Deprem izolatörünün maliyeti ne kadar?
Türkiye’de yerli imkanlarla deprem izolatörü üreten ilk ve tek firma olan Teknolojik İzolatör Sistemleri (TİS) Genel Müdürü Uğurcan Özçamur’a göre günümüz koşullarında fiyatlar düşünüldüğünde deprem izolatörüne sahip bir binada oturmanın maliyeti oldukça makul:
“Bu sistem projeye özel tasarlandığı için birim fiyatı çok değişken olabiliyor. Ama biz kaba bir hesapla şunu söylüyoruz. Arsa payını hariç tutarsak bir binanın yapım maliyetinin yüzde 10’unu aşmıyor bu sistemin kurulması. Arsa payını da eklerseniz zaten bu oradan daha da aşağı düşüyor.
Maliyet meselesinin yanında en önemli hususlardan biri de zaman. Zemin etüdü bittikten sonra proje süresine ortalama 4 ay eklenmesi gerek.
Şu anda deprem yalıtımlı bir bina projesi yaptırmak istediğinizde tecrübeli proje firma sayısı yok denecek kadar az. Bu işi yapabilecek tecrübeli mühendis sayısı da çok sınırlı. Bu tür yeni teknolojilerin üniversite eğitiminden başlanarak verilmesi şart.”
Eski yapılara deprem izolatörü koymak mümkün mü?
Deprem bölgesinde kimi yeni kimi eski kimi müstakil kimi site fark etmeksizin çok farklı yapıların yıkılması korkuyu da artırdı. Özellikle İstanbul’da ortak soruların başında ‘Mevcut apartmanımıza deprem izolatörü yaptırabilir miyiz?’ geliyor.
Uğurcan Özçamur’a göre eski yapıların bu sistemle güçlendirilmesi teoride mümkün ancak gerçekte uygulaması çok zor. Bu sistemin kurulması için ciddi mühendislik hesaplamaları gerekiyor.
Özçamur, “Bir binada var olan kusurları deprem izolatörüyle örtemezsiniz. Mecbur kalınırsa yapılabilir mi? Evet yapılır. Ancak beklediğiniz performansı sağlayamama ihtimali bir hayli yüksek” diyor.
Deprem izolatörü kurulması planlanan yapılarla ilgili bir diğer önemli nokta da bu binaların bitişik nizam olamayacağı gerçeği. Bitişik nizam apartmanlarda hareket alanı olmadığı için izolatör sisteminin kullanımı mümkün değil.
