Türkiye’de yaklaşık 5.5 milyon ev kiralık. Peki ev kiralarken nelere dikkat etmeliyiz? Ev kiralamadan önce nelere dikkat etmeliyiz? Ev kiralarken dolandırılmayın.. Ev kiralamak gerek ev sahibi gerek ise kiracı için karşılıklı güven ilişkisi ilk başta çok önemli ancak kiracı ev kiralamadan önce nelere dikkat etmesi gerekiyor işte ev kiralamadan önce bilmeniz gereken altın kurallar …
Araştırmanızı İyi Yapın
Tüm ihtiyaçlarınızı karşılayacak bir ev bulmak kolay olmayabilir. Bu nedenle ev ararken aceleci olmayın. Öncelikle internette kiralık konut araştırması yaparak işe başlayabilirsiniz. Beğendiğiniz evleri bizzat görmek içinse internette yer alan ilanlarda bulunan telefon numarasını arayarak emlakçı ya da ev sahibiyle direkt iletişim geçebilirsiniz. İnternetin dışında sokak sokak gezerek evlerin pencerelerine asılı ilanlarda yer alan numaraları arayarak ya da hemen her semtte bulunan emlakçıları ziyaret ederek de kiralık evlere bakabilirsiniz.
Evi Kim Kiralıyor? Ev sahibi mi yoksa vekili mi?
Evi kiralayacağınız kişinin evin sahibi olup olmadığını kontrol edin. Tapu kayıtlarından bu bilgilere ulaşabilirsiniz. Bazı gayrimenkul işlemlerinde vekil kullanılabiliyor. Bu gibi durumlarda, sözleşmeyi imzalayacak kişinin, mal sahibinin yasal vekili olup olmadığını da araştırmalısınız.
Kiraladığınız ev ile tapu kayıtları örtüşüyor mu?
Kiraladığınız ev ile tapuda görülen yerin aynı olduğunu da mutlaka teyit edin. Çünkü bu konuda bazı sahtekârlıklar yapılabiliyor. Burada dikkat etmeniz gereken yine tapu kayıtlarına bakarak, kiralayacağınız gayrimenkulün kapı numarası ve adresi ile sözleşmedeki kapı numarası ve adresinin uyuşmasıdır.
Apartman Yöneticisi veya yetkili ile görüşün!
Apartmanın ortak kullanım alanları, aidatı ve apartman genel kuralları ile ilgili mümkünse apartman yöneticisiyle veya bir yetkiliden bilgi alın.
Emlakçıya Ne Kadar Komisyon Ödeyeceksiniz?
Eğer ev sahibinden değil bir emlakçıdan kiralama yapacaksanız emlakçıya komisyon ödemeniz gerekiyor. Kontrat süresi ne olursa olsun yalnız kiracıdan bir defaya mahsus olmak üzere, bir yıllık kira bedelinin %10’u + KDV (%18) olarak alınır. Yani aylık kirası 1000 lira olan bir daireyi kiralamak istediğinizde kiracıya 1200 lira + 216 lira KDV olmak üzere 1416 lira ödemek durumundasınız. Tabii emlakçıya başvurmadan direkt mülk sahibiyle anlaşarak da ev kiralayabilirsiniz. Bu durumda 1416 liralık emlakçı komisyonu vermemiş olursunuz.
3 Ay Kira Ödememek Tahliye Sebebi
Aklınızda bulunsun, eğer kiracı üç kirayı ödeyemezse / zamanında ödeyemezse bu durum kesin tahliye sebebi arasında bulunuyor. Halen geçerli olan ve sözleşmede yer alan muacceliyet şartına göre eğer kiracı bir aylık kirasını ödeyemez ya da geç öderse mal sahibi, kiracıdan bir kira döneminin tamamı ödemesini isteyebiliyor. Diyelim ki bir yıllık kira kontratı yaptınız fakat kiralayacağınız evden erken çıkma ihtimaliniz var. Bunu sözleşmede belirtmekte fayda var.
Eğer bu belirtilmezse mal sahibi kalan kiranın hepsini isteme hakkına sahip. Eski borçları ödemek zorunda kalmamaları için kiracılara su, elektrik ve doğalgaz aboneliklerini üstüne almalarını tavsiye ediyorum. Binayla ilgili her türlü tamirat, (lağım patlaması, apartmanın iç ve dış cephesinin boya-badanası, çatının tamir edilmesi vs) mal sahibine ait. Kiracı bunlar dışında evle ilgili olarak her türlü yapacağı değişiklik için izin almak zorunda. Ve bu değişiklikler için mal sahibinden bedel talep edemiyor.
Ev Kiralarken Gözden Kaçan Püf Noktaları
Ev veya iş yeri kiralamadan önce dikkat etmeniz gerekenleri biliyor musunuz?
