Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, yılın ilk çeyreğini yabancı yatırımcı açısından değerlendirdi. 3 aylık dönemde Gayrimenkul sektörüne Yatırım yapmak isteyen yabancıların 'hevesli' ancak aynı zamanda 'çekingen' davrandığını belirten Yazıcı, "Sürekli değişen mevzuatlar ve şahit oldukları İmar problemleri yabancı yatırımcıyı temkinli davranmaya sevk etti. Esenyurt'taki bir projeye 10 milyon dolar ortak olmayı planlayan Ortadoğulu bir grup, İmar durumunu görünce vazgeçti. Benzer bir durum da Samandıra'da yaşandı" dedi. Kendilerine başvuran ve beraber çalıştıkları yatırımcılardan bilgi aldıklarını anlatan Yazıcı, yabancıların ilk çeyreği gözlem dönemi olarak geçirdiğini, Yatırım rakamları açıklandığında, geçen yıla göre düşüş görülmesinin muhtemel olduğunu ifade etti.
Ortaklıklar yolda
Yazıcı, yabancı sermayeli şirketlerin yetkililerle sürekli iletişim halinde olduğunu belirterek, "Göründüğümüzden daha riskli olduğumuzu söylüyorlar. Bu yüzden temkinliler. Pazara yalnız girmeye çekiniyorlar ve Türk ortak arıyorlar" dedi. Sektörde son aşamaya gelen ortaklık görüşmeleri olduğuna değinen Yazıcı, önümüzdeki günlerde önemli ortaklıkların açıklanacağını da sözlerine ekledi.
Prosedürleri anlamıyorlar. Yazıcı yabancıların Türkiye'ye girerken temkinli davranmalarının nedenlerini şöyle sıraladı;
– "Mevzuatsal değişikliklerin aniden yapılabilmesini anlayamıyorlar. Örneğin GYO'ların vergi avantajının kaldırılması gündemini duyanlar, 'Sorduk, sorun olmadığı söylendi bu gündemi anlayamıyoruz' diyorlar.
– Üzerinde durdukları diğer bir konu ise şahısta ve şirkette farklı KDV ve vergi oranları. Şahıslara yönelik Gelir Vergisi konusu özellikle Ortadoğuluları rahatsız ediyor, onlar vergiye yatkın bir toplumda olmadıklarından çekinceleri doğuyor.
– İmar Planları prosedürlerini anlayamıyorlar. İmarın, ruhsatın hatta iskanın bile iptal edilebilir olmasını, bunların kazanılmış hak olmamasını anlamıyorlar.
– Türkiye'de dostlarının başına gelenleri duyuyor ve Türkiye'de yatırım niyeti olanlar duyduklarından sonra vazgeçiyor, gelenler riski sevenler.
– Türkİye'de ihtisas mahkemeleri olmadığını biliyorlar. Ruhsat ve plan iptal davalarının inceliklerini bile öğrenmişler."
Kayıt dışı fazla diyorlar
Yabancı yatırımcıların, Türkiye'deki Gayrimenkul yatırım maliyetinin özellikle Arsa bedelleri nedeniyle çok yüksek olduğunu düşündüklerini belirten Yazıcı "Aynı yatırımla ilgili farklı işlemler için birden çok kez ödenmesi gerekebilen çok yüksek oranlı damga vergisi, yüksek Tapu tescil ve Belediye prosedürlerindeki ruhsat harç oranları, yatırım süresince geri alınamayan KDV gibi vergi örneklerini sayıyorlar. Ayrıca yatırıma kadar olan süreçleri riskli, karmaşık ve uzun buluyorlar. Gayrimenkulün halen kayıt altına alınamadığını, bu nedenle haksız rekabetin yoğun olduğunu düşünüyorlar. Yabancı sermaye tüm vergisel yükümlülüklerini yerine getirirken sigortasız eleman çalıştıran, fatura kesmeyen şirketlerin varlığından şikayetçiler. Özetle Türkiye'yi fazla belirsizliklerle dolu ve kayıt dışı buluyorlar" dedi.
