Yanlış klima kullanımı kas tutulmasından yüz felcine hatta lejyoner hastalığına kadar birçok hastalık yaşanmasına sebep oluyor. Peki klima kullanımında nelere dikkat etmeli? Hangi sıklıkla klimanın bakımı yapılmalı? Araç içinde klima kullanımında neler yapmalı?
Günümüzde klima, yaz aylarının sıcağından ve neminden korunabilmek için hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Küresel ısınma nedeniyle sıcaklıkların her geçen yıl daha da artmasıyla klima kullanımında da artış yaşandı. Ancak mekanlarda ve araçlarda kullanılan klimaların yanlış kullanımından doğan zararları da azımsanmayacak kadar fazla. Klimanın bilinçsiz kullanımı kas ağrıları başta olmak üzere tutulmalara, enfeksiyon hastalıklarına ve alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor. Central Hospital’dan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Mübeccel Akman, “Bilinçsiz klima kullanımında çocuklar, yaşlılar, şeker hastaları ve böbrek yetmezliği olan kişiler daha çok tehlike altındadır. Çünkü bu gruptaki kişilerin vücut dirençleri klimanın havaya saçtığı bakteriler nedeniyle daha da zayıf düşebilir.” diyor.
Klima kaynaklı sağlık problemleri genellikle bilinçsiz veya aşırı kullanım sebebiyle görülür. Sıcak yaz günlerinde mekan içi ve dışındaki sıcaklık farkı ve ani hava değişimi vücut direncini düşürür. Bu durum da viral enfeksiyonların sık görülmesine sebep olur. Özellikle klima ilk çalıştırıldığı zamanlarda filtresinde biriken mikroplar havaya karışarak enfeksiyonlara neden olabilir. Enfeksiyona bağlı olarak zatürre başta olmak üzere çeşitli hastalıklar da gelişebilir. Bilinçsiz klima kullanımında çocuklar, yaşlılar, şeker hastaları ve böbrek yetmezliği olan kişiler daha çok tehlike altındadır. Çünkü bu gruptaki kişilerin vücut dirençleri klimanın havaya saçtığı bakteriler nedeniyle daha da zayıf düşebilir.
"Lejyoner" hastalığına dikkat
Lejyoner Hastalığı, “Legionella pneumophila” adlı bir bakterinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu bakteri, akciğerlere yerleşip zatürreye yol açabilir. Klimaların içerisinde oluşan nemli ortam, bu bakterinin yaşaması ve çoğalması için elverişlidir. Bu nedenle klima filtrelerinin özelliklerine göre belirli aralıklarla temizlenmesi ve değiştirilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca filtrelerin orijinal olmasına da dikkat edilmedir. Kalitesiz filtrelerin daha çok mantar, küf, virüs ve bakterileri barındırdığı unutulmamalıdır.
Kas ağrılarına ve tutulmalara dikkat
Aşırı sıcak nedeniyle terleyen kişilerin kasları gevşer, aynı anda klimanın etkisiyle karşılaşınca da şiddetli kas ağrıları ve kas tutulmaları yaşanabilir. Bu duruma hapşırma, geniz akıntısı, gözlerde sulanma-yaşarma, kuru öksürük de eklenir. Bu sebeple klimanın verdiği havanın direk olarak yüz ve vücudun diğer bölgelerine isabet etmemesi gerekir. Eğer klimanın yönü çevrildiği halde boyun ve omuz bölgesinde tutulma hissi ve ağrılar yaşanıyorsa o bölgeler bir şal ile sarılarak soğuk havanın direk temas etmesi önlenebilir.
Terliyken klimalı ortama girmeyin!
Aynı durum restoran ve alışveriş merkezi gibi kapalı mekanlar için de geçerlidir. Eğer uzun süre bu tarz ortamlarda durulması gerekiyorsa, klimanın verdiği serin havadan olabildiğince korunmak gerekir. Özellikle aşırı serin olan mekandan dışarı çıkıldığında direk sıcak havayla temas eden vücut tutulmaya ve kaslarda ağrı oluşumuna daha müsaittir. Aynı şekilde terliyken klimalı bir ortama girmek de, ani sıcaklık değişimi sebebiyle kas kasılmalarına, boyun veya bel tutulmalarına sebep olabilir. Bu yüzden fıtık problemi ve kireçlenme sorunu olan kişilerin özellikle tedbirli olmaları gerekir.
Araç içindeki klima yüz felcine yol açabilir
Araba içinde kullanılan klima da, solunum yolu hastalıklarından bronşit, sinüzit ve zatürreyi tetikleyebilir. Bunların haricinde göz ve beyin iltihabı, bademcik iltihabı, bazı kas hastalıklarına da sebep olabilir. Çok fazla yüze temas eden klima, nadiren de olsa yüz felcine yol açabilir. Bu sebeple araçta klima kullanılırken, yüz ve göğüs bölgesine serin havanın direk gelmesi önlenmeli, klima ön cama doğru yönlendirilmelidir.
Klimanın bakımı aksatılmamalı
Klima doğru kullanıldığında ve düzenli olarak bakımı yapıldığında rahatlıkla kullanılabilir. Alınacak bazı önlemlerle oluşabilecek hastalıklarından da korunmuş olunur. Öncelikle klima içindeki filtreler bakterilere karşı koruyucu özellikte olanlardan seçilmelidir. Klimanın en uygun serinletme ısı seviyesi ise 18 derecedir. Klimanın ayarı yapılırken aniden en soğuk konuma getirilmemeli, yavaş yavaş belirli zaman aralıklarıyla ve vücudun ısı değişikliğine göre ortam soğutulmalıdır.
Klima çalışırken pencerenizi aralayın
Klima çalışırken ortamdaki pencerelerden biri az da olsa aralanabilir. Sıcak-soğuk hava değişimini sağlamak için klimalı mekanı sık sık havalandırmak da fayda sağlar. Klimanın açık olduğu ortamlarda uyumak oldukça tehlikelidir. Odalar yatmadan önce klima ile serinletilmeli ve sonrasında mutlaka kapatılmalıdır. Ayrıca klimalı ortamlarda sigara içilmesi de oldukça zararlıdır.
Klima çarpması yaşandıysa hemen hekime görünün
Klima çarpması sonucu rahatsızlık yaşayan kişiler hemen konusunda uzman bir hekime başvurmalıdır. Ardından şikayetleri ortadan kaldıracak ilaç tedavisine başlanmalıdır. Klima nedeniyle ortaya çıkan zatürre tedavisinde ise 15-20 gün süresince hastaya antibiyotik verilir. Uygun doz ve sürede kullanıldığında hasta tamamen iyileşir. Ayrıca klimanın ortamdaki nem oranını azaltması kronik bronşit hastası olan kişilerin balgamlarını dışarı atmalarını da zorlaştırır. Bu sebeple kronik bronşit hastalarında öksürük, nefes darlığı gibi şikayetler daha sık görülür. Klima çarpması sonucu öksürük, ateş, yorgunluk gibi bulgular görülüyorsa grip ile karıştırılmamalı, zatürre başlangıcı olabileceğinden hemen bir göğüs hastalıkları uzmanından yardım alınmalıdır.
