Borçlar Kanunu’nda depozito konusunda tarafları koruyan bir düzenleme yapıldı. Buna göre, güvence olarak para veya kıymetli evrak verilmesi kararlaştırılmışsa kiracı, kiraya verenin onayı olmaksızın çekilmemek üzere, parayı ‘vadeli bir tasarruf hesabına yatırmak’, kıymetli evrakı ise bir bankaya depo etmek zorunda. Bu adımla, depozitonun enflasyon sebebiyle değer kaybetmesinin önüne geçilmesi amaçlandı. Ancak bunu uygulayan oldukça az. Emlak piyasasında depozitolar genellikle kira gibi banka hesabına yatırılıyor ya da elden veriliyor.
Ev sahipleri kiracıdan en çok 3 kira bedeli kadar depozito isteyebilir. Kirası 4 bin lira olan evde depozito 12 bin lirayı geçemez.
Kanunen döviz cinsinden kiralama yapılamamakla birlikte depozitoda bu mümkün. Tahliye zamanında da kiracı hangi para biriminden ne kadar ödeme yaptıysa iade alabilir. Ev sahibi, depozito iadesi yaparken aldığı yabancı para birimiyle ya da güncel kura karşılık gelen TL olarak yapmak durumundadır.
Kiracı depozitosunu TL olarak verdiğinde ise, sözleşmede aksine hüküm yoksa yasal faizi eklenerek verilir.
Kiracının ödenmemiş aidat borcu varsa, evin içinde demirbaşlarda hor kullanıma bağlı bir hasar varsa bunlar depozitodan düşülür.
Evi zararsız teslim eden kiracının günlük bir gazete ile tarihi göstererek fotoğraf ya da video çekmesi öneriliyor. Böylece sonradan yapılacak haksız suçlamaların önüne geçiliyor. Eğer işyeri kira depozitosu varsa bu noktada ciddi rakamlar söz konusu olduğu için mahkeme kararı ile de tespit yapılıyor.
Gayrimenkul hukuku uzmanları, evi tahliye eden kiracının anahtar teslim sürecine dikkat çekiyor. Anahtarın komşuya, apartman görevlisine bırakılmasının riskli olduğu belirtiliyor. Bunun yerine tarafların alacak-verecek olmadığına dair bir mutabakat imzalaması tavsiye ediliyor. Eğer taraflar arasında sorun varsa, anahtarın ihtarname ile notere bırakılması ve depozitonun da ihtar çekilerek talep edilmesi öneriliyor. Aksi durumda depozito alınamadığı gibi, kira ödeme sorumluluğu da devam ediyor.
Evin satılması durumda tüm sorumluluk yeni ev sahibine geçiyor. Kiracı depozitosunu evi yeni alan kişiden talep edebilir.
Kiracı haklı olduğu halde depozitosunu alamıyorsa, icra takibine ya da dava yoluna başvurmalıdır. İcra yoluna gidilir ve mal sahibinin itirazına rağmen kiracı haklı çıkarsa, bir de yüzde 20 tazminat ödenir.
Kaynak: Hürriyet
