Gelir ve kurumlar vergisi beyan dönemi olan Mart ve Nisan ayları yaklaştıkça, gündemdeki vergisel konuların sayısının yanısıra, Maliye’nin saha denetimleri ve vergi incelemeleri de arttı.
Son günlerde Maliye, vergi mükellefleri ve vatandaşları ağır bir yazı bombardımanına tuttu. Kira geliri elde edip beyan etmeyenlere veya eksik beyan edenlere, sahibi oldukları konutta kaynana, amca, teyze, yeğen gibi yakın akrabaları ile arkadaşlarını kira almadan oturtup emsal kira bedeli üzerinden kira geliri beyan etmeyenlere, banka hesaplarına başkalarına ait konut kirası yatanlara, son 5 yıl içerisinde taşınmaz satışı yapıp elde ettikleri değer artış kazançları için beyanname vermeyenlere, yılda 3’ten fazla araç satışı yapanlara, eurobond kazancı elde edip beyan etmeyenlere, banka hesaplarına herhangi bir açıklama yapılmadan düzenli para yatanlara birer yazı göndererek izah istemeye başladı. Bazılarına da, sadece uyarıcı mesajlar gönderdi.
2024 yılında sektörel incelemeler başta olmak üzere vergi incelemelerinin sayısı da artmaya başladı. Risk Analiz Merkezi tarafından yapılan analizler sonucunda 2024 yılında vergi incelemesi yapılmaya başlanılan veya başlanılacak sektörler ve meslek grupları şu şekilde sıralanabilir:
Otomotiv bayileri (KDV + ÖTV), perakende gıda sektöründe faaliyet gösteren şirketler, e-ticaret yaptıkları halde beyanda bulunmayanlar veya olması gereken tutarların çok altında beyanda bulunanlar, Eurobond geliri elde edip beyanda bulunmayanlar veya olması gereken tutarların çok altında beyanda bulunanlar, 7440 sayılı Yasa kapsamında emtia stok beyanında bulunup da KDV iadesi talep edenler, taşınmaz satışı nedeniyle kurumlar vergisi ve KDV istisnasından faydalanan mükellefler, sosyal medya geliri elde edenler, af yasası kapsamında matrah ve vergi artırımı yapıp da ihlal edenler, doktorlar, güzellik, estetik ve saç ekim merkezleri, serbest muhasebeci mali müşavirler, yüksek kazançları ve lüks yaşantılarıyla dikkat çeken ancak ödedikleri vergilerin oranı yüzde 1’i geçmeyen kişilerin yer aldığı sektörler ve meslek grupları.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Eylül 2023 ayında 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili olarak yaptığı bir konuşmada;
“Ayrıca vergi denetimini de çok güçlü şekilde sürdüreceğiz. Yani sahada olacağız. Önümüzdeki dönemde denetim, tahsilat ve istisnalar üzerine çalışmalar yapacağız. Vergi reformu yapacağız. Yıl sonundan önce kendi içimizdeki taslak çalışmaları bir noktaya getireceğiz.”
şeklinde açıklama yapmıştı.
Bir sürprizde yeniden değerleme yapıp yüzde 2 vergisini ödemeyene!
Evet, bu kapsamda bir sürprizde, yeniden değerleme yapıp hesaplanan yüzde 2 vergiyi süresinde ödemeyen veya eksik ödeyen mükelleflere yapıldı, bunlarda vergi incelemesine alındı (VUK. Mad. geçici 31/7 ve geçici 32).
Hatta bunlarla ilgili inceleme yazıları mükelleflere tebliğ edilmeye bile başlandı!
Yeniden değerlemenin geçerli olabilmesi için yüzde 2 verginin ödenmesi şart!
Gerek geçici 31/7 gerekse geçici 32. Madde kapsamında yapılan yeniden değerleme uygulamaları neticesinde hesaplanan ve pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarları üzerinden yüzde 2 oranında hesaplanan verginin, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilip, üç eşit taksitte (ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler sırasıyla beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere) ödenmesi gerekiyordu. Beyan edilen tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde ödenmesi mümkün olduğu gibi, ikinci ve üçüncü taksitlerin toplamının ikinci taksit ödeme süresi içerisinde ödenebilmesi de mümkündü.
Değer artışı üzerinden yüzde 2 oranında hesaplanan verginin zamanında beyan edilmemesi veya tahakkuk eden verginin taksitlerinin sürelerinde ödenmemesi halinde ise, geçici 31 ve 32. Madde hükümlerinden faydalanılması söz konusu olmuyordu. Bu durumda, söz konusu yeniden değerleme işlemleri ve buna ilişkin kayıtlar ile ilgili dönem gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin düzeltilmesi gerekiyordu (VUK. Mad. Geçici 31/7 ve geçici 32, 530 ve 537 Seri No.lu VUK Tebliğleri).
Maliye ödeme şartını ihlal edenleri tespit etti!
Maliye, geçici 31/7 ve 32. Maddeler kapsamında yeniden değerleme yapıp yüzde 2 vergi ödeme şartını ihlal eden ancak, yeniden değerleme işlemleri ve bunlara ilişkin kayıtları ile ilgili dönem gelir/kurumlar vergisi beyannamelerini düzeltmeyen mükellefleri tek tek tespit ederek, vergi incelemesine aldı.
Vergi incelemesi sonucunda, yeniden değerleme hakkını kaybeden bu mükelleflerin yaptıkları yeniden değerleme işlemleri iptal edilerek, değerleme öncesine döndürülecek. Ayrıca, yeniden değerlenmiş tutarlar üzerinden amortisman ayrılarak gider yazılmış ise, ilgili yıllar gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri düzeltilerek, vergi ziyaı halinde vergi ziyaı cezalı tarhiyat yapılacak.
(Haber kaynağı: Abdullah Tolu – Ekonomim)
