Garanti Mortgage CEO’su Murat Atay, hane halkı gelir seviyesinin artması ve faizlerin düşüp vadelerin uzamasıyla Anadolu’da mortgage kullanım oranlarının arttığını belirtti. Atay, önceki yıllarda İstanbul, Ankara ve İzmir’de kullandırılan konut kredilerinin toplamdaki payının yüzde 60 civarındayken,bu oranın şimdi tam tersi olduğunu dile getirdi. Atay, kullandırılan konut kredilerinin yüzde 60’ının, üç büyük şehir dışındaki Anadolu şehirlerinden geldiğini ifade etti. Atay, Anadolu’nun konut sektöründe büyüyen rolüne yönelik şunları söyledi: “Bu sektörde daha sağlıklı bir yapının oluştuğunu gösteriyor. Burada en önemli konu, değişimi gören markalı konut üreticilerinin, gelişmekte olan kentlere yönelik konut üretimi yapmasından kaynaklanıyor. Artık Anadolu’da ciddi anlamda yeni konut projeleri yapılıyor. Eskiden Anadolu’daki insanların gelir seviyesi büyük şehirlere göre daha düşüktü. Hane halkı gelir seviyesinin artması, faizlerin düşüp vadelerin uzamasıyla Anadolu’da da hareket başladı. 2014 Nisan sonu TÜİK verilerine göre, bu sene Tunceli’de 209 konut el değiştirmiş ve bunun 37 tanesi banka kredisiyle yapılmış. Bankamızın kredideki payı ise %43 düzeyinde.” Sektör genelinde ise konut kredilerindeki azalmanın öne çıktığını dile getiren Atay, “Nisan sonu itibarıyla konut kredilerinde yüzde 7.5’luk bir azalma var. Kredili konut satışlarında azalma var. Bunda sorun yok. Ama son bir buçuk aydır kredi faizlerinde düşüşle birlikte yeniden konut kredilerine olan talepte artış gözleniyor” dedi.
Kredi hacmindeki büyüme yüzde 10 olur
Sektörde konut kredilerinin sene başından 101.2 milyar liradan yüzde 3.20 oranında artarak 104 milyar liraya ulaştığını belirten Atay, konut kredilerinin geçtiğimiz yıl yüzde 28 büyüdüğünü, bu yıl sonunda ise kredi hacmindeki büyümenin yüzde 10’un üzerinde olacağını ifade etti. Atay, “Bu da aslında çok ciddi bir büyüme. Diğer Avrupa ve ABD’de göremeyeceğimiz bir oran. Ama tabii ki bu büyüme geçen yılın altında bir büyüme. Hala mortgage sektöründe büyüme potansiyel yüksek” diye konuştu. Atay, konut satışlarında kredili olanların payına yönelik olarak şunları söyledi: “2013 Ocak – Nisan döneminde 369 bin 300 adet konut satılmış. Bunların %42,3’ü (156 bin 352 adet) kredili gerçekleşmiş. 2014 Ocak – Nisan döneminde ise 341 bin 463 adet konut satılmış. Bunların %30,5’i (104 bin 107 adet) kredili gerçekleşmiş.”
Tüketici borcunu bitirmek istiyor
Son dönemde faiz oranlarında yaşanan aşağı yönlü trendin kredi kullandırımlarını olumlu etkilediğini ve önümüzdeki aylarda da bu etkinin devam etmesini beklediklerini söyleyen Atay, tüketicinin son dönemdeki eğilimine ilişkin olarak “Faizlerin artmasıyla beraber kredi tutarları genel olarak düşüyor. Dolayısıyla kredi ortalamalarında bir nebze düşüş meydana geldiğini söyleyebiliriz, ancak bunun genele yaygın olduğunu da belirtmemiz gerekir” diye konuştu. Vadelerde göze çarpar bir farklılık olup olmadığına yönelik soruya ise Atay, “Vadelerde dikkat çekici bir değişiklik görünmüyor” dedi ve ekledi: “Ortalama 80-90 ay vade kullanımı devam ediyor.Ülkemizde tüketiciler genelde daha uzun vadeleri tercih etmeyip, bir an önce borcunu bitirme eğilimini taşıyor.”
Konut balonu olduğunu düşünmüyorum
Son dönemde kamuoyunda sıkça konut sektöründe balon olup olmadığı tartışılırken Murat Atay, “Genel anlamda bir konut balonu olduğunu düşünmüyorum” değerlendirmesinde bulundu. Atay, bunun birkaç sebebi olduğuna da değinerek şöyle konuştu: “Türkiye’nin çok genç nüfusu var. Genç nüfus çok ciddi talep oluşturuyor. Nüfusumuzun yüzde 50’sinin yaşı 30’un altında. İkincisi kentleşme devam ediyor. Çok büyük bir iç göç var. Kentleşme artıyor. Üçüncüsü ve en önemlisi bence nüfus artıyor. Sorun yaşayan ülkelere baktığımızda bunun tersi bir durum var. Nüfus artışı yok. Nüfus yaşlı ve daha da yaşlanıyor. Türkiye’de talep çok canlı. Yıllık Türkiye’de 600 bin-700 bin civarında talep var. Bu bir ihtiyaç."
(Dünya)
