“Pazarımız dünyadır” ilkesi ile hareket eden Türkiye cam sektörü, sadece ülkedeki mimarların değil, 150 ülkenin mimarlarının ihtiyaçlarını karşılıyor. Camın yapılarda enerji tasarrufu, emniyet ve güvenlik, gürültü kontrolü, dekorasyon sağladığını kaydeden Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri (OAİB) yetkilileri, sektöre ilişkin şu bilgileri verdi.
Cam sektörüne ilişkin genel bilgi verir misiniz? Sektörde üretim, tüketim, sektörün milli gelir içindeki payı nedir?
Türkiye cam sektörü, son 10 yılda üretimini yaklaşık yüzde 140 oranında artırarak dünya cam sektöründe etkin konuma gelmiştir. Yurtiçi üretim kapasitesinin yüzde 50’si düzcam, yüzde 32’si cam ambalaj, yüzde 16’sı cam ev eşyası, yüzde 2’lik kısmı ise cam elyaftan oluşmaktadır. Türkiye ve çevre ülkelerdeki yatırımlarla üretim kapasitesi 4 milyon tonu aşan sektör, camın ana sahalarındaki büyüklükleri ile dünyanın ve Avrupa’nın ilk 10’u arasında yer almayı başarmaktadır. Türkiye cam sektörü yaklaşık 2,3 milyar USD üretim değeri ile Türkiye ekonomisinin binde 3’ünü üretmekte ve yaklaşık 20 bin kişiye istihdam sağlamaktadır.
Sektörün geldiği noktayı Batı ülkeleri ile kıyaslar mısınız?
Türk cam sanayisinin en büyük üretici firmaları, ülke gereksinimlerini karşılamanın yanı sıra “Pazarımız dünyadır” ilkesi ile dünya pazarlarında faaliyetlerini güçlü ve iddialı bir şekilde çeşitlendirerek sürdürmekte, ürünlerini 150 ülkeye ulaştırmaktadır. Dünyadaki yeri, farklı sıralama kriterlerine göre üçüncülük ile yedincilik arasında değişen Türk cam sektörü, ulaştığı ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleri ile iş kolunda dünyanın en seçkin üretici ülkeleri arasında yer almaktadır. Türk cam sektörü üretim kapasitesi olarak cam ev eşyasında dünya 3., cam ambalajda dünya 5., düzcamda dünya 6. ve cam elyafta dünya 12. konumunda bulunmaktadır.
Sektörde ihracat ve ithalat gelişmelerine değinir misiniz? İhracatın artırılması için neler yapılabilir?
2013 yılında Türkiye genelinde cam sektörü ihracatı miktar bazında 576 milyon ton ve değer bazında ise 816 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Sektör ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 0,3 ve değer bazında yüzde 1,4 artmıştır. En fazla ihracat yapılan ülkeler Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa ve Irak olmuştur. 2014 yılı Ocak-Haziran döneminde ise cam sektöründe 313 bin ton ve 456 milyon USD ihracat gerçekleştirilmiştir. Sektör ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre miktar bazında yüzde 10 ve değer bazında yüzde 14 artmıştır. En fazla ihracat yapılan ülkeler Almanya, İtalya, İngiltere, Irak ve Fransa olmuştur.
Yapılarda cam kullanımına ilişkin bilgi verir misiniz? Cam, inşaatta hangi amaçlarla kullanılmaktadır?
İnsanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar insanoğlunun ihtiyaçları çok da fazla değişmemiştir. Tehlikelerden, soğuktan, sıcaktan korunmak için yapılar inşa edilmiş, tarih boyunca da yapı elemanlarını maksimum oranda koruma sağlamaya odaklanarak geliştirmeye çalışılmıştır. Cam da bu tarihsel gelişimde, sadece iç mekân ile dış mekânı ayıran bir yapı malzemesi olmaktan çıkmış, bugün geldiği noktada; Enerji tasarrufu (ısı yalıtımı+güneş kontrolü), emniyet ve güvenlik, gürültü kontrolü, dekorasyon gibi çok önemli fonksiyonları da sağlayabilen en önemli yapı malzemelerinden biri olmuştur. Cam, mimarlar tarafından 20. yüzyıl başlarında küçük pencerelerden alınıp modern bir yapı malzemesi olarak cephelerin bütününe taşınmıştır. Taşıyıcı sisteme fazla yük bindirmeyen; kullanılabilir alandan yer çalmayan; dayanıklı ve kolay temizlenen cam, 20. yüzyılın sonunda diğer cephe elemanlarıyla ısı ve güneş kontrolü, gürültü kontrolü, emniyet ve güvenlik ölçütlerinde kıyaslanabilir bir konuma gelmiştir.
Camla mimaride dıştan içe okunabilen şeffaf tasarımlar
Camın cephede kullanımına ilişkin bilgi verir misiniz? Cephede cam k
ullanımının avantajları nelerdir?
Cam; sağlamlık, dayanıklılık, yalıtkanlık gibi yararlarının yanı sıra, günümüzde işlevsel olarak köklü bir değişime uğramış ve geçmişte bina cephesinde yer bırakılan açıklıkları kaplayarak içeriyi yağmur, kar, rüzgâr ve tozdan koruyan basit pencere camı iken artık dışarı ile içeri arasındaki her türlü ilişkiyi dengeleyen ve düzenleyen bir yapı kabuğuna dönüşmüştür. Camın bu yükselişinin arkasında başta cam işleme tekniklerinin (kaplama, temperleme, laminasyon ve Isıcamlama) payı çok büyüktür. Doğru tasarımlarla cam artık taş, tuğla, beton, metal ve diğer endüstriyel malzemelerle yarışarak eşdeğer veya daha üstün performanslar sunabilen bir üründür. Son dönemde özellikle sıkışık kent konutlarında yaşayan insanların aydınlık ve ferahlık özlemi; diğer yandan da mimarlıktaki doğallığa dönüş ve ekolojik yapı kavramlarıyla destekli “dıştan içe okunabilen” şeffaf tasarımlar, başka bir mimari trend olarak ön plana çıkmıştır.
Camın enerji tasarrufundaki yeri nedir?
Ülkemizde enerji kaynakları yeterli olmayıp, enerjinin yüzde 71’i ithal edilmektedir. Kullanılan toplam enerjinin üçte biri ise binalarda tüketilmektedir. Binalardaki ısı kayıplarının yüzde 30-40’ı pencerelerden gerçekleşmektedir. Pencerelerde cam alanı doğrama alanına göre daha fazladır. Bu nedenle binalarda doğru cam kullanımı ile daha fazla enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Ülkemizdeki mevcut konut stokunun yüzde 50’sinin pencerelerinde çift cam ve yaklaşık yüzde 47’sinde de tek cam kullanıldığı bilinmektedir. Bununla birlikte tek cam veya standart çiftcam kullanımı nedeni ile her yıl doğaya 27,5 milyon ağaç borçlanmaktayız. Başka bir deyişle tek cam veya standart çift camın neden olduğu CO2 salınımını 27,5 milyon adet ağaç filtrelemek için çalışmaktadır.
Temperli ve lamine camlar, cephelere güvenli saydamlık katıyor
Cam cepheyi, kalite ve güvenlik açısından diğer malzemelerle kıyaslar mısınız? Ne durumlarda cephelerde cam kullanılmalıdır?
