Uganda’nın yanı sıra Doğu Afrika için de stratejik öneme sahip olan, Doğu Hattı Demiryolu’nun temel atma töreni 21 Kasım’da Tororo’da, Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni, Uganda Ulaştırma Bakanı Katumba Wamala, T.C. Kampala Büyükelçisi Mehmet Fatih Ak ile Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Vekili Dr. Erdem Arıoğlu ve Yapı Merkezi İnşaat Genel Müdürü Mustafa Kopuz’un katıldığı törenle gerçekleşti.
Doğu Hattı Demiryolu yapımı için Yapı Merkezi ve Uganda Demiryolları arasında 14 Ekim 2024 tarihinde sözleşme imzalandı. Bu imza, Türk müteahhitlerinin yurtdışında tek başına imzalamış olduğu en büyük projelerden biri olarak tarihe geçti. Malaba – Kampala Demiryolu’nu yapmak üzere Çin merkezli bir şirket, 2015’te yapım sözleşmesi imzalamış ancak proje için taahhüt etmiş olduğu proje finansman yükümlülüğünü yerine getiremediği için Uganda Devleti bu sözleşmeyi iptal ederek, Yapı Merkezi ile 8 Kasım 2022 tarihinde Mutabakat Zaptı imzalamıştı. Yapı Merkezi, Uganda’yı Kenya ile bağlayacak olan bu proje için yapım ve finansman teklifini, Temmuz 2023 tarihinde Uganda Ulaştırma Bakanlığı’na sunmuş, Eylül 2024 tarihinde alınan Teklif Kabul Yazısı ile teklif müzakereleri tamamlanarak sözleşme görüşmelerine geçilmişti. 14 Ekim 2024 tarihinde ise Uganda Devleti ile Yapı Merkezi arasında sözleşme imzalanmıştır.
21 Kasım Perşembe günü, Tororo’da gerçekleşen törende konuşan T.C. Kampala Büyükelçisi Mehmet Fatih Ak: “Yapı Merkezi’nin projeyi zamanında tamamlayacağına güvenim tamdır.”
Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu: “’Türk müteahhitlerin yurtdışında imzalamış olduğu en büyük projelerden biri olan, Doğu Hattı Demiryolu Projesi’ni üstlenmekten büyük bir gurur duyuyoruz. Yapı Merkezi olarak demiryolu mühendisliğimizdeki engin bilgi birikimimizi kullanarak bu önemli proje için en uygun mühendislik çözümlerini sunarak başarıya ulaştık. Ülkemizi yurt dışında başarıyla temsil ederek Türk ekonomisine katkı sağlamaktan büyük mutluluk duyuyoruz.”
Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Vekili Dr. Erdem Arıoğlu: “Burada yalnızca bu ikonik projenin lansmanını yapmak için değil, aynı zamanda ulusları birbirine bağlayacak, ekonomik büyümeyi teşvik edecek ve ülkelerimiz arasındaki bağları güçlendirecek dönüşüm niteliğindeki bir projeyi kutlamak için toplandık. Yapı Merkezi olarak, demir yolu inşaatındaki 50 yılı aşkın deneyimimizi bu projeye katmaktan son derece gururluyuz. Burada yaptığımız çalışmalar, Afrika’nın Tanzanya’dan Cezayir’e, Etiyopya’dan Senegal’e kadar birçok ülkesinde kurduğumuz güçlü temeller üzerine inşa edilmektedir ve bu mirası Uganda’da devam ettirmekten büyük heyecan duyuyoruz.” dedi.
Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni: “Eğer şehir içinde daha fazla demir yolu taşımacılığı olursa, şehir merkezine araba ile gelen insan sayısı azalacaktır. Bu da şehri rahatlatmaya yardımcı olacaktır. Hâlihazırda hizmette olan tren, çok sayıda insan tarafından kullanılmaktadır. Halihazırdaki trenle 14 gün süren seyahat süresi Yapı Merkezi’nin yapacağı hat sayesinde 24 saate inecek. Gecikmeler çözüldükçe, ticaret yapma maliyetleri de azalacaktır.”
