Emlak vergilerini belirmek için 4 yılda bir her ilçede kurulan takdir komisyonları bu yıl yeni metrekare birim fiyatlarını öyle yüksek belirledi ki mayıs ayında verginin ilk taksidini ödemeye giden vatandaşlar ödeyeceği yeni vergileri görünce mahkemelerin yolunu tuttu.
Yeni vergiler bazı evlerin vergisini yüzde 400′den fazla artırdı.
Örneğin İstanbul Sancaktepe Paşaköy’de emlak vergileri yüzde 417, Beşiktaş Arnavutköy’de yüzde 396 artış kaydetti. İstanbul Kadıköy, Fatih ve Şişli ‘de sokak ve caddeler arasında farklılık olmakla beraber genel artışlar yüzde 57 ile 75 arasında değişti.
SOKAĞINA LÜKS KONUT GELEN YANDI
Habertürk gazetesinden Rahim Ak’ın haberine göre belediyelerin gelirlerini artırmak istemesi nedeniyle bulduğu çeşitli bahanelerle artırılan arsa metrekare birim fiyatlarında en fazla başvurulan yöntem sokak veya caddeye lüks konut projesi yapılması. Takdir komisyonları yeni projelerin yapılmasının o sokak veya caddenin değerini artırdığından yola çıkarak arsa değerlerini astronomik artırıyorlar. Örneğin Sancaktepe Paşalar mevkiinde bir lüks konut markasının bolca inşaat yapması nedeniyle projenin yapıldığı caddede yüzde 417′lik vergi artışı olacak şekilde arsa metrakare birim fiyatı artırıldı. Benzer şekilde metro hattı giden, yakınına gökdelen dikilen, proje yapılan sokak ve caddeler için de aynı vergi artışları yapıldı.
MAHKEMELER VATANDAŞTAN YANA
Ancak daha önce komisyonun belirlediği vergiyi kuzu kuzu ödemek zorundaydı. Yani itiraz edemiyor, mahkemeye gidemiyordu. Ancak artık durum değişti.Çünkü 2012′de Bursa 2′inci Vergi Mahkemesi konuyu Anayasa Mahkemesi’ne götürünce yüksek mahkeme bu durumun anayasaya aykırı olduğunu karar verdi. Böylece takdir komisyonlarınca belirlenen değerlere karşı vergi mükellefi olan bireylere dava açma hakkı verilmesinin önü açıldı. Bunu bilen ve yüksek vergileri gören vatandaşlar da mahkemelerin yolunu tutmaya başladı. Hem yüksek artışları hem de cadde ve sokaklardaki vergi mahkemeler de vatandaştan yana kararlar almaya başladı.
ÖRNEK KARAR: VERGİYİ YARIYA İNDİRDİ
Örneğin Feriköy Dereüstü Caddesi Elysium Cool sitesinde oturan vatandaş 2014′te siteleri için takdir edilen 9 bin 450 liralık metrekare birim fiyatına karşı İstanbul 9′uncu Vergi Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme dava sonucu emlak vergisine esas değeri 5 bin 500 liraya indirdi. Davayı açan vatandaş 210 daireden oluşan sitenin değerini artıracak herhangi bir yatırımın yapılmadığını ve olağanüstü bir durumun olmadığını, bulundukları sokak ile aynı özelliklere sahip Tarcan Sokak için 700 lira değer tespit edildiğini ileri sürdü. Ayrıca sokaklarında kablo TV, fiber internet bulunmadığını, aydınlatmanın yetersiz olduğunu ve sosyal hizmet alanı bulunmadığını belirterek tespit edilen değerin fahiş olduğunu ve düzeltilmesini istedi. Mahkeme de bulunulan sitenin bir çok avantajı olmasına rağmen metrekare birim fiyatını yaklaşık olarak yarı yarıya indirdi. Bu kararın diğer mahkemeler için de emsal olması bekleniyor.
HANGİSİ DENİZE YAKIN?
Emlak vergisi hesaplamasında bir diğer gariplik ilçeler ve mahelleler arasındaki büyük farklar. Örneğin deniz hatta boğaz gören bir evin vergisi şehir merkezine uzak ve hiç bir özelliği olmayan bir mahalledeki evin vergisinden az olabiliyor. Burada ise belirleyici olan konutun üzerine oturduğu arsanın büyüklüğü. Özellikle sitelerde konut başına düşen arsa büyüklüğü fazla olduğu için belirlenen metrekare birimi yüksek oranda artabiliyor. Bu durumda yeşil alanlara sahip sitelerde belediyelerin verdiği hizmet kısıtlı olmasına rağmen vergi çok daha yüksek oluyor. Örneğin Yeşilköy’de deniz gören bir evin vergisi 202 lirayken Halkalı’da bir sokağa bile bakmayan site içindeki aynı büyüklükteki bir evin vergisi 507 lirayı buluyor. Yeşilköy’deki evin oturduğu arsa sadece üzerine oturduğu alanla sınırlıyken Halkalı’daki sitelerde yaşil alanlar konutların her birine paylaştırıldığı için yüksek vergi ödeniyor.
KİM BELİRLİYOR?
Emlak Vergilerini belirlemek için kanun gereği her İlçede dört yılda bir İlçe Takdir Komisyonu kuruluyor. İlçe Takdir Komisyonu; Belediye Başkanı veya vekil edeceği bir memur başkanlığında, ilgili belediyeden bir memur, Vergi Dairesi Başkanının görevlendireceği iki memur, Tapu Sicil Müdürü veya görevlendireceği bir memur, Ticaret Odasınca seçilmiş bir üye ile ilgili Mahalle Muhtarından oluşuyor.
NASIL BELİRLENİYOR?
Emlak vergisini 2 ayrı hesap belirliyor. Bunlardan ilki binanızın yapısına göre belirlenen bina inşaat değeri. Bu değer her yıl yeniden belirleniyor. Bu değere ek olarak 4 yılda bir belirlenen arsa metrekare birim fiyatı ekleniyor.