Mimaride camdan beklentilerin artmasıyla hem konutlarda ve hem de ticari binalarda cam yüzey alanları genişlemiş ve yere kadar camlama kullanımı artmıştır. Bu doğrultuda camda emniyet ve güvenlik ihtiyacı da ön plana çıkmıştır. Cama uygulanan ikincil işlemler ile cama emniyet ve güvenlik özellikleri kazandırılmakta, kırılma sonucunda oluşabilecek yaralanma riskleri azaltılırken dışardan gelecek darbe ve saldırılara karşı can ve malın korunmasına katkı sağlanmaktadır. Camda emniyet kavramı, kişilerin türlü nedenlerle cama çarpıp, camın kırılması sonucunda ortaya çıkabilecek risklerin giderilmesini içerir. Yaşam alanlarında kullanılan camların, cam kırılmalarının neden olabileceği yaralanmaları önlemek için temperli veya laminasyonlu olması gerekmektedir. Temperli camlar standart cama göre darbelere karşı yaklaşık 5 kat daha dayanıklı olmasının yanı sıra, kırıldığı zaman küçük ve keskin olmayan parçalara ayrılarak yaralanma riskini azaltır. Camda güvenlik kavramı ise, dışarıdan gelecek saldırılara karşı can ve malın korunmasını içerir.
• Yerden 80 cm’e kadar olan camlamalarda,
• Yerden tavana kadar kesintisiz devam eden camlamalarda,
• Doğramalı cam kapılarda ve cam kapıların yan doğramaları içindeki camlamalarda,
• Baş üstü camlamalarında, güvenlik için lamine cam kullanımı uygun bir çözümdür.
Lamine cam, kırıldığında dağılmaz
Lamine camlar; iki veya daha fazla cam plakanın özel bağlayıcı polivinil butiral (PVB) tabakalar yardımıyla ısı ve basınç altında birleştirilmesi ile oluşturulur. Kırıldığında dağılmaz. Lamine camlar taş ve sopa gibi araçlarla yapılan saldırı ve hırsızlık girişimlerinde; içeri girişleri, PVB, cam kalınlığı ve dış etkinin büyüklüğüne göre önler/zorlaştırır veya geciktirir. Hazırlıklı olunacak saldırının türüne göre cam ve PVB kalınlığı tespit edilir.
Cam sektörünün sorunları ve sizin çözüm önerileriniz nelerdir?
Cam sektörü sermaye ve enerji yoğun, aynı zamanda yüksek kapasite ile çalışma zorunluluğu olan bir sektördür. Sektörün başlıca sorunları şunlardır:
• Yüksek enerji fiyatları,
• Ölçek ekonomisi gereği tam kapasite ve kesintisiz üretim zorunluluğu,
• Ar-Ge faaliyetlerine ayrılan kaynakların yetersizliği,
• Sürekli büyüme ve modernizasyon yatırımları gerekliliği nedeniyle artan üretim ve yatırım maliyetleri,
• Yüksek navlun giderleri,
• İstihdam üzerindeki yüksek vergi ve primler nedeniyle ortaya çıkan yüksek işçilik maliyetleri,
• Yüksek kredi maliyetleri,
• Çin, Doğu Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinden yapılan ucuz ve düşük kaliteli ürün ithalatı.
2014 ihracat hedefi 1,2 milyar dolar
Cam sektörü 2013 yılını nasıl geçirdi? 2014 yılına ilişkin öngörüleriniz nelerdir?
Son yıllarda yaşanan küresel ekonomik krizler, tüm sektörlerde olduğu gibi cam sektöründe de talebin yavaşlamasına neden olmuştur. Avrupa’da devam eden durgunluk, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da ekonomik durgunluğa ilave olarak politik istikrarsızlığın olumsuz etkisi pazara yansımış, Rusya pazarında ise kısmi hareketlilik yaşanmıştır. Bununla birlikte cam sektöründe yatırımların yerel pazarlarda yapılması ağırlık kazandığı için Türkiye’den ihracatın orta – uzun dönemde azalması gündeme gelecektir. 2013 yılından itibaren toparlanmaya başlayan sektör ihracatı; 2014 yılı ilk yarısında geçen yıla oranla yüzde 14 artmıştır. Cam sektörünün 2014 yılı ihracat hedefi 1,2 milyar USD, 2023 ihracat hedefi ise 2,5 milyar USD’dir. Önümüzdeki 10 yılda, cam sektörünün ihracatını yılda ortalama yüzde 9 artırması ile hedefe ulaşması mümkündür.
Toki Haber(özel)
