Denge Değerlemenin 1 Temmuz 2012 yılından itibaren hazırlamakta olduğu Türkiye geneli yıllık il bazlı ortalama gayrimenkul satış fiyat endeksi aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
ORTALAMA GAYRİMENKUL SATIŞ ENDEKSİ | ||||
İLLER | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
İstanbul | 100 | 116 | 141 | 162 |
Muğla | 100 | 111 | 130 | 159 |
Burdur | 100 | 112 | 129 | 154 |
Denizli | 100 | 118 | 136 | 153 |
Kilis | 100 | 120 | 143 | 153 |
Adıyaman | 100 | 120 | 143 | 152 |
Antalya | 100 | 113 | 131 | 149 |
Isparta | 100 | 112 | 129 | 147 |
Karaman | 100 | 113 | 126 | 145 |
Kocaeli | 100 | 110 | 121 | 143 |
Sakarya | 100 | 112 | 121 | 143 |
Yalova | 100 | 110 | 121 | 143 |
Adana | 100 | 110 | 122 | 143 |
Mersin | 100 | 110 | 122 | 143 |
İzmir | 100 | 111 | 125 | 143 |
Ankara | 100 | 115 | 127 | 142 |
Aydın | 100 | 111 | 130 | 142 |
Mardin | 100 | 106 | 120 | 142 |
Bursa | 100 | 110 | 125 | 140 |
Türkiye’de gayrimenkul önemli bir yatırım aracı olarak kullanılmaktadır. Özellikle son 10 yıllık süreçte gayrimenkul projelerine yatırımlar büyük artış göstermiştir. Bu nedenle son üç yılda ülke geneli incelendiğinde gayrimenkul ortalama satış fiyatlarında %30 oranında artış olduğunu görmekteyiz.
İstanbul, Muğla, Burdur, Denizli, Kilis ve Adıyaman ise gayrimenkul ortalama fiyat artışının %50 üzerinde olduğu kentlerdir.
İstanbul geneli incelendiğinde özellikle Kadıköy, Bakırköy, Beşiktaş, Şişli, Sarıyer ve Sultanbeyli ilçeleri gayrimenkul fiyatlarındaki artış dikkat çekmektedir.
İstanbul il genelinde son 5 yılda konut satış fiyatlarında %104 oranında artış gerçekleşmiştir.
Genel Müdür Yardımcımız Sn. Ahmet ARSLAN konuya ilişkin olarak Gayrimenkulde yüksek oranda değer artışını tetikleyen başlıca üç temel nedenin olduğunu belirtmekte ve bunları aşağıdaki gibi açıklamaktadır.
1. Kadim Kent Merkezlerinin Değer Kazanması: Gelişmiş dünya kentlerinde bu süreç 1980’li yıllar ile gerçekleşmeye başlasa da Türkiye’de kent merkezlerinin değer kazanması özellikle 2012 yılında yürürlüğe giren 6306 sayılı kanun ile başlamıştır. Eski ve yıpranmış binalar yasanın getirdiği avantajlarla yenilenirken gayrimenkul fiyatları da artış göstermektedir. Kadıköy, Bakırköy, Şişli, Beyoğlu ve Bayrampaşa ilçeleri bu duruma örnek olarak gösterilebilir.
2. Nitelikli ve donanımlı konut projeleri: Gayrimenkul geliştirmeye elverişli büyük yüzölçümlü arsa ve arazilerin kent çeperlerinde yer alması yeni konut alanları için potansiyel oluşturmaktadır. Bu durum büyük geliştirici firmaları kent merkezlerinin dışına yönlendirmekte ve gayrimenkul fiyatlarının bölgede artmasına neden olmaktadır. Anadolu yakasında Sultanbeyli ve Tuzla; Avrupa yakasında ise Esenyurt ve Beylikdüzü bu şekilde artmış ve artmaya devam eden ilçelerdir.
