Faiz indirimlerini takdirle karşılıyorum, ancak gayrimenkul sektörü paydaşlarının değerlendirmelerine %100 katılamıyorum.
Gayrimenkul pazarı “alıcı ve satıcılardan“ oluşan bir yapıya sahiptir.
Bugün sizler ile Alıcı pazarının sıkıntılarını paylaşacağım ve önerilerde bulunacağım.
ALICI PAZARI; gayrimenkul alımını ihtiyaç, yatırım gibi farklı amaçlar ile tercih etmektedir. Gayrimenkul pazarının en büyük rakipleri “alternatif kiralık gayrimenkul pazarı ve banka/finans sektörü“dür.
Yıllardan beri gayrimenkul sektöründe alımı güçlü kılan unsurlardan biri “kiralama yerine satın alma“ opsiyonudur.
Son 3 yıldan beri teslim edilen gayrimenkul projelerinde gayrimenkul fazlası pazarda kira değerlerinin gerileme veya sabit kalmasına sebep olmuştur.
Gayrimenkulde Kira alternatiflerinin hesaplı bulunduğu bir sistemde tüketici kiralama yolu ile ihtiyacını gidermeyi tercih edebilmektedir.
Banka/Finans Sektörü tespitimde değinmek istediğim konu faizlerin yüksekliği veya kademeli olarak gerileyeceği değildir.
Burada dikkat çekmek istediğim konu “kredibilite“ dir. Yani tüketicilerin kredi kullanabilecek sicile sahip olması – puanıdır. Bugün faiz “0” olsa; kullanabilecek yeterlilikte fert yok ise, bir anlam ifade etmez!…
Bugün mortgage kredisi kullanabilecek puana sahip fertler araştırılsa – bankalarında mortgage kredi verme iştahı olsa; kredibilitesi olan fert bulmakta zorlanabiliriz.
İşte bugünün ve yarının en önemli problemi mortgage faiz oranları ile kredibilite problemidir.
Faiz kısmı çözülme trendine girmiştir… sırada bence tüketicinin kredibilite probleminin çözümü vardır. Gayrimenkul pazarının hareketlenebilmesi için Devlet ve Banka/Finans sektörünün tabana yayılan kriterlerini en hızlı şekilde tekrar değerlendirmeye davet ediyorum.
Banka/finans sektörüne mortgage kredi değerlendirmeleri için “aile / hanehalkı kredi puanı“ kriteri geliştirmelerini “ferdi mortgage“ den “aile mortgage“a geçiş alternatifi öneriyorum.
Dikkat çekmek istediğim önemli konulardan biride gayrimenkul almak isteyenlerin ellerindeki gayrimenkulleri 2. El pazarında satamamalarıdır.
Proje geliştiricileri takasa sıcak baktıramadığımız süreçte Banka/Finans sektörünün farklı isimler ile lanse ettiği ancak tüketiciler tarafından bir türlü anlaşılamadığını gördüğüm 2. Konuta satılıncaya kadar kredi/transfer edilebilir mortgage tekrar daha anlaşılır dille sunulmalı, gayrimenkul satıcıları bu konuyu anlamalı ve değerlendirmelidir.
Yakında “Satıcı Pazar“ değerlendirmelerimde görüşmek üzere…
BİLGE ÖZDEMİR
Danışılan & Stratejist
