Bilinçsiz ilaç kullanımının da önemli etkisiyle birlikte yılda 2 milyar kutu ilaç tüketir geldik.Mersin Halk Sağlığı Müdürü Dr. Aytekin Kemik, Türkiye’de yıllık tüketilen ilaç miktarı 2002 yılında 700 milyon kutu iken, bugün bu rakamın 2 milyar kutuya çıktığına dikkat çekerek, “Dünyada tüketilen ilaçların yüzde 50'si uygunsuz şekilde kullanılmaktadır. Doğru kullanılmayan her ilaç zehirdir. Geleceğinizi karartmayın” dedi.
Mersin Halk Sağlığı Müdürü Dr. Kemik, yaptığı yazılı açıklamada, ilaç kullanımı konusunda uyarılarda bulunarak, akılcı ilaç kullanımı konusunda önerilerde bulundu. Tüm dünyada ve Türkiye’de akılcı olmayan ilaç kullanımları sonucu hem insan sağlığını tehdit eden olumsuz sonuçlar doğduğunu hem de ülkelerin ciddi anlamda mali kayıpları olduğunu belirten Dr. Kemik, dünyada tüketilen ilaçların yüzde 50'sinin uygunsuz şekilde kullanıldığına işaret etti. Akılcı ilaç kullanımının, kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilaca, uygun süre ve dozda, en düşük maliyette ulaşabilmeleri olduğunu dile getiren Dr. Kemik, “Doktor tavsiyesi ve eczacı danışmanlığında alınan ilaç, insan sağlığı için ne kadar faydalıysa, bilinçsizce kullanılan ilaç da insan sağlığına o derecede zarar verebilmektedir. Doğru kullanılmayan her ilaç zehirdir. Geleceğinizi karartmayın” uyarısında bulundu.
Türkiye'de yılda 2 milyar kutu ilaç tüketiyoruz
Türkiye’de yıllık tüketilen ilaç miktarına da dikkat çeken Kemik, “Ülkemizde yıllık 2 milyar kutu ilaç tüketiyoruz. 2002'de bu rakam 700 milyon kutuyken bugün 2 milyara yaklaşan bir kutu sayısı var. Kullanılan ilaçların yüzde 75’ini yerli ilaçlar oluşturmaktadır ve kişi başına ilaç tüketimi 25 kutuyu bulmuştur. Ülkemizde 2013 yılında toplam reçetelerin yüzde 33,95'i antibiyotik içermektedir. Toplam ilaç maliyetinin yüzde 15’lik kısmını antibiyotikler oluşturmuş ve her üç kişiden biri antibiyotik kullanmıştır” ifadelerini kullandı.
Antibiyotik kullanımı küresel bir tehdit
Dünya Sağlık Örgütü’nün antibiyotik direncini küresel bir tehdit olarak gördüğünün altını çizen Dr. Kemik, şöyle devam etti:
“Bakteriler için antibiyotik direnci, bakterilerin herhangi bir antibiyotiğin varlığına rağmen üreyebilmesi ve enfeksiyon yapabilmesidir. Bunun sonucunda ise daha sonra antibiyotiğe ihtiyaç duyulduğunda antibiyotikler işe yaramaz hale gelmektedir. Bu durum yalnızca antibiyotiği uygun olmayan biçimde kullanan kişi açısından değil, sonradan dirençli bakteriye yakalanma riski olan herkes için tehlike oluşturmaktadır. Antibiyotik dirençli bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar, hastalığın ve ölüm oranlarının artması ve hastanede geçirilen sürenin uzaması ile sonuçlanmakta, ayrıca tedavi maliyetlerinde de artışa neden olmaktadır.”
Vatandaşları antibiyotik kullanımı konusunda da uyaran Dr. Kemik, şunları kaydetti: “Her antibiyotik, her hastaya iyi gelmez. Çünkü antibiyotiklerin etki alanı hastanın yaşı, cinsiyeti, kullandığı diğer ilaçlarla gireceği etkileşimlere göre farklılaşabilmektedir. Antibiyotikler, ateş düşürmez, ağrı dindirmez, virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi edemez. Grip ya da nezle gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin tedavide yeri olmadığı unutulmamalıdır.”
Hekim tarafından belirtilen doz, sıklık ve sürede ilaç kullanın
Akılcı ilaç kullanımının sağlanabilmesi için dikkat edilmesi gereken konularda da bilgi veren Dr. Kemik, şu önerilerde bulundu: “Hekim tarafından belirtilen doz, sıklık ve sürede ilacın kullanılması, hasta tarafından alerjik durumlar hakkında hekime bilgi verilmesi, ilacın olası yan etkileri, ilacın besin ve ilaç etkileşimlerinin bilinmesi gerekir. Hamilelik ve emzirme döneminde, çocuklarda, yaşlılarda, böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalarda, kronik hastalığı olanlarda, ilaç alerjisi öyküsü olanlarda ilaç kullanımı konusunda daha dikkatli olunmalı. İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak, ambalajında en uygun saklama koşullarında muhafaza edilmeli. İlaç dışı gıda takviyesi, bitkisel ürün gibi tedaviye yönelik diğer ürünlerin bilinçsiz kullanımından kaçınılarak hekime danışılmalı. Hekime muayene olmadan kesilmiş veya açılmış ambalajlar eczaneden satın alınmamalı, son kullanma tarihi geçmiş olan ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.”
Dr. Kemik, vatandaşların ilk muayenelerinde aile hekimlerini tercih etmelerini, sağlığının korunması ve hastalık halinde tedavi başarısının artması amacıyla hekim tarafından reçete edilmediği takdirde asla antibiyotik kullanmamalarını istedi.