3. Mega projeler: 3. Köprü, Avrasya Tüneli, 3. Havalimanı projesi, Yeni Metro Güzergahları (M5 Üsküdar-Çekmeköy Hattı, Marmaray’ın Anadolu yakasında Gebze, Avrupa yakasında Halkalı’ya kadar uzatılması, M7 Mecidiyeköy Mahmutbey Hattı) gibi kent ulaşım alt yapısını etkileyen projeler gündeme geldikleri bölgede ve yakın çevrede gayrimenkul fiyatlarının artmasına neden olmaktadır. Bu neden Arnavutköy, Sarıyer, Zeytinburnu, Sancaktepe, Beykoz ilçelerinin gayrimenkul fiyatlarındaki artışı açıklamaktadır.
2010-2015 yılları İstanbul genelinde gayrimenkul fiyatlarındaki değişimler incelendiğinde aşağıdaki tablo ortaya çıkmaktadır.
İLÇELER | Birim m² Satış Değerleri | Birim m² Kira Değerleri | ||||
2010 | 2015 | Değişim Oranı | 2010 | 2015 | Değişim Oranı | |
Beyoğlu | 1.747 TL | 6.000 TL | 243% | 14 TL | 33 TL | 136% |
Bakırköy | 2.100 TL | 7.143 TL | 240% | 10 TL | 23 TL | 130% |
Kadıköy | 2.283 TL | 7.304 TL | 220% | 9 TL | 23 TL | 156% |
Beşiktaş | 2.763 TL | 8.000 TL | 190% | 13 TL | 44 TL | 238% |
Sultanbeyli | 750 TL | 2.082 TL | 178% | 4 TL | 10 TL | 150% |
Sarıyer | 2.900 TL | 7.667 TL | 164% | 12 TL | 29 TL | 142% |
Şişli | 2.062 TL | 5.155 TL | 150% | 11 TL | 28 TL | 155% |
Bağcılar | 1.000 TL | 2.389 TL | 139% | 5 TL | 15 TL | 200% |
Fatih | 1.500 TL | 3.462 TL | 131% | 9 TL | 18 TL | 100% |
Üsküdar | 1.694 TL | 3.647 TL | 115% | 8 TL | 16 TL | 100% |
Bayrampaşa | 1.266 TL | 2.714 TL | 114% | 6 TL | 19 TL | 217% |
Kağıthane | 1.380 TL | 2.875 TL | 108% | 7 TL | 15 TL | 114% |
Beylikdüzü | 929 TL | 1.920 TL | 107% | 6 TL | 11 TL | 83% |
Beykoz | 3.578 TL | 7.239 TL | 102% | 15 TL | 23 TL | 53% |
Esenyurt | 808 TL | 1.576 TL | 95% | 7 TL | 11 TL | 57% |
Arnavutköy | 565 TL | 1.079 TL | 91% | 4 TL | 9 TL | 125% |
Tuzla | 1.396 TL | 2.414 TL | 73% | 6 TL | 10 TL | 67% |
Şile | 1.231 TL | 2.120 TL | 72% | 6 TL | 12 TL | 100% |
Kartal | 2.373 TL | 4.076 TL | 72% | 9 TL | 14 TL | 56% |
Soru: Gelecek 3 yılda prim potansiyeli barındıran bölgeler hakkında kısa bir görüş alabilir miyiz?
Gelecek üç yıl gayrimenkul fiyat artışlarında mevcut durum ile benzer bir durum gerçekleşeceği düşüncesindeyiz.
Kent merkezlerindeki dönüşümler önümüzdeki on yıl boyunca devam edecektir ve fiyatlar her zaman artış eğilimde olacaktır. Dünya örneklerini incelersek, Paris, Londra ve New York’ta kent merkezlerinde konut fiyatları halen artış eğilimindedir.
Kent çeperlerine yapılan yatırımların önümüzdeki üç yıl boyunca artış hızının devam edeceği ve sonrasında artış ivmesinin azalacağı görüşündeyiz.
İstanbul yayılarak gelişmiş ve gelişmekte olan bir şehir bu nedenle ulaşımı kolaylaştıracak; özellikle iki yakayı birbirine bağlayacak olan projeler ilgili bölgelerde gayrimenkul fiyatlarını arttırmaya devam ettirecektir.