Kiracıların gayrimenkul kiralarken dikkat etmesi gereken noktaları araştırdık. İşte kiracılar için önemli birkaç tavsiye…
Evi kiralamadan önce birkaç kez görün
Gözü kapalı ev kiralamayın. Aksi takdirde ardından bir sürü problemle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu tip problemlerle karşılaşmamak için;
- Görmeden konut kiralamayın; internet üzerinden gördüğünüz fotoğraflar yanıltıcı olabilir.
- Kiralanacak evin mutlaka gündüz gözüyle incelenmesi gerekir. Hatta kiralamadan önce birkaç kez peş peşe gidip evi incelemekte fayda var.
- Tuttuğunuz evin sosyal yaşantısına uygun olup olmadığını araştırmanız gerekir.
- Oturacağınız apartmandaki komşuların kim olduğunu da araştırabilirsiniz.
İyi bir kira kontratı olmalı
Uzmanlara göre kiracıyla ev sahibi arasında mutlaka bir kira kontratının olması gerekiyor. Kira kontratında dikkat edilmesi gereken konuların başında ise kira artış oranı geliyor. Uzmanlar kira artış oranının sözleşmede net olarak belirtilmesi gerektiğinin altını çiziyorlar.
- Kiracı mutlaka ödemenin ne zaman, ne şekilde yapacağını sözleşmede belirtmeli ve ödemeyi yaptığına ilişkin dekontlarını bir yerde toplamalı
- Kiracı ödemelerin banka yoluyla yapmayı özellikle tercih etmeli.
- Kiracılar, kira artışı için taahhüt edilecek yüzdelik artışın maddi güçlerinin geçmemesine dikkat etmeli
- “Şimdilik bir sözleşme imzalayayım sonra ev nasıl olsa ev sahibiyle anlaşıp zam oranını düşürürüm” diye düşünülmemeli. Çünkü altına imza attığınız sözleşmenin bağlayıcılığı var.
- Kiralanacak evde herhangi bir eksiklik bulunması durumda mutlaka belirtilmeli
- Evin ne şekilde teslim alındığının yanı sıra nasıl teslim edileceğinin de sözleşmede belirtilmeli
- Depozito ve yapılan masrafları açık bir şekilde sözleşmede belirtilmeli
- Ne kadar para verilmiş ve bu para ne zaman ve hangi koşullarda ev sahibi tarafından kiracıya geri iade edilebilecekse bunların açık olarak sözleşmede belirtilmeli ve tüm masraf belgeleri saklanmalı
- Apartman aidatının ne kadar olduğu da araştırmayı ihmal edilmemeli
- Sonradan giderlerin yüksek olmasından doğan şikâyetlerin gelmemesi için aidat miktarının sözleşmede yer almalı
- Ortak alanların nasıl kullanılacağına da sözleşmede yer verilmelidir.
3 ay kira ödememek tahliye sebebi
Eğer kiracı üç kirayı zamanında ödeyemezse bu durum kesin tahliye sebebi arasında bulunuyor. Halen geçerli olan ve sözleşmede yer alan muacceliyet (borç alacak ilişkilerinde vadenin dolması ya da şartın gerçekleşmesi gibi sebeplerle, borcun borçludan resmen istenebilir hale gelmesi) şartına göre eğer kiracı bir aylık kirasını ödeyemez ya da geç öderse mal sahibi, kiracıdan bir kira döneminin tamamı ödemesini isteyebiliyor.
Kiralık evden erken çıkacaksanız sözleşmede buna dikkat edin!
Diyelim ki bir yıllık kira kontratı yaptınız fakat kiralayacağınız evden erken çıkma ihtimaliniz var. Bunu sözleşmede belirtmekte fayda var. Eğer bu belirtilmezse mal sahibi kalan kiranın hepsini isteme hakkına sahip. Eski borçları ödemek zorunda kalmamaları için kiracılara su, elektrik ve doğalgaz aboneliklerini üstüne almalarını tavsiye ediyor.
Binayla ilgili her türlü tamirat, (lağım patlaması, apartmanın iç ve dış cephesinin boya-badanası, çatının tamir edilmesi vs) mal sahibine ait. Kiracı bunlar dışında evle ilgili olarak her türlü yapacağı değişiklik için izin almak zorunda. Ve bu değişiklikler için mal sahibinden bedel talep edemiyor.
Bunlara dikkat edin!
- Evi görmeden sakın kiralamayın.
- Ev sahibiyle mutlaka kira kontratı yapın.
- Kontratta kira artış oranı net olarak yazın.
- Kiralayacağınız evle ilgili bir eksiklik varsa bunu sözleşmede mutlaka belirtin.
- Şofben, kombi gibi cihazların çalışır vaziyette olup olmadığını kontrol edin, bu tip cihazların çalışır vaziyette olup olmadığını sözleşmede ifade edin.
- Verilen depozito ve yapacağınız masraflara sözleşmede yer verin.
- Apartman aidatını net olarak öğrenin ve sözleşmede aidata yer vermeyi unutmayın.
Uğur Örs – Harita Yüksek Mühendisi