Zemin katta mütevazı bir dairem var. Evimin emlak vergisi değeri hesaplanırken, binanın toplam değerine yüzde 6 oranında “asansör farkı” ilave ediliyor. Bunun da eklendiği değer üzerinden “emlak vergisi” hesaplanıyor.
Benim asansörle hiç bir ilgim yok. Evim zemin yani giriş katında, “Asansör vergisi” ödememek için ne yapmalıyım?
Yanıt: Maalesef yapacağınız bir şey yok. Nedenine gelince yasa böyle! Emlak vergisine esas değer hesaplanırken, binadaki dairenin asansörden yararlanıp yararlanmadığı değil, “binanın asansörlü olup olmadığı” esas alınmış. Böyle olunca, “kurunun yanında yaş da yanar” sözünde olduğu gibi, zemin kattaki daireden de sizin deyiminizle “asansör vergisi” alınmış!
Evin iskanı var ama belediye ‘arsa vergisi öde’ diyor
Evimin iskanını 2011’de aldım. Belediye’ye bildirdim. O da ne?
Belediye “Eviniz için ‘arsa vergisi’ ödeyeceksiniz” dedi. “Nasıl olur, işte iskanı” diye gösterdim ama Nuh deyip Peygamber demiyorlar! Siz ne diyorsunuz?
Yanıt: “Belediye haklı” diyorum.
Evin emlak vergisi, eve isabet eden arsa payının emlak vergisinden düşük olamaz. Belli ki sizin arsa payınız büyük.
Bu uygulama inşaatın sona erdiği tarihi izleyen dört yıl için uygulanır.
Ölene kadar mağaza benim sonra çocukların olabilir mi?
Ayda 25 bin lira kira geliri olan bir mağazayı almak üzereyim. Yaşım 73 olduğu için bir ayağım çukurda. Dünyanın bin bir türlü hali var. Tapuyu çocukların adına aldığımda; yarın kız ölürse damada, oğlan ölürse geline kalacak. Peki ben ne olacağım? Bana öyle bir çözüm önerin ki; sağ olduğum sürece kiraları ben alayım. Öldükten sonra da çocuklar alsın. Bu nasıl olur?
Yanıt: Gayrimenkulü alırken; intifa (yani yararlanma) hakkını siz alın, mülkiyeti de çocukların olsun. “Kira gelirleri” sağ olduğunuz sürece size, öldükten sonra da çocuklarınıza ait olacak.
Tapu işlemleri sırasında, gayrimenkulün değerinin 2/3’ü intifanın, 1/3’ü de mülkiyetin değeri olarak kabul edilecek.
Kira artışı ölene kadar devam eder mi?
Emekli bir denizciyim. Yıllardır da kirada oturuyorum. Kira artışlarını kontratta belirttiği gibi her yıl artırarak ödüyorum. Bu artışın bir sonu var mı? Bu kira artışı ölene kadar devam eder mi? Bu kira artışı uzun süre oturan bir kiracı için belli bir süre sonra dondurulup sonra kaldığı yerden devam eder mi?
Yanıt : Sevgili Kaptan, maalesef böyle bir yasa maddesi yok. Olay ev sahibi ile aranızdaki kiralayan ve kiracı ilişkisi. Ev sahibi kirayı artırmazsa kimse karışamaz. Yoksa yasal olarak, uzun süre kiracı olanlara tanınan özel bir hak yok.
Evini kiraya verip kirada oturan emekli
Evini kiraya verip, kirada oturan bir emekliyim. Emlak vergisi ödeyecek miyim?
Yanıt: En çok aldığımız sorulardan biri de sizin durumunuzla ilgili.
38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin I/3-(a) bölümünde ve Gelir İdaresi Başkanlığı, Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 14 Mart 2012 tarih ve 8-2011/78-358 sayılı özelgesine göre; emekli maaşı dışında başkaca geliri olmayan ve sahip olduğu tek konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturanlar, emlak vergisi ödemezler.
Boşuna vergi ödemişim şimdi ne olacak
Yurt dışında oturuyorum. Türkiye’de 2011’de 400 bin TL’ye aldığım evin yıllık 18 bin TL
kira gelirini “götürü gider” esasına göre beyan edip, gelir vergisi ödedim. Sizin yazılarınızdan öğrendim ki boşuna vergi ödemişim. Şimdi ne olacak?
Yanıt: Gerçek gider yöntemini seçmiş olsaydınız; evin satın alma bedelinin yüzde 5’ini gider olarak, yüzde 2’sini de amortisman olarak, toplam 28 bin TL düşecek ve hiç vergi ödemeyecektiniz. Götürü gider yöntemini seçenler, iki yıl bu yöntemden dönemezler. 2012 kira gelirini de bu yönteme göre beyan edip, gelir vergisi ödeyecek, 2013 yılı kira gelirinizden itibaren vergi ödemeyeceksiniz.
– Emekliyim ve bir evim var. Asgari ücretle bir işyerinde çalışıyorum. Emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?
Yanıt: Evet, çalıştığınız için emlak vergisi ödeyeceksiniz.
Bir buçuk eve muafiyet var mı?
Menemen’de 100 m2 konutum ve annemle ortak İzmir’de 55 m2 konutum var. Bu 1,5 konuttan birisi için vergi sıfır oranlı vergi var mı?
Yanıt: Maalesef yok. Kendi eviniz ve sizin deyiminizle, buçuk ev için de emlak vergisi ödeyeceksiniz.
İnşaat halinde olan, henüz kullanılamayacak durumda (kaba inşaat) ev için emlak vergisi ödenir mi?
Yanıt: Evet, arsa vergisi ödenir.
Kira geliri ve hastane harcamaları
Kira geliri nedeniyle vergi mükellefiyim. Götürü gider yöntemindeyim. Özel hastane harcamalarımı safi iradın % 10’unu geçmemek şartıyla ödeyeceğim gelir vergisinden indirmem mümkün müdür? Muhasebecim indirmek için “gerçek gidere geçmeniz lazım” diyor. Ne dersiniz?
YANIT: Gerçek gider olarak nelerin indirilebileceği Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde sıralanıyor. Özel hastane harcamaları, bu maddede yer almıyor. Aynı Kanun’un 89/2. maddesi uyarınca, beyannamede bildirilecek gelirden (bunun yüzde 10’unu aşmayacak şekilde) indirilecek. Özetle, ikinizin de bildiği doğru değil.
Amortisman yüzde kaç
Kira gelirini beyan edenler, gerçek usulde gider yönteminde, yüzde kaç amortisman düşüyorlar?
Yanıt: Gayrimenkulün satın alma bedelinin “yüzde 2’si oranında amortisman” düşebiliyorsunuz.
Şükrü Kızılot – Hürriyet
