrimenkul sektörünün uzun zamandır beklediği mütekabiliyet yasasının önceki gece TBMM'de kabul edilmesiyle sektörde yüzler gülmeye başladı. Ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, Bakanlar Kurulu'nca belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişilere Türkiye'de taşınmaz satılmasına imkan sağlayacak yasanın kabul edilmesiyle, yabancılara mülk satışının yıllık 2 milyar dolardan 5 milyar dolara, uzun vadede 10 milyar dolara çıkması bekleniyor. Sektöre 'doping etkisi' yapacak bu yasanın kabulüne ek olarak kentsel dönüşümün de katkısıyla bu yıl ki büyümenin yüzde 7'lere kadar yükselmesi, uzun vadede yabancılara satılacak konut sayısının da 20 bine ulaşması öngörülüyor. Özellikle Arap ülkeleri ve Türk cumhuriyetlerinin talep gösterdiği Türkiye'de Akdeniz ve Ege'de sahil şeridine, İstanbul'da da ulaşım sorunu olmayan bölgelere ilgi var. Konut fiyatlarında artış da gündeme gelebilir.
60 HEKTARA ÇIKARILABİLECEK
Mütekabiliyet yasasının meclisten geçmesiyle, yabancılara yıllık ortalama yapılan 2 milyar dolarlık satışın da ikiye katlanması bekleniyor. 2005-2008 yılları arasında yabancılara konut ve arazi satışından 3 milyar dolar gelir elde edilirken, bu rakam küresel kriz yılları olan 2008-2010 arasında 1.8 milyar dolara geriledi. 2010 yılında 2.5 milyar doları gördü ve 2011'i ise 2 milyar dolar ile kapattı. Yasanın çıkmasının ardından yabancılara konut ve 60 hektara kadar ulaşabilecek arazi satışından elde edilecek gelirin, 2013'ten itibaren yıllık ortalama 5 milyar dolar seviyesine oturması bekleniyor. Yabancı yatırımcıların gayrimenkul sektörüne getirdiği doğrudan sermaye 2011'de 578 milyon dolar olmuştu.
YIL SONUNA DOĞRU ETKİLER
Mütekabiliyet yasasının sektöre etkilerini değerlendiren GYODER Başkanı Işık Gökkaya, şunları söyledi: "Yasanın çıkmasını bekliyorduk ama moral oldu ve yabancıların gayrimenkul alımı çerçevesinde zamanlaması da iyi. Sektör olarak kurumsal altyapımızı da geliştirerek çalışırsak büyük katkısı olacak. Satışlarda, kısa vadede olmasa da bu yıl sonuna doğru ciddi harekenlenme olur. Hareketlilik ilk olarak kıyı bölgelerinde olur. İstanbul ve diğer büyük şehirler yararlanır. Sektörün bu ivmeyle bu yıl yüzde 7 büyüyeceğini öngörüyoruz. Ayrıca iç piyasada da 'fiyatlar artar mı' düşüncesiyle konut talebini erteleyenler alıma geçebilir."
20 BİN KONUT SATILIR
Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, yabancıya konut satışının 3 yıl içinde 20 bine ulaşabileceğini belirterek, şöyle konuştu: "Bu rakam hemen 20 bin olmaz, artarak gider. Önümüzdeki yıl 10 binli rakamlarla başlar. Türkiye'ye tatile gelen turistlerin özellikle Arapların, yazlık bölgelerde yatırım yapacağını düşünüyorum. Azerbaycan ve Rusya'dan da talep olur. İstanbul'da ise ağırlıklı lüks projeleri ve rezidans projelerini tercih edeceklerini düşünüyorum."
YABANCIYA MÜLKTE KONYA SÜRPRİZİ
TAPU Kadastro Genel Müdürlüğü'ne göre Türkiye'de, 125 bin 455 yabancının toplam 89 milyon 359 bin 349 metrekare 116 bin 456 adet taşınmazı var. Yabancılara ait taşınmazların yüzölçümüne göre en büyük olduğu 10 il; Konya, Antalya, Muğla, Ankara, Aydın, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırşehir, Mardin şeklinde sıralanırken, taşınmaz sayısının en fazla olduğu ilk 10 il ise Antalya, Muğla, Aydın, İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara, Mersin, Hatay ve Kayseri. Taşınmaz sahibi en çok yabancının bulunduğu il ise Antalya.
