2023 Yılı Konut ve Konut Dışı Satışların Değerlendirilmesi ve 2024 Öngörüleri
Konut:
- Konut satışları açısından değerlendirdiğimizde ilk 11 ayda toplam 1,087,349 adet konut satılmış durumda. Aralık ayında 100 – 150 bin civarı satış beklentimiz var. Bu durumda toplamda en çok 1 milyon 200 ile 250 arasında bir yerde yılı tamamlayacağız görünüyor.
- 1 milyon 250 bin konut satışı bizi 2014 ya da 2015 rakamlarına geri götürecek. (2014 1,165,381 adet ve 2015 1,289,320 adet.) Halbuki 2016 – 2022 arasında konut satış rakamları 1 milyon 340 bin ila 1 milyon 485 bin arasında seyrediyorken birden 9, 10 yıl geriye gitmiş olacağız. İlk 11 aylık konut satışları son 9 yılın en düşüğü.
- Bizce bu rakamlar artık dibe vurduğumuzu gösteriyor. Bundan sonra yani 2024 yılından itibaren yavaş yavaş yukarıya doğru çıkış başlayacak. Hızlı değil ancak yavaş yavaş olacak çıkış. Tıpkı 2014 ve 2015 yıllarından sonrası yükseliş gibi. Çünkü baskılanan talep çözülmeye başlayacak. İnsanlar bir şekilde yeniden konut almaya başlayacak. Kredilerle olmasa bile nakit olarak alımlar olacak.
- Ayrıca Türkiye’de 2023’ün ilk 11 ayında veriler bize satışların nakit yapıldığını gösteriyor. İlk 11 ayda nasıl düşükse Kasım ayında da kredili satışların toplam satış içinde payı sadece %5,6 oldu.
Konut projeleri:
- 2023’ün ilk 11 ayında ilk el konut satış sayısı, Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,5 azalarak 30 bin 472 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %32,6 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Kasım döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %14,1 azalışla 328 bin 299 olarak gerçekleşti. 2024 yılında da ilk el yani konut projelerinin genelinde bu düzeylerde satışlar olacağını öngörüyoruz.
- Ancak genelin dışında şehrin merkezinde konumuyla öne çıkan projelere talep sorunu olmayacak. Az sayıdaki böyle projelerin inşaat firmaları satış sorunu yaşamayacakları için emlak ofislerinin yönlendirmelerine ihtiyaç duymayacak. Bunun haricindeki projeler ve KKTC’deki konut projeleri %10 – 15 civarında yönlendirme hizmet bedelleri ile emlak ofislerinin yönlendirmesine projelerini açacaklar, çünkü talep yaratmaya ihtiyaçları olacak.
- 2024 yılında hangi projeye yönlendirme yapacağına özen gösteren, yalnızca yüksek hizmet bedeline odaklanmayan, müşteri çıkarlarını ve kendi kişisel marka itibarını önde tutan emlak danışmanları kazançlı çıkacak.
- Bu veriler ve öngörülerimiz ışığında sınırları belli bir bölgesi olan ve bölgesinde akla ilk gelen uzman olmaya yatırım yapan danışmanlar 2024’te de kazanmaya devam edecekler.
Arsa Arazi:
- 2023’ün ilk 10 ayında konut dışı satışlar 1,426,146 adet ile tüm zamanların en yüksek Ocak-Ekim rakamlarına ulaşmıştı. Ancak Kasım 2023 verisine baktığımızda Kasım ayları bazında yıllar incelendiğinde 2021’den itibaren başlayan Kasım ayı düşüşlerinin sürdüğünü görüyoruz. (2021 Kasım 160,66 adet, 2022 Kasım 155,74 adet, 2023 Kasım 136,03 adet)
- 2024 yılında Konut dışı satışlar ne olacak derseniz şöyle değerlendirebiliriz. 2023’te konut alamayan insanların çoğu arsa ve arazilere yöneldi. Ancak bu talep karşısında arsa ve arazi fiyatları arşa çıktı. İnsanlar almaya devam ediyor ancak endişeler de bir o kadar büyüyor.
- Biz 2024’te insanların bu konuda daha temkinli olacağına ve arsa, arazilerin kaçıncı defa el değiştirdiğine dikkat edeceklerini düşünüyoruz. Bu düşünceler ertelemelere, karar verememeye sebep olacağı için Kasım ayındaki düşüşler gibi düşüşlerin 2024’te devam edebileceğini öngörüyoruz. Dolayısıyla arsa arazi çalışan emlak uzmanlarının 2024 yılında bu olasılığı göz ardı etmeden portföy oluşturmasını tavsiye ediyoruz.
Dükkan:
- Dükkanlar konusunda konum satmaya devam edecek. Konumları iyi olan dükkanlara 2023’teki gibi 2024’te de talep devam edecek. Bölgesindeki evler gibi dükkanlara da çalışan danışmanlar için 2024’ü yine iyi bir yıl olarak görüyoruz.
Ofis plaza:
- Ofisler ve plazalar yenileri üretilmediği için talep almaya devam edecekler. Dolayısıyla ticari gayrimenkulde ofis ve plaza çalışan danışmanlar 2024’te de güzel işler yapmaya devam edecekler. Bu veriler ışığında ofis ve plazalar konusunda alan uzmanlığı olan danışmanlar için 2024 umut verici.
Sonuç
Emlak sektörünü her yönüyle analiz etmeye çalıştık. Genel olarak özetlersek, bir gayrimenkul profesyoneli olumlu olasılıklara açık bir zihin yapısına sahip olmalıdır. ‘Her dönemde başarmak için her fırsatta zorluk gören bir danışmandan her zorlukta fırsat gören bir danışmana dönüşmelisin’
2023’te nasıl fırsatlar olduysa 2024’te de fırsatlar olacak. ‘Emlak, fırsatları görme işidir, fırsatçılık değildir’
2024 yine verileri konuşturan uzmanların kazanacağı bir yıl olacak. ‘İnsanların dikkate aldığı emlak uzmanları, verilerle konuşan, analiz ve sentezlerle yol gösterenlerdir’
2023’te mentorluk ve koçluk verdiğimiz uzmanların pazar paylarını çok net artırdıklarına şahitlik ettik. Başarılı emlak uzmanlarının ortak noktası sektör uzmanı bir mentor ya da koçla çalışmalarıdır. ‘2024 daha zorlu geçecek. Desteğe ihtiyacın daha fazla olacak. Emlakta asıl ihtiyacın olan sana özel rehberlik, sana özel çözümler. Çünkü sana özel olmayan sana yaramaz’
2023’te eğitim, koçluk ve mentorluk verdiğimiz başarılı emlak uzmanlarının ortak bir başka noktası da kendinden emin ve kararlı olmaları. ‘Değişen bir şey olmayacak. 2024 de kendinden emin, kararlı uzmanların yılı olacak’
Ve son olarak 2024 için derinleşmeye daha çok odaklanmanızı tavsiye ediyoruz. Farklılaşmak ve zirveye ulaşmak ancak derinleşmenizle mümkün olur. Mesleğinizde, bölgenizde, alanınızda derinleşmelisiniz. ‘Emlakta derinleşen yükselir’
(Kaynak: Hilmi IŞIKÖREN – Belgin BENEK / IŞIKÖREN AKADEMİ)
