Yeni Afet Sigortaları Kanunu'nun 18 Ağustos'ta yürürlüğe girmesi ile birlikte zorunlu deprem sigortasında da yeni dönem başlıyor. 17 Ağustos 1999'da meydana gelen, çok büyük can ve mal kayıplanna neden olan Marmara Depreminde, 380 bine yakın konut ve işyeri hasar görmüş, 134 bine yakın da bina çökmüştü. Depremin ekonomik maliyeti de 17 milyar dolan geçmişti. Marmara Depremi'nin hemen ardından; depremlerin, yarattığı kaybın sigorta sistemi aracılığı ile azaltılması amacıyla Doğal Afet Sigortalan Kurumu (DASK) kuruldu ve 2000 yılında da zorunlu deprem sigortası uygulamasına geçildi. Aradan geçen 12 yılda da sigortalanabilir toplam 16 milyon konuttan 4 milyona yakım zorunlu deprem sigortası yaptırdı. Marmara Depremi'nin 13'üncü yıldönümünde ise, 18 Ağustos'ta uygulamaya giren yeni Afet Sigortaları Kanunu ile birlikte zorunlu deprem sigortasında da değişikliklere gidildi. Bu çerçevede, bugüne kadar sadece tapu işlemlerinde aranan zorunlu deprem sigortası, 18 Ağustos tarihinden itibaren artık; yeni su ve elektrik aboneliklerinde de zorunlu olarak istenecek. Hem mevcut konutlarda abone değişikliği olması durumunda, hem de yeni konutlarda elektrik ve su abonelikleri için; konutun, zorunlu deprem sigortasının yapılmış olması gerekiyor.
Sigorta sonrası elektrik ve su
Bu konuda denetimi de su ve elektrik ile ilgili kurum ve kuruluşlar yapacak. Daha açık bir anlatımla, 18 Ağustos'tan itibaren zorunlu deprem sigortası olmayan konutlar, yeni elektrik ve su aboneliği işlemlerini yapamayacak… Önce sigorta yaptırılacak, sonra elektrik ya da su bağlatılacak. DASK ile elektronik veri paylaşımım gerçekleştiren kurumlarda, abonelik işlemleri sırasındaki poliçe kontrolü ise sigortası bulunan ev sahiplerine yeni işlem yükü doğurmadan, DASK ve ilgili kurumlar tarafından elektronik ortamda, gerçek zamanlı bilgi paylaşımı ile yapılabilecek. Öte yandan, yeni uygulama çerçevesinde de artık bankalardan konut kredisi alınırken zorunlu deprem sigortasının yapılıp, yapılmadığı da kontrol edilecek. Yeni Afet Sigortaları Yasası ile zorunlu deprem sigortası yaptıran konutlann değeri eğer DASK'ın verdiği sigorta teminatından yüksekse, bu teminatın üzeri için özel sigorta şirketlerinden deprem teminatı alınabilecek… Tabi, zorunlu deprem sigortası yapılmış olması kaydıyla.
Zorunlu deprem sigortasmdaki yenilikler kapsamında depremin yolaçtığı dev dalgalar yani, tsunami riskinin de sigorta kapsamında olduğu Afet Sigortaları Yasası ile açık bir şekilde düzenlendi.
Sigortalı bilgilendirilecek
Bu arada Doğal Afet Sigortaları Kurumu Çalışma Esasları Yönetmeliği de 15 Ağustos Çarşamba günkü Resmi Gazetede yayınlandı. Buna göre zorunlu deprem sigortasını düzenleyen sigorta şirketleri, sigortanın bitiş tarihinden önce elektronik posta, SMS ya da çağn merkezi aracılığı ile poliçenin süresinin dolacağım sigortalılara hatırlatacak. Zorunlu deprem sigortası kapsamında getirilen yeniliklerden biri de; kat malikleri oluşturulmuş binalarda, kat maliklerinin deprem sigortasını yaptırma ve her yıl yenileme zorunluluğunun, kat malikleri kurulu toplantısında hatırlatılması… Bu çerçevede zorunlu deprem sigortasının bina yöntemince yaptırılmasına da karar verilebilecek. 18 Ağustos'ta Afet Sigortalan Kanunu çerçevesinde uygulamaya girecek yeni düzenlemelerden biri de Doğal Afet Sigortaları Kurumu'na yönelik… Bu çerçevede DASK'm faaliyet alanı diğer doğal afetleri içerecek şekilde genişletildi. Sigorta şirketlerince teminat verilememesi durumunda sel, yer kayması, fırtına ve benzeri doğal afetler için, kamu yaran açısından gerek görülmesi halinde, DASK tarafından teminatı verilebilecek. Amaç; doğal afet riskleri bakımından sigorta piyasasında yaşanabilecek boşlukları DASK'm doldurması ve kişilerin sigortasız kalmasının önüne geçilmesi. Özetle, 18 Ağustos'ta uygulamaya giren yeni yasa ile zorunlu deprem sigortası, konut kredisinden tapu işlemlerine elektrik ve su aboneliğinden deprem güvencesine, eve hayat veren tüm unsurları kapsayan bir ürün haline gelecek. Yeni yasa ile yapılan düzenlemeler, zorunlu deprem sigortasının değerini artırırken, deprem hasarlarının karşılanmasında sigorta seçeneğini geliştirmek adına da çok önemli bir adım olacak. Bu çerçevede, bundan sonraki dönemde zorunlu deprem sigortasının yaptınlmasmda ve deprem bilmemin gelişmesinde çok daha hızlı gelişmeler bekleniyor.
Neler değişecek?
- Tapu işlemlerinin dışında artık, yeni su ve elektrik aboneliklerinde de zorunlu deprem sigortası yaptırmak mecburî olacak.
- Bankalardan konut kredisi alınırken zorunlu deprem sigortası kontrol edilecek.
- Zorunlu deprem sigortası yaptıran konutların değeri DASK'ın verdiği teminattan yüksekse, özel sigorta şirketlerinde» deprem teminatı aiınabilınecek.
- Zorunlu deprem sigortası internet üzerinden ya da telefonla yaptırılabilecek.
-
dask,gerek görülmesi halinde diğer doğal afetlere karsı da sigorta teminatı verebilecek.
4 milyon konut sigortalandı 136 milyon TL hasar ödendi
Zorunlu deprem sigortası uygulaması başladığından bu yana geçen 12 yılda sigortalanabilir toplam 16 milyon konuttan, 4 milyona yakını depreme karşısi gortalandı. Böylece tüm konutların yüzde 24'üsigortalanmış oldu. En yüksek sigortalılık oranına sahip bölge ise, Marmara Bölgesi oldu. Marmara'daki sigortalanabilir 5,5 milyon konuttan 1,7 milyonu deprem sigortası yaptırdı. Sigortalılık oranı en düşük bölge ise Güney Doğu Anadolu Bölgesi oldu. Güney Doğu'da sigortalanabilir 927 bin konuttan sadece 124 bini sigorta yaptırdı. DASK'ın hedefi 5 yıl içinde sigortalı konut sayısını10 milyona çıkarmak. DASK, Van depreminde 8 bin 300 konuta 106 milyon TL hasar öderken, kuruluşundan bu yana toplam 136 milyon TL tazminat ödedi.
