2024 Dünya Habitat Günü’nün temasının “Gençleri Daha İyi Bir Kentsel Gelecek İçin Harekete Geçirmek” olarak belirlendiğini kaydeden Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Birleşmiş Milletler tarafından her yıl Ekim ayının ilk Pazartesi günü şehirlerimizin durumu ve herkesin yeterli barınma temel hakkı üzerinde düşünmek için Dünya Habitat Günü olarak belirlenmiştir. 7 Ekim 2024’te kutlanacak bu etkinlik, gençlerin sürdürülebilir şehirler ve topluluklar oluşturmada aktif rol almasını hedefliyor” dedi.
Dünya Habitat Günü’nün teması “Gençleri Daha İyi Bir Kentsel Gelecek İçin Harekete Geçirmek” olarak belirlendi. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Global Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı “Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2050 yılına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’i şehirlerde yaşayacak. Bu hızlı kentleşme, yoksulluk, eşitsizlik ve iklim değişikliği gibi küresel sorunları daha da karmaşık hale getiriyor. Dünya Habitat Günü, gençlerin sürdürülebilir kentleşmeye katkılarını kutlarken, kentsel büyümenin getirdiği zorlukların da ele alınması için önemli bir fırsat sunuyor. Bu bağlamda, gençlerin karar alma süreçlerine dahil edilmesi, daha kapsayıcı ve dirençli şehirler inşa etmenin anahtarı olarak öne çıkıyor” diye konuştu.
Ülkemizin Konut Politikası
2024 – 2028 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planı’ndaki konut politikalarına da değinen Özelmacıklı, “Türkiye’de toplam konut sayımız yaklaşık 41,3 milyon düzeyinde. Kalkınma Plan’ı, afetlere dayanıklı, sürdürülebilir ve erişilebilir yaşam alanlarının oluşturulmasını, konut arzının artırılmasını ve kira fiyatlarındaki artışın kontrol altına alınmasını hedefliyor. Sosyal konut projeleriyle dar gelirli vatandaşların konuta erişiminin kolaylaştırılması, yaşlı dostu ve güvenli konutların tasarımının teşvik edilmesi planlanıyor. Afet sonrası acil barınma ihtiyaçlarını karşılamak için dayanıklı konutlar inşa edilmesi, gençlere toplu konut uygulamalarında öncelikler verilmesi de politikalarda yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Satışlar 2 Milyonu Geçti, Eylül Ayı Rekor Kırdı
Özelmacıklı, “Tapu dairelerinde ilk dokuz ayda yapılan toplam satış işlem sayısı 2 milyon 55 bin 408 oldu. Aynı dönemde satış işlemlerinden elde edilen tapu harç geliri ise 60 milyar seviyesine yaklaştı. Temmuz ve Ağustos aylarında artan satış sayıları sonrasında, Eylül ayında tüm gayrimenkul türlerinde satışlar 285 bini geçerek rekor kırdı. Yabancıların ilk dokuz ayda toplam alımları 20 bin 735 seviyesine gerileyerek, toplam satışlardaki payı yüzde 1 seviyelerine kadar düştü. BDDK verilerine göre de konut kredi hacmi 465 milyar lirayı aştı” diyerek açıklamalarını tamamladı.
Dünya Habitat Günü Nedir?
Dünya Habitat Günü, her yılın ekim ayının ilk pazartesi günü kentlerin ve kasabaların durumunu göz önüne almak için kutlanır. Dünya Habitat Günü ilk olarak 1985 yılında Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği tarafından kararlaştırılmış ve ilk 1986 yılında kutlanmaya başlanılmıştır. Dünya Habitat Günü’nün hedefi tüm insanların en temel hakkı olan barınma konusunda çalışmalar yapmak ve tüm yerleşimlerde bu hakkı elde etme konusunda yaşanan eksiklikleri gidermektir. Bu hedeflerle birlikte Dünya Habitat Günü insanlara yaşadıkları kentin geleceğini belirleyebilecekleri güce sahip olduklarını hatırlatmayı sağlar.
Temalar
Dünya Habitat Günü çerçevesinde her yıla özel bir tema belirlenir ve yapılacak etkinlikler bu temayla birlikte ilgili alt temalar etrafında toplanmaktadır. Önceki yıllarda seçilen temalara örnek olarak; “Evsizler için Barınak”, “Bizim semtimiz” ve “Daha Güvenli Şehirler” gösterilebilir.
Birleşmiş Milletler kuruluşundan bugüne dünyanın dört bir yanında yoksulluk ve açlık başta olmak üzere bu sorunlarla mücadele etmektedir. UN-Habitat ile birlikte bu geniş çaplı mücadelenin konut ve yaşam alanlarındaki çözümleri aranmaktadır. Dünya Habitat Günü ile her yıl belirli temalar çerçevesinde bu sorunların dile getirilmesi, harcanan kaynakların doğru yönlendirilmesi ve sorunlara doğru yöntemlerle yaklaşılması açısından kayda değer bir mihenk taşı olmaktadır.
