Adıyaman’da 1950’li yıllarda başlayan sanayileşme faaliyetleri, dev yatırımların katkısıyla hız kazandı. Ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayanan ilde, özellikle zengin yeraltı kaynaklarına yapılan yatırımlar, sanayileşme eğilimine yön verdi. Bugün farklı alanlarda sanayi sicil belgesine sahip olan 449 işletmede, yaklaşık 15 bin kişilik istihdam yaratılıyor. Adıyaman, bu yükselişiyle sanayi yatırımlarında Güneydoğu Anadolu’nun ilk beş kenti arasında yer alıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok sanayi tesislerine sahip olan iller sıralamasında ilk 5’e yerleşen Adıyaman, bölgenin giderek güçlenen sanayi yatırımlarına en büyük desteklerden birini veriyor. İlde tarıma dayalı sanayiden madencilik gibi katma değeri yüksek sektörleri içeren sanayiye yönelik bir gelişim yaşanıyor. Cengiz Holding tarafından 2018 yılında, ÇED olumlu kararıyla devreye alınan Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, ilin istihdamına sadece sayısal olarak değil aynı zamanda nitelikli bir katkı sundu. Bölgenin en büyük tesisi olarak doğrudan yatırım döneminde 1100, işletme döneminde ise 450 kişiye iş imkânı yarattı. İstihdamının yüzde 80’inden fazlasını ise bölge insanı oluşturdu. Böylece Adıyaman ve civar şehirlerdeki potansiyel iş gücü, bölge ekonomisine kazandırıldı. İşletme, çalışanların aileleriyle birlikte hesap edildiğinde, 2 binden fazla kişi için ekmek kapısı oldu.
Cengiz Holding, 110 milyon dolarlık yatırımının eseri olan Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi aracılığıyla ildeki sanayileşme eğilimine yön veren bir yatırımı bölgeye kazandırdı. İlin sanayi potansiyelini ortaya çıkaran Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, yeni yatırımları da tetikleyen bir hareket kazandırdı. Bölgenin en büyük tesisi olan dev yatırım, Türkiye’nin en önemli bakır yataklarından birinin bulunduğu Adıyaman’ın markalaşma sürecine nitelikli bir değer kazandırdı. Adıyaman topraklarından çıkarılan bakır, Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi’nde %12-14 konsantre seviyesine getirilerek Türkiye’ye ve dünyaya kazandırılıyor.
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi ile Türkiye’nin yıllık bakır ihtiyacı olan 450.000 tonun 18.500 tonunu tek başına karşılıyor.
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi’nin Öne Çıkan Özellikleri:
- Önce insan yaklaşımına sahip tesiste; yeraltı sığınma istasyonları, yeraltı yemek hane istasyonları, geri dolgu istasyonları, yeraltı cevher nakliye bant yolları, yeraltı atık su istasyonları, atık su ve temiz su istasyonları gibi birçok sabit tesisi içinde barındırmaktadır.
- Yeraltı geri dolgulu göçertmeli katlar arası üretim metodu uygulanmaktadır.
- Tam mekanize olarak çalışılmaktadır.
- Her bir kat arası mesafe 15 metre olacak şekilde planlanmıştır.
- Cevher ayna (drift) boyları yaklaşık olarak 50-70 metre arasında değişmektedir.
- Geri dolgu olarak çimentolu pasa dolgu kullanılmaktadır.
- Üretimi yapılan her bir boşluk yukarıdaki dolgu sistemlerinden biri ile doldurulmaktadır.
- Yıllık 560.000 tontüvenan cevher çıkarmaktadır. Ortalama cevher tenörü %3- 3,5 cu olarak planlanmaktadır.
- Tahkimatsız alan diye tanımlanan tüm bölgelerdeki çalışmalar, uzaktan kontrollü insansız ekipmanlar kullanılarak yapılmaktadır.
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi Üretim Aşamaları:
Yıllık 560.000 ton tüvenan cevher beslemesi ile 130.000 ton %12-14 Cu tenörlü bakır konsantresi üretilmektedir. Üretilen konsantre karayolu ile Malatya’ya oradan da demiryolu ile Cengiz Holding bünyesindeki Eti Bakır A.Ş Samsun İzabe Tesislerine gönderilmektedir. Gönderilen %12-14’lik konsantre, %100 Katot bakır olarak üretilmektedir. Bu da yaklaşık 18.500 ton katot bakıra tekabül etmektedir. İşletme birimlerinden konsantratör tesisinde yeraltından çıkarılan tüvanen cevher tesis bünyesinde aşamalı olarak zenginleştirilmektedir.
Bu aşamalar sırası ile;
- Kırma eleme
- Öğütme
- Flotasyon
- Susuzlaştırma
- Atık depolama
