Türkiye'nin gündeminde önemli yer bulan ve sosyal boyutuyla da dikkat çeken Kentsel dönüşüm sadece yeni binalar inşa etmiyor aynı zamanda sosyal sorumluluk odaklı fayda ve maliyet de oluşturuyor. RE/MAX Türkiye Pazarlama ve Operasyon Direktörü Gökhan Karahan kentsel dönüşümün bu bağlamda yaşam kalitesini de beraberinde getirmesi gerektiğini belirtiyor. Kentsel dönüşüme olan talebin her geçen gün arttığını söyleyen Karahan, “Karar verdikten sonra ne yapılmalı, nerden başlanmalı, neler gerekli?” sorularını “kesinlikle bilinçlenmeli ve bilgilenmelisiniz” diyerek yanıtlıyor.
Ocak 2013'te ayda 50 bina kentsel dönüşümden yararlanırken, bu rakam Ocak 2014'te bin 500 bina seviyesine ulaştı. Türkiye çapında bakıldığında ise toplam 20 bin bina kentsel dönüşüm sistemine giriş yaptı. Her bir binanın ortalama 10 daireden oluştuğunu varsayarsak, toplamda 200 bin ailenin projeden yararlandığını öngörebiliriz. Bu rakamın yaklaşık dörtte üçünü ise İstanbul bölgesi oluşturuyor.
Kentsel dönüşüm yasası, afet yasası çerçevesinde deprem için riskli alanları kapsıyor. Bu anlamda, yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları 1. derece deprem bölgesinde kalan illerden başladı. İstanbul'un dışında yine birinci derece deprem kuşağında olan Kocaeli, Bursa, Yalova, İzmir, Diyarbakır, Hatay, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Çanakkale, Denizli, Düzce, Manisa ve Muğla da dönüşüm listesinin ilk sıralarında yer alıyor.
İstanbul çapında kentsel dönüşüm projeleri ile ilgili en fazla talep ise sırasıyla Kadıköy, Esenyurt ve Küçükçekmece ilçelerinde yaşanıyor.
Son gelişmeler ışığında, Türkiye'nin kentsel gelişme alanlarının üç boyutlu güncel verileri elde etmek için 'Ortofoto Projesi' isimli fotoğraf temelli bir çalışma başlatıldı ve ülkenin bina envanteri de bu sayede çıkarılacak. Havadan görüntü alabilen özel kameralara sahip uçaklar, Türkiye'nin tüm il, ilçe ve büyük beldelerinde, bütün mühendislik çalışmalarına hassas veri sağlamak üzere havalanacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) ile gerçekleştirilen "Ortofoto Projesi"nin portalı üzerinden parsel sorgulama, riskli yapı sorgulama, plan sorgulama gibi verilere vatandaş da erişebilecek.
Kentsel dönüşüm hakkında daha detaylı bilgiye İstanbul Kentsel Dönüşüm Derneği'nin hazırladığı el kitabı sayesinde ulaşılabilir. El kitabı e-kitap olarak telefona veya bilgisayara www.kentseldonusumelkitabi.com adresinden ücretsiz indirilebilir.
Kentsel dönüşüm hakkında ayrıca ALO181 Çevre ve Şehircilik Hattı'ndan bilgi alınabilir.
Ülkenin kentsel dönüşüm gündemine bakacak olursak;
ANKARA: Şentepe, kentsel dönüşüm çalışmaları ve ilk etabı tamamlanan teleferik projesi ile birlikte yükselen bir trend gösteriyor. Başlayan projeler ve Ankapark projesinin de bitmesiyle bölge çok farklı bir hal alacak.
GAZİANTEP: Şahinbey ilçesi kentsel dönüşüm ve yeni konut çalışmalarıyla kabuğunu kırıyor. Perilikaya, Serinevler, Yazıcık, Etiler ve Düztepe mahallerinde devam eden kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilçe yeni konutlara kavuşuyor. Yeni imara açılan Akkent ve Mavikent bölgelerinde ise nitelikli konutlar yükseliyor. Yapılan konutlara rağmen ihtiyacın devam ettiği ilçede ise yeni hedef, Yeşilvadi'nin çevresinde belediye ve özel sektör tarafından toplam 35 bin yeni konut yapılması.
İSTANBUL / FİKİRTEPE: Fikirtepe'de ise kentsel dönüşümde yaşanan sorununda ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önemli bir adım attı. Dönüşüm projelerinde inşaata başlamak için 3'te 2'lik hak sahibiyle anlaşma yeterli gibi görünse de, 3'te 1'lik hak sahiplerinin anlaşmaması süreci uzatıyordu. Bakanlık, anlaşma sağlamayan hak sahipleri ve şirketlere tebligat gönderdi. İnşaat sahipleriyle anlaşamayan hak sahipleri 15 gün içinde anlaşmazsa acele kamulaştırma işlemi yapılacak.
İZMİR: İzmir Büyükşehir Belediyesinin, altı ayrı bölgede 306 hektar alanı kapsayan kentsel dönüşüm çalışması bulunuyor. Kadifekale, Yeşildere ve Gürçeşme bölgelerinde kentsel dönüşüm gerçekleştirdi. Buralarda ağaçlandırma çalışmaları başladı.
Kentsel dönüşüm süreci, her yönüyle çok zorlu bir süreç olarak karşımıza çıkıyor. Uzlaşmaların sağlanması, yapı sektörün katkıları ile bilinçli kararlar ve tercihlerle avantajlarından faydalanmak mümkün.
