Ekim ayında başlayacak olan Kentsel dönüşümde süreç hızla ilerlerken, bir yandan da riskli binaların yıkım işlemi ve yıkım maliyetleri merak konusu oldu.
Türkiye’de henüz amatör olan yıkım sektörü ise dönüşümle birlikte profesyonelleşme sürecine girdi. Bu kapsamda bir yandan yıkım yönetmeliği çalışmaları tamamlanırken, asıl önemli adım ise Yıkım Müteahhitleri Derneği’nin kurulmasıyla atıldı. Türkiye’deki yıkım firmalarının yetersiz olduğunu belirten Yıkım Müteahhitleri Derneği Başkanı Mehmet Ali Bulut da, “Türkiye’de yıkım sektörü çok yeni. Özellikle 2000’li yıllardan sonra ivme kazandı. Daha önce profesyonel yıkımlar yapılmıyordu fakat dönüşüm bu süreci hızlandırdı” dedi.
Kentsel dönüşümle birlikte yıkım sektörünün çok fazla ön plana çıktığını ifade eden Bulut, yapılan tahminlere göre Türkiye’de 2 ile 7 milyon arasında konutun yıkılmasının beklendiğini vurgulayarak, “Fakat sektör bunun için hazır değil. Yeterli sayıda yıkım firması ve eğitimli teknik eleman yok. Elimizde bulunan makinelerle 7 milyonluk konut stoğunun yıkım süreci 20- 30 yılı bulur” diye konuştu.
Aynı zamanda MTKA İnşaat Yıkım ve Enkaz Kaldırma firmasının Genel Müdürü olan Bulut,Japonya’dan ithal ettikleri Uzun Erişimli Yıkım Makinesi ile bir binayı bir günde yıkabildiklerini, 5-6 günde ise enkazı kaldırabileceklerini söyledi.
Yıkım metodu belirlenir
Binaların nasıl yıkılacağıyla ilgili detayları açıklayan Bulut, şunlar söyledi:
“Binası riskli bulunan kişi istediği firmaya başvurabilir. Sonra mühendisler inceleme yapar ve yıkım metodu belirlenir. Ayrıca binadan çıkması tahmin edilen geri dönüşüm bedeli de hesaplanır ve yıkım bedeli ona göre belirlenir. Yıkım yapım işi gibi değildir. Çünkü yapımda her şey bellidir. Yıkımda ise, firma bir geri dönüşüm maliyeti elde eder ve yıkım maliyetinin bir kısmını amorti eder. Fakat binayı yıkmadan bu maliyet hesaplanamaz.”
6 katlı bir binanın ortalama yıkım maliyetinin 20 bin lirayı bulduğunu belirten Bulut, “6 katlı ve her katında 2 daire olan 1000 metrekarelik bir binanın makinelerle yıkımı 10 bin lirayı bulur. Fakat yıkımdan sonra enkaz kaldırma süreci daha çetrefillidir. Bunun için de ayrıca 20 bin liralık bir bedel ödenmesi gerekir” dedi.
Bedava bile yıkılabilir
Mehmet Ali Bulut, binalardan çıkan geri dönüşümü olan malzemelere de vurgu yaparak, “Bir binayı içindeki malzemeler karşılığında bedava bile yıkabiliriz. Bu binanın içindeki malzemeye bağlıdır. Fakat 1000 metrekarelik bir binadan normalde yaklaşık 10 bin lira değerinde geri dönüşüm malzemesi çıkar. Biz de bu bedeli yıkım masrafından düşeriz” bilgisini verdi.
Bakanlık yönetmelik hazırladı
Dönüşüm sürecinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın desteğiyle Yıkım Müteahhitleri Derneği’nin kurulduğunu aktaran Bulut, “Bu kadar binayı yıkacak yıkım firması yok ama olacaktır. Bu yüzden de dernek kurduk. Profesyonel bir şekilde işlesin istiyoruz. Bu sektörde yeterince gelişmiş teknik personel yok. Dernek gerekirse eğitim verecek, denetim sağlayacak hatta sertifikasyon verebilecek” dedi.
Yıkım yönetmeliği çalışmalarının da başladığını aktaran Bulut, “Daha önce yıkım nasıl isteniyorsa öyle yapılıyordu. Yönetmeliğimiz yoktu. Şimdi ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Yıkım Yönetmeliği hazırlandı ve Bakanlar Kuruku’nda bekliyor” diye konuştu.
Dinamit maliyetleri arttırıyor
Kentsel dönüşüm sürecinde tek tek binaların dışında riskli alanlarda toplu yıkımların da olacağını vurgulayan Bulut, şunları söyledi:
“Çıkacak olan yönetmelikle birlikte dinamitli yıkım yapılabilecek. Özellikle ada bazında yıkımlarda bu yöntem kullanılabilir. Fakat Türkiye’de bu metodu uygulayabilecek firma yok. Zaten dünyada da 10-15 firma dinamitli yıkım yapabiliyor. Bu yüzden, dinamitli yıkım dışarıdan gelen danışman firmalar aracılığıyla yapılacak ve bu maliyeti oldukça artırır. Örneğin 5 katlı 1500 metrekarelik etrafı müsait olan 20 bina 2 ile 3 milyon lira civarında bir maliyetle yıkılabilir. Ancak Türk sermayeli şirketler kurabilirsek dinamitli yıkımı bile geri dönüşüm maliyetine yapabiliriz.”
Dinamitli yıkım öncesinde belirli hesaplar yapıldığına değinen Bulut, “Binada patlayıcıların nerelere yerleştirileceği, hangi açılarla konacağı, kaç adet patlayıcı kullanılacağı belirlenir.
Bu süreç 1 ay sürse de yıkımda bina 15-20 saniyede çöker” dedi.
Haber : Hülya Çaylak Milliyet