Uganda’yı Kenya’ya bağlayacak olan 273 kilometrelik demiryolu, bölgedeki ticaret ve ulaşım için hayati bir koridor haline gelecektir. Yılda 25 milyon ton gibi bölgede benzersiz yük taşıma kapasitesine sahip olacak bu proje, taşımacılık maliyetlerini düşürerek verimliliği artıracak ve Uganda ile çevresindeki ülkelerin ekonomik potansiyelini açığa çıkarmalarına destek olacaktır. Kenya’da Naivasha – Malaba Demiryolu’nun da tamamlanmasıyla Uganda’nın başkenti Kampala’dan Kenya’ya uzanacak hat, ülkeyi Hint Okyanusu’na açılan Mombasa Limanı’na kadar bağlayacaktır.
Ek olarak, imzalanan demiryoluna bağlantılı olarak yapılacak Kampala – Kasese (Batı Hattı) hattı ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin ve Rwanda’nın Mombasa Limanı’na demiryoluyla erişimi de sağlanmış olacaktır. Yapı Merkezi’nin, Kasım 2022 tarihinde imzaladığı mutabakat zaptı, bu hatları da içermekte olup, bu imzalanan projenin finansmanı tamamlanıp işler başlatıldıktan bir süre sonra bu ilave hatlar da gündeme getirilecektir. Malaba – Kampala Doğu Hattı Demiryolu Projesi, Avrupa ve Amerikan standartlarına uygun olarak tamamen elektrifikasyonu ve modern sinyalizasyonu yapılmış, standart açıklıklı bir demiryolu olacaktır. Bu Proje’nin mühendislik tasarımı, inşası, gerekli test ve devreye alma işlemlerinin yapılması ile bazı demiryolu taşıtlarının temini, anahtar teslim olarak Yapı Merkezi tarafından yapılacaktır. Toplam 273 km uzunluğundaki projede tasarım hızı 120 km/s olup, 2 büyük ve 4 orta boyutlu istasyon yapılacaktır. Proje kapsamında geniş bir yük ve tren tanzim alanı, 3 adet gümrüklü yük terminali, 1’i ağır bakımlar için olmak üzere 3 entegre bakım onarım tesisi bulunuyor.
Zaman zaman zor coğrafyalardan geçen projede 2,1 kilometre tünel ve 2,3 kilometre viyadük bulunmakta. Projenin içinde 552 metre uzunluğunda ve eğik askılı sistemle inşa edilecek Jinja Köprüsü de yer alacak ve estetik özellikleri ile hem Proje’nin hem de Uganda’nın bir simgesi olacaktır.
Yapı Merkezi olarak, yaklaşık 4.500 kişiye istihdam sağlayacak olan bu projeye katkıda bulunmaktan büyük gurur duyuyoruz. Demiryolu alanında elli yılı aşkın tecrübemizle, bu projeye büyük bir titizlikle ve yüksek mühendislik standartları çerçevesinde hazırlanıyoruz. Bugün Türkiye’de ve Tanzanya’dan Cezayir’e, Etiyopya’dan Senegal’e kadar Afrika’nın dört bir yanında inşa ettiğimiz Projelerde oluşturduğumuz bilgi birikimiyle Uganda halkına yüksek kalitede hizmet verecek bir sistem oluşturacağız.
1965 yılında kurulan Yapı Merkezi, özellikle Raylı Sistemler, Mühendislik Yapıları ve Nitelikli Binalar alanlarında hem Türkiye’de hem de yurtdışında önemli projelere imza atmıştır.
Türkiye’de birçok raylı sistem projesini hayata geçiren Yapı Merkezi, 2016 yılında Asya ve Avrupa kıtalarını deniz tabanının altından karayolu tüneli ile birleştiren Avrasya Tüneli Projesi’ni tamamlayarak hizmete sokmuştur. Yapı Merkezi liderliğindeki Ortak Girişim ile dünyanın en uzun (2.023m) orta açıklıklı asma köprüsü olan 1915Çanakkale Köprüsü Projesi’ni 18 Mart 2022’de tamamlayarak hizmete sokmuştur. Ayrıca 2022 yılında Türkiye’nin tek otomobil markası TOGG’un Gemlik Kampüsü Üretim Tesisleri Projesi’ni tamamlayarak elektrikli araç üretimine katkı sağlamıştır. TOGG Projesi, Yapı Merkezi’nin yürütmekte olduğu Macaristan’daki BMW Fabrikası Projesi’ni kazanmasında da önemli bir rol oynamıştır.
