Kentsel dönüşüm beklentisi nedeniyle, 10 yıl önce 12 milyar dolar olan binalarda yenileme pazarının bugün 6 milyar dolara gerilediği belirtildi.
Yenileme pazarı, toplam inşaat sektörünün yüzde 57’sini oluşturuyor. Bu oranın yüzde 65’i konutlarda meydana geliyor.
Türkiye’de ise 10 sene önce yaklaşık 12 milyar dolar olan yenileme pazarı 2017 yılında 6 milyar dolara geriledi. Bu da 95 milyar dolarlık iç pazarın yüzde 7’si anlamına geliyor. Oysa bu rakamın, yaklaşık yüzde 25 civarında olması bekleniyordu.
Düşüşün ana sebebinin kentsel dönüşüm yapılacağı yönündeki algı olduğu belirtiliyor. Deprem güvenliği ve enerji verimliliği konusunda alınması gereken önlemlerin yenileme pazarının önünü açması beklendiyse de, pazar gelişmeyip tam tersine geriledi.
İMSAD çalışmalara başladı
Bu arada, Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) yenileme pazarını canlandırmak için kolları sıvadı.
Dernek bu konuda şu öneride bulunuyor:
“Kentsel dönüşüm pazarı ile yenileme pazarı birbirinden ayrıştırılsın. Dönüşüme girecek ve girmeyecek konutlar kamu tarafından belirlensin. Yıkılması şart olmayan binalar güçlendirilsin ve bu yolla piyasa canlansın.”
İMSAD Başkanı Ferdi Erdoğan da Bakanlıklarla da görüşmelere başladıklarını açıkladı.
Çok sayıda insanın kafasına ‘benim evim dönüşüme girer, yenileme yapmama gerek yok’ bakışı olduğunu belirten Erdoğan, “Ülkemiz deprem kuşağında ve deprem kaçınılmaz. Bu nedenle kentsel dönüşüm de önemli bir hamle. Ancak dönüşümü yasanın ruhuna uygun yapmadık. Kupon arsalarda dönüşüm oldu, satılabilir alanlarda işler yapıldı. Oysa kamu alan bazlı dönüşümü belirlemeli ve bu alanda dönüşüm olacak diye anons etmeli. Onun dışında demeli ki bu yapılar dönüşecek ama bunlar yenilenecek. Dönüşümün zorunlu olduğu yerde zaten kaçınılmaz. Ama olmadığı yerde neden vatandaş sağlıksız evlerde yaşamaya devam etsin. İstanbul’u son 60 yılda 3 kere değiştirdik ve bu ciddi kaynak israfı. İtalya’da deprem kuşağında ama ortalama bina ömrü 150 yılken, bizde 30 yıl. Bu işi yıkıp yapmak olarak görmek büyük hata.” dedi.
Yenileme maliyeti ne kadar?
Erdoğan’ın verdiği bilgilere göre eğer kolonlara kadar inilip derin bir yenileme varsa yaklaşık maliyet metrekare başına 1000 lira. 100 metrekare ev için 100 bin lira ödenecek. Eğer hafif çalışma olacaksa bu defa metrekare başı maliyet 300-400 liraya kadar düşüyor. 100 metrekare bir evin içinde makyaj denilen değişimler yapılacaksa maliyet 10-15 bin lira tutuyor.
İnşaat malzemeleri bayi sayısının yaklaşık 30 bin olduğunu belirten Erdoğan, tahsilat ve barter sorunu yaşadıklarını anlatarak, “Barter kullanma oranı bayilerde yüzde 35, sanayicide yüzde 10’a geldi. Vatandaş 500 bin liraya ev alıyor. Malzemeci zorda kalıp müteahhitten hizmet karşılığı aldığı aynı evi 300 bine satıyor. Bu defa vatandaşın evinin değeri de düşüyor. Ağustos 2013’ten bu yana da tahsilat sorunu büyüyor. Eğer nihai tüketici yenileme pazarına girerse bayilerden başlayarak her kesimde piyasa canlanacak.” diye konuştu.
Kaynak: Hürriyet
