Toplu konut seferberliğinin hiç bitmediği ülkemizde, özellikle son 3 yıl içinde yapılan 15002000 konutluk tüm projelerde, arazi içinde, yola yakın, gürültüye yakın, çöp atım noktasına yakın, AVM üstünde, ana cadde dibinde kısaca ticari bakış açısının körüklediği "tehlikeli ve arızalı" bölgeler, 0+1 ve 1+1 dairelere ayrıldı.
Site hayatının dışında konumlanıyor
1500-2000 konutluk projelerde en küçük daire adedi yani 0+1 ve 1+1 daireler, 2+1 konut adedi ile ya aynı sayıda ya çok az altında tutuldu. Kısaca, 0+1 ve 1+1 daireler, 2+1 dairelerle yarıştırıldı. Ancak bir farkla.
En küçük daireler toplu konutların üvey evlatları olarak itilmiş noktalara yerleştirildi, yerleştiriliyor. Mümkünse siteden izole, site hayatının dışında konumlanıyor. Havuzu görmüyor, yeşile bakmıyor.
Yaşanabilir en küçük metrekare
"En küçük yaşanabilir metrekare nedir?" sorusunun tek bir cevabı yok. Ülkelerin kültürel, sosyo ekonomik kriterlerine ve topografik özelliklerine göre değişkenlik gösteriyor.
Dünyanın çeşitli noktalarında son 4 yıllık verilere göre, Hong Kong 45, İngiltere 76, Japonya 95, Fransa 112, Kanada 181, Avusturalya 214, Danimarka 137, Almanya 109, İsveç 83, Çin 60, Rusya 57, İtalya 81, İspanya 97, Yunanistan 126, Amerika Birleşik Devletleri 201 metrekare olarak kentlerin ortalama konut metrekaresi gösteriliyor. Ülkeler arasında değişkenlik gösteren verilerden biri de bir kişi için minimum yaşam alanı olarak gösterilen metrekareler.
Örneğin, Hong Kong'da bu alan 15 metrekare iken Danimarka'da 65 metrekare. Ülkemizde en küçük stüdyo daire için getirilen standart ise oturma odası için 1 2, yatak odası için 8, mutfak için 3.3 ve banyo için 1.2 metrekare olarak belirlenmiş durumda. Bu da kabaca 27 metrekareyi tarifliyor. Londra'da bir kişilik konutlar için 37, iki kişilik konutlar için ise 50 metrekare alt sınır olarak belirlenmiş.
Hızlı satılıyor
Mimari konumu ve metrekare dezavantajının karşısında hem müteahhit firma için kârlı hem de alıcı açısından yatırımı kolay stüdyolar hâlâ hızlı satılıyor. Stüdyo daire sahiplerinin bir kısmı bu dairelerini satıp daha büyük bir daireye geçiş yapmak amacı ile yatırım yapıyor. Büyük bir kısmı ise kısa zamanda çok gelir elde etmeyi amaçlıyor. Daireler haftalık ve günlük kiralamaya açılıyor. İşte bu noktada birden fazla sorun çıkıyor.
Zaten konum olarak iyi noktalara örneğin güney cephelere, site içi havuz manzaralı noktalara bakmayan stüdyolar, sitenin hedeflediği yaşam iklimine zaten uzakken bir de haftalık, günlük kiralamalar ile site yaşamından komple kopuk, sorunlu birimler olarak karşımıza çıkıyor.
Üstelik haksız kazanç denetlenemiyor. Beyoğlu, Beylikdüzü, Ataköy başta İstanbul'un her bölgesinde eşyalı günlük kiralık bulmak mümkün.
Günlükte İstanbul lider
İnternette en fazla arama yapılan sitelerden birinin verilerine göre 9 bin 791 adet günübirlik kiralama yapılan dairelerin 4918'i istanbul'a ait. Diğer arama motorlarında günlük ve haftalık kiralama yapılan daire sayısı 5 bin 817 ve 2 bin 12 adet.
İstanbul, Taksim ve Cihangir bölgesinde günübirlik kiralamalar 200 Türk Lirası ve üstünde. Diğer ilçelerde ise bu tutar 45 ile 150 Türk Lirası arasında değişiyor. Hafta sonu kiralamalarda ise bu rakamların üzerine yüzde 30-40 arası zam geliyor.
