Türkiye genelinde hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalardan en yüksek payı yüzde 23,7 ile konut ve kira harcamaları aldı, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı yüzde 20,3 oldu.
Hane halkları, toplam harcamalarının yüzde 2,2’sini sağlık, yüzde 2,3’ü ise eğitim hizmetlerine yaptı.
Hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer fert başına aylık ortalama tüketim harcaması 2017’de bin 854 lira iken geçen yıl 2 bin 181 lira olarak tahmin edildi.
Gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı arttı
Gıda ve alkolsüz içecek harcamalarının payı 2017’ye göre 0,6 puanlık artışla yüzde 19,7’den yüzde 20,3’e yükseldi. Çeşitli mal ve hizmet harcamalarının payı yüzde 4,4’ten yüzde 4,9’a, haberleşme harcamalarının payı yüzde 3,4’ten yüzde 3,8’e, lokanta ve otel harcamalarının payı yüzde 6,2’den yüzde 6,5’e, mobilya ve ev eşyası harcamalarının payı yüzde 6,3’ten yüzde 6,5’e, eğlence ve kültür harcamalarının payı ise yüzde 2,7’den yüzde 2,9’a çıktı.
Diğer taraftan konut ve kira harcamalarının toplam harcamalar içindeki payı bir önceki yıla göre 1 puanlık düşüşle yüzde 24,7’den yüzde 23,7’ye geriledi. Alkollü içecek, sigara ve tütün harcamalarının payı yüzde 4,5’ten yüzde 4’e, ulaştırma harcamalarının payı yüzde 18,7’den yüzde 18,3’e, giyim ve ayakkabı harcamalarının payı yüzde 5’ten yüzde 4,8’e düştü.
Sağlık (yüzde 2,2) ve eğitim hizmetleri (yüzde 2,3) harcamalarının payı geçen yıl da değişmedi.
Düşük gelirli haneler gıdaya 2 kat fazla pay ayırdı
Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının geçen yılki dağılımına bakıldığında, birinci yüzde 20’lik grupta (en düşük gelir grubu) yer alan hane halklarının konut ve kira harcamalarına yüzde 31,4, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 28,7, ulaştırma harcamalarına yüzde 9,3, mobilya ve ev eşyası harcamalarına yüzde 5,9 pay ayırdığı görüldü.
En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20’lik grupta yer alan hane halkları ise ulaştırma harcamalarına yüzde 21,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 20,3, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 15,4, lokanta ve otel harcamalarına yüzde 7,8 pay ayırdı.
Harcama kalıpları değişti
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hane halkları konut ve kira harcamalarına yüzde 22,4, ulaştırma harcamalarına yüzde 19,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 18,7 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hane halklarının ulaştırma harcamalarına yüzde 22,7, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,7, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına ise yüzde 19,5 pay ayırdığı belirlendi.
Hane halkının temel gelir kaynağının gayrimenkul ve menkul kıymet geliri olduğu grupta konut ve kira harcamalarına yüzde 28,1, ulaştırma harcamalarına yüzde 18,6, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,4 pay ayrıldı. Emeklilik geliri olanlar ise konut ve kira harcamalarına yüzde 28,6, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 25,5 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 13,4 pay ayırdı.
