Üst üste yaşanan ölümlü iş kazalarının önlenmesi için hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Öngören Torba Yasa Tasarısına ilişkin Meclis alt komisyon çalışmaları tamamlandı. Tasarının birçok maddesinde değişiklik yapılırken, verilen önergelerle torbaya yeni maddeler eklendi. Bunlar içinde en dikkat çekici olanlardan biri de iş yerinde iş güvenliği önlemlerine uymayan çalışanları ilgilendiriyor.
Üç kez yazılı olarak uyarılacak
Tasarının ilgili maddesi verilen önergeyle değiştirildi. Buna göre "İş sözleşmesi ile çalışanlar kişisel koruyucu donanım kullanmaması, makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale getirmesi, iş ile ilgili güvenlik kurallarına uymaması hususlarından dolayı ayrı ayrı üç defa yazılı olarak uyarılmasının ardından patron tarafından 'haklı gerekçeyle' işten atılabilecek. Bu durumda işveren, işçiye kıdem, ihbar tazminatlarını ödemeyecek. İşçi, İşsizlik Sigortası Fonuna başvurup 'işsizlik maaşı' da alamayacak.
Özellikle inşaatlarda baretini, iskelelerde kemerini takmayan; kimyasal nitelikli iş yerlerinde maskesini, eldivenini; gürültülü işlerde ses kesici kulaklığını; kaynak işlerinde gözlüğünü; yanmalı işlerde koruyucu ayakkabı, eldiven gibi donanımları kullanmayan işçilere işveren üç kez yazılı uyarıda bulunacak.
Asansörün güvenliğini bozan işten atılacak
Torunlar İnşaatta yaşanan asansör kazası sonrası asansörün fazla yük halinde verdiği uyarının devre dışı bırakıldığı ortaya çıkmıştı. İşte bunun gibi makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale getiren çalışanlar da üç yazılı uyarının ardından işten atılacak. Tazminat da alamayacak işsizlik maaşı da.
İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları belirleyip, yazılı olarak işverene bildirecek. Bu eksikliklerin acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri hayati tehlike arz etmesine rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmanması halinde bu durum iş yeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca Çalışma Bakanlığına bildirilecek. İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bu bildirimi çalışanların görebileceği bir yere de asacak.
Patron, bu kişileri uyarılarından dolayı işten atamayacak. Atarsa bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere tazminat ödeyecek. İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı haksız bildirimde bulunursa ve bu mahkeme kararıyla tespit edilirse belgesi 6 ay süreyle askıya alınacak.
Patronun ihale yasağı, kusuruyla orantılı olacak
Başbakan Davutoğlu'nun, "Ölümlü iş kazası meydana gelen patron kamu ihalelerine giremeyecek" açıklamasından sonra tasarıya 2 yıla kadar kamu ihalelerine katılma yasağı hükmü eklendi. Ancak bu hüküm Ak Partili milletvekillerinin verdiği öneriyle değiştirildi. Buna göre ölümlü iş kazası meydana gelen iş yerinde kusuru yargı kararıyla tespit edilen iş veren, mahkeme tarafından 'kusuru oranında' 2 yıla kadar süreyle kamu ihalelerine katılamayacak.
Soma'da 301 madencinin, İstanbul rezidans inşaatı asansöründe 10 işçinin, Ermenek'te 18 madencinin hayatını kaybetmesinin ardından hazırlanan yeni torba yasa tasarısının 'iş yerinde ölüm olmayan patrona verilecek teşvikin maddesinin kapsamı genişletildi.
Tasarının dünkü görüşmelerinde Ak Partili milletvekillerinin önergesi ile 3 yıl süreyle iş yerinde 'ölümlü iş kazası' olmayan iş yerlerine verilecek teşvikten; daha önce iş yerinde ölümlü kaza yaşanan işverenler de gerekli koşulları yerine getirerek, talep etmeleri halinde yararlanabilecek.
Böylece, Soma Holding, Torunlar Holding ve Has Şekerler gibi şirketlerde 3 yıl süreyle ölümlü iş kazası olmaz ise, talep etmeleri halinde, işsizlik sigortası işveren payını yüzde 3 yerine yüzde 1 olarak ödeyecekler.
Alt komisyon görüşmeleri tamamlanan torba yasa tasarısının önümüzdeki hafta TBMM Sağlık Komisyonu'nda görüşülmesi, ardından da Genel Kurul'a gönderilerek, bu dönem yasalaşması öngörülüyor.