Kentlerin sorunları
Kentlerde yaşanan yoksunluk, evsizlik ve eşitsizlik konuları ve bir kentte bütün olarak hissedilen yoksulluk sorunlarına dikkat çekilmesi için D.H.G. önemli bir alan sergilemektedir. Bu sorunlar dünyanın her bölgesinde yaşanmaktayken, sorunu yaşayan kişiler haricinde çoğu zaman göz ardı edilmektedir. New York, Hong Kong ve İstanbul gibi metropol kentlerde dışlanan topluluklar, işsizler, evsizler ve gecekondu sakinleri gibi ortaya çıkan belirli kesimlerle sınırlı olduğu düşünülen sorunlar Afrika ya da bazı Orta Doğu ülkelerinde ulusal düzeyde ortaya çıkabiliyor.
UN-Habitat için Dünya Habitat Günü’nde göz önünde bulundurulması gereken konulardan bir diğeri de kentsel yayılma. Habitat kentsel yayılma ve beraberinde getirdiği sorunlar için kent planlaması ihtiyacını ve kentlerdeki büyümenin kontrol altına alınması gerektiğini ortaya koyuyor.
Göç ve Fırsatlar
Kentlerin gelişmesiyle birlikte köyden kente göç de artmaya devam ediyor. Geçmişte %30’larda olan kentte yaşama oranı bugün %50 seviyesini geçmiş durumda. İnsanlar kentleri fırsatların kaynağı ve daha iyi bir yaşama açılan kapı olarak görmekte. Köyden göç edenlerin bir kısmı hayallerindeki fırsatları yakalayamazken, bu sonucun kente olan göçe bir etkisi olmamakta ve göç devam etmektedir.
Şehirler, özellikle büyükşehirler gerçekten de birçok fırsatlar barındırır. Üretimin, tüketimin, canlılığın ve fikirlerin kaynağı şehirlerdir. Ancak şehirler insanlarla birlikte yaşamaktadırlar. Fırsatları yaşatmak için bu fırsatların sürdürülebilir ve ticari olarak “kârlı” olmaları gerekir. İnsanların çekindiği, dışladığı ve uzaklaştığı bölgeler bu biçimde fırsatlar yaratmaktan yoksundurlar. Bu bölgeler bazen bir mahalle, bir sokak ve başlı başına bir kent olabilmektedir.
Adil kent, Adil yaşam Hakkı
İyi planlanmış şehirler yeni iş kolları yaratabilir ve kent bünyesinde yeni girişimlere olanak vererek hem kent sakinleri hem de gelecekteki kentliler için de fırsatlar üretmeye devam edebilir. Bunun dışında yoğun göç ve kente çekilen nüfusun verimli değerlendirilememesi sonucunda kent düzensiz bir büyüme rejimine girebilir. Bu düzensiz büyümeyle birlikte kentlerde adalet ve eşitsizlik sorunları, sosyal ayrışma ve uca kayma görülebilmektedir. Eşitlikçi bir konut politikası bunun önüne geçmek için kilit bir rol oynamaktadır.
UN-Habitat dünya genelinde eşitlikçi politikalar yürütmekte ve başkaları tarafından yürütülen bu politikaları desteklemektedir. Kent içerisindeki ayrışım ve adaletsizliğe karşı farkındalık yaratmak için çalışmaları devam etmektedir.
Küresel Isınma’nın Etkileri
Küresel Isınma ile ilgili sakıncaların artmasıyla birlikte Dünya Habitat Günü de atık yönetimi ve atık üretiminin azaltılmasıyla ilgili temalarla atık mücadelesine destek vermiştir. D.H.G. 2011 yılında “Cities and Climate Change”, 2018 yılında “Municipal Solid Waste Management” ve 2019 yılında “Frontier Technologies as an Innovative Tool to Transform Waste to Wealth” temalarıyla bu konuya dikkat çekmiştir.
Habitat Onur Parşömeni
BM-Habitat Onur Parşömeni 1989 yılından itibaren verilmeye başlanmış ve günümüzde de dünyanın en saygın ödülleri arasında yer almaktadır. Ödül her yıl insan yerleşimleri, konut ve barınma politikaları, yerlerinden edilmiş topluluklar, büyüyen ve gelişen insan yerleşimleri ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından 11.si olan Sürdürülebilir Kent ve Topluluklar konularına yönelik çalışmalar yapan girişimlere verilir. Bireyler, organizasyonlar, özel sektör, kamusal ve kamusal olmayan girişimler, çift taraflı ve çok taraflı yardım kuruluşları ve Habitat Ajandası’nın herhangi bir partneri bu ödüle layık görülebilir.