ALANYA İLK SIRADA
Yabancıların gözdesi ilçeler arasında ise 19 bin 258 taşınmaz ile Alanya ilk sırayı alıyor. Alanya'yı 8 bin 416 taşınmazla Didim, 5 bin 637 taşınmazla
Fethiye, 3 bin 729 taşınmazla Kuşadası, 2 bin 785 taşınmazla Bursa'nın Yıldırım ilçesi izliyor.
ROADSHOW HAZIRLIĞI HIZLANIYOR
GYODER'in SPK, İMKB ve Türkiye Yatırım Ajansı'yla birlikte Türkiye'nin tanıtımı için roadshow'a çıkacağını hatırlatan Işık Gökkaya, "Roadshow'larla markalı konut ve kurumsal yatırımcının adresini iyi belirleyebilirsek bu etki daha da yukarı çıkabilir. Eylül-ekim gibi bu çalışmaya başlamak istiyoruz. Hızlandırıp ve içeriğini de fazlalaştırarak başlayabiliriz. Önce Londra'da ardından da Katar, Malezya ve Türk cumhuriyetlerinde roadshow'a gideceğiz" diye konuştu. Gökkaya, konut alan yabancıların oturma izinleri gibi düzenlemelerin de yapılmasını istediklerini hatırlattı.
ULAŞIM TERCİHİ ETKİLER
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Holding Başkanı Nazmi Durbakayım, konut satışlarının yaz sezonuna girildiğinde durgunluğa gireceğini ancak yabancıya satışın büyük bir doping olacağını belirterek, şu bilgileri verdi: "Yabancıların konut, işyeri, ofis almaları için olması gereken bir takım düzenlemeler var. Onların da süratle geleceğine inanıyoruz. Müktesap hakların, imarın değişmemesi gerekiyor. Sektör adına yepyeni bir cephe açılıyor. Yabancının tercih ettiği ürüne ve firmanın özelliklerine göre değişmekle birlikte, firmaların satışları yüzde 20 artacaktır. Boğaziçi'nde ise yüzde 50 artış olabilir. Yabancılar da donanımı yeterli konutları tercih edecek. Yabancılar ulaşımı çok yakın noktaları da tercih edecekler."
FİYATLAR İLGİYE GÖRE DEĞİŞEBİLİR
Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Dumankaya, bu yasa ile yıllardır beklenen bir ilkin gerçekleşeceğini ve yabancılara konut satışının önünün açılacağını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Türkiye ekonomisine büyük bir girdi sağlanacak, ekonominin lokomotif sektörü inşaatın da önü açılacak. Bu yasa ile cari açığın düşürülmesi için de ciddi kaynak yaratılacak. Yasanın çıkması ile Türkiye uluslararası pazara açılan bir marka haline geleceğiz. Özellikle mütekabiliyet sonrası Ege, Akdeniz kıyıları ve İstanbul için önemli talep gelecek. Konut fiyatlarında ise kısa sürede bu yasaya bağlı olarak bir artış olacağını öngörmüyoruz. Orta ve uzun vadede yabancıların yatırım yoğunluğuna göre değişiklikler olabilir."
YASA NELER GETİRİYOR
Yabancıya mülk satışının toplamı özel mülkiyete konu alanlar için ilçe yüzölçümünün yüzde 10'unu, ülke genelinde de kişi başına 30 hektarı geçemeyecek.
Bakanlar Kurulu, 30 hektarı 2 katına çıkarabilecek.Daha önce, yabancıların ülke genelinde alabileceği taşınmazların toplam yüzölçümü, 2.5 hektarı geçemiyordu.
Yabancı şirketlerin, askeri yasak ve güvenlik bölgelerinde taşınmaz almaları Genelkurmay Başkanlığı'nın, özel güvenlik bölgelerinde taşınmaz almaları ise valiliğin iznine tabi olacak.
Yabancı kişiler ve ticaret şirketleri, satın aldıkları yapısız taşınmazda geliştireceği projeyi 2 yıl içinde ilgili bakanlığın onayına sunacak.
Mütekabiliyet şartı, 1934'te yürürlüğe giren Tapu Kanunu'nun 35. maddesinde yer alıyor. Bu madde, yabancı uyruklu gerçek kişilerin, karşılıklı olmak ve kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, Türkiye'den taşınmaz elde etmesine izin veriyordu. Mevcut durumda 54 ülke vatandaşı, karşılıklılık ilkesi çerçevesinde Türkiye'de taşınmaz edinebilirken, bu hakka sahip olmayan 39 ülkenin vatandaşı yeni düzenlemeyi bekliyordu.
